Паўлінка

Другая ў прыметке.

Паўлінка

Ажаніся, не ляніся, -

Будзеш панаваці:

З аднэй будзеш свінні пасвіць,

З другой - заганяці.

Адольф

Наша поле камяніста -

Ні праехаць, ні прайсці.

Нашы дзевачкі фарсісты -

Нельга к ім і падысці.

Паўлінка

Я фарсуха, ты католік;

Не руш мяне за падолік, -

Мой падолік шоўкам шыты,

Хто палезе, будзе біты!

Сцяпан (як сціхла гульня). Брава, брава, пан Адольф! Складзен да танцаў, як, не раўнуючы, закрыстыян да ружанцаў.

Пранцісь (пацягваючы з пляшкі). Глупства, глупства, вось-цо-да! Собственно, хоць у кішэні пуста, затое ногі сыплюць густа. Каб яму яшчэ ды мой розум растропны, дык зусім было б добра, пане дабрудзею.

Агата. Кінь ты ўжо, тудэма-сюдэма, плявуз-гаць, як латак у млыне! Гуляюць - няхай гуляюць; ты сваімі качэргамі так не патрапіш.

Альжбета (да Пранціся). Можа б, чаго, сватка, закусілі?

Пранцісь. Глупства, вось-цо-да. Собственно, закушу, закушу. (Да гасцей.) А вы, пане дабрудзею, забаўляйцеся, пакуль гаспадар вон з хаты не гоне, вось-цо-да.

Паўлінка (да Адольфа). Можа, пан Адольф, спяеце нам што-колечы? Я чула, што вельмі пекны голас маеце.

Адольф (астанаўліваючыся). Э-э! які там пекны! Ось так сабе! Канешне, лепшы, як у іншых.

Колькі галасоў. Дык проша спець. Мы ўсе просім.

Адольф. Калі ўжо так пекна просіце, дык можна. А якую ж бы панна Паўлінка хацела?

Паўлінка. А ўсё роўна, хоць якую! Ну, якая лепей у пана Адольфа выходзе.

Адольф (пяе няскладна, махаючы хустачкай па твары).

Плываё голэмбі,

Летаё лабэндзі;

З нашэго кахання,

Пэўна, ніц не бэндзе.

Паўлінка. А такі ж нічога не будзе.

Адзін з гасцей. Ці ж гэта «голэмбі» плываюць, а «лабэндзі» лятаюць?!

Адольф. Ну, калі перабіваеце, дык саўсім не буду пець.

Альжбета. Хай пан Быкоўскі на іх не зважае ды пяе; ведама, - блазнота, што яны знаюць!

Паўлінка (паглядзеўшы ў акно). Выбачайце, пан Адольф! У мяне няўмысле вылецела слаўцо.

Колькі галасоў. Выбачайце, выбачайце! Просім, просім. Больш не будзем!

Пранцісь. Собственно, пане дабрудзею, завядзі яшчэ сваю шарманку: яна ў цябе прост, як грамафон, вось-цо-да, трубіць.

Адольф. Ну, ужо буду! Але калі яшчэ хоць раз перапыніце, тады загневаюся і саўсім кіну пець. Пейце тады самі!

Колькі галасоў. Не, не! Не будзем!

Адольф (пяе).

Гляджу я без толку на хладную шаль,

І чорную душу церзае печаль.

Паўлінка (душачыся ад смеху). Ці ж у пана Адольфа чорная душа?

Адзін з гасцей. Нашто ж глядзіш на яе, пан, без толку?

Адольф (насупіўшыся). Болей пець вам не буду, хоць на каленях прасіце. Пейце сабе самі, калі такія разумныя! (Садзіцца.)

Паўлінка. Дык і спяём, калі пан Адольф такі някемкі, што нават жартаў не разумее. (Убок.) Эх, скарэй бы ўсё гэта скончылася!

Адзін з гасцей. А такі ж спяём, і ўсе разам.

Паўлінка (да Адольфа, хітравата). А пан Адольф нам паможа?

Адольф. Ані думаў.

Колькі галасоў. А што мы спяём?

Паўлінка. «Дый куды ж ты, дуб зялёны, пахінаешся?..»

Адольф. Фі, мужыцкая!

Паўлінка. А пан Адольф, можа б, хацеў, каб завялі якога манчыза?!

Пранцісь. Собственно, вось-цо-да, калі такой панскай натуры, дык пазатыкай кудзеляй вушы, пане дабрудзею.

Сцяпан (да Пранціся, сціха). Каханенькі, родненькі, не кратайце яго! Ён, бачыш, як я ўжо і казаў, масціцца да маёй Паўлінкі. Як будзеш яму наругацца, дык гатоў яшчэ адбіцца, а я яго стараюся прыручыць.

Паўлінка. Ну, дык што? Згода на гэту?

Колькі галасоў. Згода, згода!! А пасля другую.

Паўлінка. Толькі не збівацца з толку. Гля-дзець, як буду я рукамі тахты адбіваць.

Колькі галасоў. Добра, добра!

Пяюць. Паўлінка, сумна ўсміхаючыся, дырыгуе, пасля і Пранцісь падходзе і пляшкай адмахвае тахты; музыкі такжа сваёй ігрой памагаюць.

Дый куды ж ты, дуб зялёны,

Пахінаешся?

Дый чаго ж ты, мой міленькі,

Задумляешся?

Пранцісь (як перасталі пець). А цяпер, вось-цо-да, «Як жа мне не пець», пане дабрудзею.

Адольф. Ізноў мужыцкую!

Пранцісь. Але, мужыцкую, але, вось-цо-да! А васпан, собственно, сваю панскую схавай свінням на снеданне.

Агата (падыходзіць і цягне Пранціся за полы). Кінь ты ўжо, тудэма-сюдэма, з поля сходзіць!

Пранцісь. Вось-цо-да, адчапіся ад мяне, пане дабрудзею!

Паўлінка. Ну, будзем пець «Як жа мне не пець, як жа не гудзець?..».

Пяюць, як першую.

Пранцісь (як скончылі). А цяпер, собственно, чачотачку, пане дабрудзею.

Колькі галасоў. Чачотачку, чачотачку! (Пяюць чачотачку.)

Спарадзіла чачотачка семера дачок,

Спарадзіла невялічка семера малых…

Альжбета (як сціхлі). Аддыхнеце, міленькія, хоць трохі, а то замарыліся дужа. (Да Пранціся.) Хадзіце, сваток, за стол ды, можа, чаго закусіце, бо і ты ж памагаў.

Пранцісь (садзячыся). Собственно, глупства, вось-цо-да. Маладым трэба паказаць, паказаць, пане дабрудзею, а яны ўсё патрапяць… правільна толькі навучыць іх. (Папіваючы з пляшкі, да Сцяпана.) А ты, сват, трымайся, вось-цо-да. Ім не дам, яны маладзічкі яшчэ, паспеюць.

Сцяпан. А праўда, праўда, сватка! Яшчэ іх пара не ўцякла. (Выпівае.)

Паўлінка (каля гасцей). А што ж мы цяпер будзем рабіць? Ужо напяяліся, дык, можа, ізноў пагуляема?

Пранцісь (закусваючы). Собственно, пачакайце, я зараз скамандую, пане дабрудзею, за што і як узяцца, бо мой розум растропны, а вы нічога не ведаеце.

Паўлінка. Ну, добра, пачакаем. (Да Адольфа.) Што ж гэта, пан Адольф, надуўся, як мыш на крупы або як апошняе ў печ усыпаўшы?

Адна з гасцей. Пан Адольф, відаць, закахаўся.