Пасаг (на белорусском языке)

Трохi-патроху вагон пусцеў. Яна засталася адна, зусiм адна. Кандуктар абвясцiў:

– Важырар!

Жанчына не ўставала з месца, i ён паўтарыў:

– Важырар!

Яна паглядзела на яго, разумеючы, што гэта сказалi ёй, бо нiкога больш не было. Мужчына паўтарыў трэцi раз:

– Важырар!

Тады яна спыталася:

– Дзе мы?

Ён грубавата адказаў:

– Важырар, Божа мой, па дваццаць разоў вам казаць!

– А гэта далёка ад бульвара?
– сказала яна.

– Ад якога?

– Ды ад Бульвара Iтальянцаў.

– Мы даўно яго праехалi!

– Хiба! Паклiчце, калi ласка, майго мужа.

– Вашага мужа? А дзе ён?

– На iмперыяле.

– Наверсе? Там даўным-даўно нiкога няма!

Яна схамянулася.

– Як гэта? Не можа быць. Мы селi разам. Паглядзiце лепей, ён мусiць там быць!

Кандуктар пачаў злавацца:

– Слухай, малая, досыць балбатаць, аднаго згубiла - дзесяць знойдзеш. Злазь, прыехалi. Падбярэш сабе другога на вулiцы.

Слёзы паказалiся ў яе на вачах, яна зноў папрасiла:

– Але ж, пане, вы памыляецеся, я ведаю, вы памыляецеся. У яго пад пахай быў тоўсты партфель.

Кандуктар засмяяўся:

– Тоўсты партфель. Але ж i праўда, ён выйшаў на Мадлен - ён ад вас уцёк. Гi-гi-гi!..

Омнiбус стаў. Яна выйшла i мiжволi, iнстынктыўна, зiрнула на дах. Там нiкога не было.

* * *

Яна раптам заплакала i, не зважаючы, што яна на вачах у людзей, сказала:

– Што ж мне цяпер рабiць?

Падышоў iнспектар транспартнага бюро.

– Што тут такое?

Кандуктар з'едлiва адказаў:

– Гэту даму па дарозе кiнуў муж.

Той сказаў:

– Хай сабе, не дзiва, займiцеся вашымi справамi.

I павярнуўся спiнай.

А яна пайшла куды вочы глядзяць, збянтэжаная, не разумеючы, што здарылася. Куды iсцi? Што рабiць? А ён, што з iм? Адкуль такая няўважлiвасць?

У яе заставалiся два франкi. Да каго пайсцi? I раптам яна згадала пра свайго стрыечнiка Бараля, намеснiка загадчыка аддзела ў Марскiм мiнiстэрстве.

Грошай якраз хапала на фiякр, i яна назвала яго адрас. Яна пераняла Бараля, калi той iшоў у мiнiстэрства. Як i Лебруман, ён трымаў пад пахай напакаваны партфель.

Яна выскачыла з фiякра i гукнула:

– Анры!

Ён здзiўлена спынiўся.

– Жана?.. тут?.. зусiм адна?.. Што вы тут робiце, адкуль вы ўзялiся?

З вачамi, поўнымi слёз, яна пралепятала:

– Я толькi што згубiла мужа.

– Згубiлi? Дзе?

– На омнiбусе.

– На омнiбусе?.. Божа!

З плачам яна расказала яму пра здарэнне.

Ён задумлiва выслухаў яе i спытаўся:

– Ранiцай ён быў зусiм нармальны?

– Зусiм.

– Добра. Цi шмат грошай у яго было?

– Шмат. У яго быў мой пасаг.

– Ваш пасаг?.. Увесь пасаг?

– Увесь... каб адразу заплацiць за кантору.

– Ну дык, дарагая стрыечнiца, шукайце вашага мужа на дарозе ў Бельгiю.

Яна яшчэ не разумела.

– Вы кажаце... майго мужа?
– прашаптала яна.

– Я кажу, што ён хапнуў ваш пасаг... i шукай-гукай.

Ёй не хапала паветра, яна шапнула:

– Значыць... значыць... ён прайдзiсвет!

I, ледзь не самлеўшы ад хвалявання, яна ўпала на грудзi стрыечнiку i загаласiла.

Каля iх пачалi спыняцца. Ён цiхенька падштурхнуў яе да сваiх дзвярэй i, трымаючы за талiю, падняўся з ёй па лесвiцы, а калi здзiўленая пакаёўка адчынiла дзверы, загадаў:

– Сафi, збегайце ў рэстаран, вазьмiце снеданне на дваiх. Сёння я не iду ў мiнiстэрства.