Arial Century Courier Georgia Tahoma Verdana Times New Roman
-
+
IV
…Ялгыз бер йорт тора чат башында, Трзлрг прд тартмаган. Капка келлре тшерелгн, Монда кптн беркем кайтмаган… Кер сукмакларын рем баскан, Аралыймын аны як-якка. Тигнге сарыла бгырем, рем исе рни йркт. «Иле кайда – иблис шунда» сзе Берне д читлп тмгн. Кемдер – корсак колы, кемнрдер Матди байлык белн енлнгн. Татар авылы. Тагын бер нигезне Тамырына балта чабылды. Капка-коймаларын имереп атар Бндсе д шундук табылды. р нселне була двамчысы Ышанычын аклый алырлык. Нигезлрен саклый алмаганнар Идел-йортны яклый алырмы?! V
«Урманнарга
керс, сызгырып кер, Уянмаган кошлар калмасын…» – Сызгыр ле, кызым, ягыратып бер, Их, малай булып калган туасы! – Дия иде миа рчак шулай, Урманнарда печн чапканда; Йк стен йгереп менеп китеп, Бастырыкка аркан такканда… Сыар куллы ти, мин смер кыз Сабыйлыгы чыгып бетмгн. Снк-тырмаларым онытыла, ир илге кренеп киткнд. Туры да гына атны туры тотып, Дилбегне урап кулыа, Тормыш йген салып инре, Алып чыкты безне хак юлга. Ата кадерен ата булган белер, Йорт кадерен белер йорт корган, Ил кадерен белер илсез калган, ир кадерен белер ирсегн. Тел кадерен белер Ватаныннан Кимсетелеп читк этелгн. Сзем дога булсын, Туган туфрак чен Шит киткн газиз тилр… Тел тибртеп сз йтерг Куркамын, газиз Аллам! Ник миа со авырлыкны Бирсе аман-аман? Яраткан бндлремне Сыныйм дипме хсртт, Сйгннр д безне шулай Сынады хыянтт. Инде со кемг сыеныйм, Син д баш тартса миннн? Колы булыйм, ярлыкагыл, Гналымын мин бнд. зене сйгннрг син рчак рхмт-рхимле. Синнн ген ярдм сорыйм, Тибрм читк мине! «вл ирд сз яралган» дилр. «Бул!» дигннн адм бар булган. Калм биргн аннан бндсен, Кк катыннан ирг сузылган. «Калм яза, кгазь тз» дилр. Бнд юрар, ткъдир, й, клр. «Мин – бхетле!» диеп шар ярганда, Нилр язылганын кем белгн! Ихтыярсыз ирг туа кеше, Ихтыярсыз кит дньядан. з язмышым зем яздым млл, Тайпылдыммы Ходай язганнан?! згртерг телп ме талпындым, «Минем язмыш мондый булалмый!» Мин «ак» дисм, ул гел «кара» диде, Мин еладым, ул кычкырып клде, Камчылары ялык-йолык килде, Унан-сунан сукты аямый! …Минем язмыш мондый булалмый! «Шитлрне кз яшьлре тшр, Тел тидерм и кнен!» – йтте бер карт ан ачысы белн Яшь егетне тртм сзен. «Хрби хезмт крмгнсе бугай, йтеп тора килеш-килбте. Ата-ана жллгндер сине, Хл иткндер алар ришвте. «И курыкканы нрс иде?» дисе, лем тгел, юк, син уйлама. «Сатлык» диеп ялган аты чыгу, Яманаты чыгу дньяга. Берни тормый хзер сатылулар – «Ак билетлар» урам чатында. Бер горурлык белн сйли ата Сатып алган билет хакында. Тик бер сгать ут астында булса, Узар иде иеп башыны. Днья гиздем, днья крдем, дисе, без ис ккрк белн ятып, Берлинга ук бардык шуышып. Син дньяны бары сяхтт Крм диеп, олан, ялгышма. Днья кр – илг терк булып Ине кую канлы орышта. Байлар-байлар бал эч. Урта байлар сыра эч. Ярлы мескен ни эшлсен, Ярдан ятып су эч.
