Альпійская балада
Шрифт:
Пераадольваючы штосьці ў сабе, Джулія прамаўчала. Лоб яе, аднак, паступова разгладжваўся.
— Мі ідет Тріесто? Правда? Но?
— Пойдзем, канечне. Адкуль ты ўзяла, што не пойдзем?
На яе твары ўсё яшчэ адбівалася нешта труднае. Дзяўчына, цярэбячы на грудзях куртку, відаць, нешта вырашала і раптам кінулася да яго на дол. Паставіўшы калені, яна абляглася на іх рукамі і схавала ў рукавы твар.
— Руссо! Ты карошы руссо, — загаманіла яна і адной сваёй рукой паціснула яго руку. — Нон Влясов. Буно руссо. Джулія плохо.
— Ну, нашто так? — з раптоўнай няёмкасцю ад тых слоў запярэчыў Іван. — Нашто? Не трэба…
— Очен, очен, — не слухаючы
— Нічога, усё добра.
Седзячы ў доле, ён ашчадна ўзяў у свае рукі яе маленькую мяккую далоньку. Дзяўчына не адабрала яе.
— Нон бёзе Іван, — сказала яна і зірнула ў ягоныя вочы. — Нон бёзе Джулія. Іван знат правда. Джулія нон знат правда.
— Ладна, ладна… Ты гэта во што…
— Джулія очен, очен уважат Іван, любіт Іван, — сказала яна.
Ягоныя рукі з яе далонькай у іх ледзьве прыкметна ўздрыгнулі.
— Ты… піць не хочаш? Вады, га?
— Вода? Аква?
— Ага, вады, — узрадаваўся ён. — Вунь там, здаецца, ручай. Айда?
Ён хуценька ўскочыў, яна таксама ўзнялася, абхапіла яго руку вышэй локця і шчакой прыціснулася да яе. Ён другою пакратаў яе валасы, пагладзіў, яна неяк унутрана насцярожылася, і ён таропка апусціў руку. Так абое яны, зноў згодныя і прыхільныя, памалу пайшлі краем лугу.
19
Ручай быў неглыбокі і гаманкі — шырокі паток ледзяной вады з гор шалёна імчаў па камянях, віруючы пенай і размашыста плёскаючы на нізкія заліўныя берагі. На адным лугавым завароце ён намыў на траве шырокую касу шэрага жвіру, перайшоўшы якую, Іван і Джулія ўволю напіліся з прыгаршчаў, і дзяўчына адышлася на бераг. Іван тым часам падкасаў разадраныя сабакам штаны і ўвайшоў у ваду глыбей. Ногі заламала ад сцюжы, імклівая плынь сілілася паваліць, але яму хацелася памыцца, бо пот раз’ядаў твар. Хлопец памацаў свае шархоткія, з ладнай ужо бародкай пашчэнкі, памкнуўся было зірнуць на іх у ваду, толькі дарма: у імклівай яе каламуці нічога, апроч камянёў ды пены, нельга было ўгледзець. «Мусіць, зарос, як бандзюга», — падумаў ён і азірнуўся на Джулію.
— Я страшны, няголены? — запытаў ён у дзяўчыны, але тая не азвалася — як села, так і сядзела ў задуменнасці і пазірала ў адно месца на беразе. — Кажу, я страшны? Як дзед, мусіць?
Яна страпянулася, услухалася, намагаючыся зразумець яго думку, — ён усё церабіў свае кучаравыя сківіцы, — і яна здагадалася.
— Карашо, Іван. Очен вундэршон.
Іван пачаў мыцца і думаў, што з ёй нешта сталася — дзяўчына, відаць, чымсь устрывожана, штось перажывае; гэткая засяроджаная яна не была нават у час уцёкаў, пад носам у немцаў. Зусім не ў яе характары была такая раздумнасць, гэта штосьці труднае ёй прычыніў ён, Іван. А Іван, наадварот, чамусьці пазбыўся ўсіх сваіх ранейшых трывог і на гэтым лугавым прыволлі проста акрыяў душой. Яму было добра з ёй і хацелася развеяць яе клопат, убачыць яе ранейшай — вясёлай, рызыкоўнай, даверлівай. Мусіць, трэба было б улагодзіць яе, супакоіць, толькі Іван не мог пераступіць нейкую мяжу між імі, хоць і хацеў таго. Нешта няўрымсліва зваблівае ажывала ў ім да дзяўчыны і ў той жа час стрымлівалася, вагалася, пакутна марудзіла.