Илд кризис, дилр, Имеш, Ил тшкн блгенлекк. Керемнрен креп трлрне, Валлаи, исе китр! Бер булган миллионер, Икенчесе – миллиардер! Нефть ягыры астында Коенган диярсе бер. Кеше
акчасын санау дпсезлек, дилр д… Нигдер «кризис» дигне Кагылмый трлрг. Ил ничек мантый алсын со, Булмагач днья тигез. Ст т имер, сат та ибр, Мен булыр кризис! …Байлар-байлар бал эч, Миллиардерлар ни эч? Ярлы мескен ни эшлсен, Тиененнн бау иш! Хисап бир р ел тр Халыкка байлыгыннан. Тик нигдер «оныта» гына Зкят тлрг аннан. Аллы-глле тслр арасыннан Яшел тск кбрк кз тш. Яшел тсне «яш тсе» дилр, Яшьлек тсе д ул югыйс. Тугангамы лл бу дньяга Кышлар китеп, язлар килгнд. Кыш аклыгы келем кчкн, Язлар яшеллеге – кзлрг.
«Днья буйлап я китеп барам…»
Днья буйлап я китеп барам, Херлег, лл херсезг. Днья тулы кеше арасында верелеп була кадерсезг. Ф. Мслимова
Урам тулы кеше. Кемне кемд эше. Кемд бре караш, Кемд угры кзе. Кемд битарафлык, Кемд тар карашлык, аен тапкан н, Сзеп карый астан. Гя алтын балык Капкан тмсен, Шат елмаю йгн Гамьсез чыраена. Сине кайгы гына Кайгы булмас аа. …Урам тулы кеше… Кемне кемд эше?! Табарсымы берр Башкаены куяр Инрен кеше?
Мин Болгарда йрим Сяхтт. з иремд бген мин сях. Ислам килгн монда, Мселманлык, Ибн Фадлан кылган сяхт. Юлъязмасын язып калдырган ул Килер буыннарга берочтан. Зирклре ханны дин ткрер, Тик ткрмс халкын кылычтан. имерелгн Болгар, Алтын Урда, Казан ханлыклары – аяныч. Ханлыксыз да, длтсез д халык Динд тапкан бераз юаныч. …Яа буын яа Болгар тзи, Яа солых кора – шартнам. Миллт кен никтер берлшалмый, Миллт кен аман таркала. бкм кочагында смгнг, Тыламадым кият тннрен. Без китаптан укып-танып белдек Тукай бабай Шрлелрен. Без китаптан укып бел идек Илд, ирд нилр булганын. Тлинкдн ген тылап стек Халкыбызны молы ырларын. Язу карасында чын тс иде, Чын тс иде ккт, ирд д. Мхббтне еллар саклый иде, Тугры сымак иде ирлр д. Бер-берен ярдмлште кеше, Бер-берен терк булалды. Китаплардан укып тгел, моны Келебез белн тоялдык. Безне заман шундый гади иде, Гадилеге белн гали иде. Шатлыгына шиклнел (Миамы бу шатлык кил?!); Кайгысына кнегел: Беренчесе бит тгел л! Яши-яши ммсе д – Шатлыгы да, сагышы да, леме д, китеме д, Кайгысы да, хсрте д Бер гадти тсмер ала, Килешмич юк бер чара, Яш диеп шул атала.
Язылып бетмгн шигырьлр… аман да келд йрилр. Кгазьг тшкннр югыйс Хислрг салынган ул кйлр. Юл ала агымсу шикелле, р сзне з моы, з ке. Кемнрдер яратыр з креп, Кырыйга тибрер кайбере… Язылып бетмгн шигырьлр… ан р киркме сезлрг?! Алаучы булырмы сезлрне Минем кк бгыре зелеп. Уйларым – првез ятьмсе, Мин сир, колымын аларны. стлд яталар кч булып Буталган, ччелгн уйларым – Яшлгн гомерем еллары, Узылган гомерем юллары…