Памыўшыся, ён набраў у прыгаршчы вады і здалёк размашыста пырснуў на яе — Джулія зноў здрыганулася, няўцямна зірнула на яго і зараз жа заўсміхалася
на жарт. Ён таксама ўсміхнуўся нязвыкла, на ўвесь свой шырокі, абкладзены кучаравай бародкай твар.— Спалохалася?
— Нон.
— А чаго задумалася?
— Так.
— Што гэта — так?
— Так, — пакорліва сказала яна. — Іван так, Джулія так.
Нягледзячы на нешта нялёгкае ў сваёй душы, яна ахвотна паддавалася яго жартаўлівасці і, жмурачы вочы, усмешыста глядзела, як ён, пакідаючы на жвіры мокрыя сляды босых ног, валюхаста выходзіў да яе на траву.
— Хутка ты вучышся па-нашаму, — сказаў ён, прыпамінаючы нядаўнюю іх размову— Здольная, відаць, была ў школе.
— О, я біль вундэркінд, — жартоўна сказала яна і раптам схамянулася. На яе твары мільгануў спалох. — Ой, санта мадонна: ільсангвэ!
— Што?
— Ільсангвэ! Кров! Кров!
Ён нагнуўся, зірнуў, куды глядзела яна, — на мокрай ягонай галёнцы поўз ад калена вузенькі струменьчык крыві. Іван адразу здагадаўся — гэта адкрылася рана, тая, ад сабакі; нічога страшнага, дагэтуль ён нават не знайшоў калі паглядзець яе; цяпер сеў ля дзяўчыны і вышэй загарнуў штаніну. Сапраўды, над каленам нага была здорава раздрапана сабачым кіпцюром і, мусіць, у вадзе раскрывянілася. Джулія спалохана памкнулася да яго, нібы гэта была бог ведае якая рана, завохкала, замітусілася.
— О, Іваніо, Іваніо! Очен болно? Болно? О, мадонна! Где получіль такой боль?
— Ды гэта сабака, — смеючыся, казаў Іван. — Я яго прыдушыў, а ён шкрабануў.
— Санта мадонна! Сабака!..
Спрытнымі рухавымі пальцамі яна пачала мацаць яго нагу, сціраць свежыя і ўжо засохлыя пацёкі крыві. Ён не супраціўляўся — адкінуўшыся назад, аддаўся яе пяшчотнаму клопату; на душы ў яго было шчымліва-салодка і надзіва шырока. Але з драпіны ўсё ж сачылася кроў, краі раны разышліся і не хацелі зліпацца; хоць зусім і не балела, нагу трэба было перавязаць.
Джулія прыўстала на каленях і загадала яму:
— Глядзі нах гора. Нах гора…
Ён зразумеў: трэба было адвярнуцца, і паслухмяна павярнуў твар назад, да гары. Яна ў той час нешта разадрала на сабе, і калі ён зноў павярнуў галаву, у яе руках быў чысты паркалёвы шкумат.
— Медыкаменто надо. Медыкаменто, — казала яна, збіраючыся пачаць перавязку.
— Які там медыкамент? Зажыве, як на сабаку.
— Но. Такой боль очен плёхо.
— Не боль — рана. Па-руску гэта — рана.
— Рана, рана. Плёхо рана.
Ён азірнуўся, агледзеўся і, убачыўшы ў траве непадалёк шэрыя махры падобнай на падарожнік травы, адарваў ад іх некалькі лісткоў.
— Вось медыкамент. Маці заўжды ім лячыла.
— Ето? Ето плантаго майор. Нон медыкаменто, — сказала яна і ўзяла з яго рук лісткі.
— Ну, што ты! Гэта ж падарожнік. Вунь яшчэ як раны загойвае…
— Нон падаожнік. Ето плантаго майор по-латіні.
— А, па-латыні. А ты адкуль ведаеш?
Яна гулліва зыркнула вачыма.
— Джулія многа-многа знат латіні. Джулія ізучаль ботанік.
Ён таксама некалі вучыў батаніку, але ўжо нічога не памятаў з гэтай навукі і цяпер, больш спадзеючыся на людскі звычай, прыклаў лісткі падарожніка да распухлае драпіны. Дзяўчына з выразам нязгоды пакруціла галавой, але ўсё ж пачала абвязваць нагу белай анучкай. Упершыню, мабыць, Іван адчуў яе перавагу над сабой: мусіць, адукацыя Джуліі была куды вышэй за ягоную, і гэта яшчэ павялічыла хлопцаву павагу да яе. Івана няшмат турбавала рана, яго болей зацікавілі кветкі, назвы якіх яму не былі вядомы. Пацягнуўшыся рукой убок, ён сарваў нешта, вельмі падобнае на наш рамонак.