Стары чалавек i мора (на белорусском языке)

– Да д'ябла мае рыбы!
– сказаў хлопчык i зноў пачаў плакаць.

– Можа, вып'еш якога трунку?

– Не, - адмовiўся хлопчык.
– Скажы, каб не турбавалi Сант'яга. Я яшчэ прыйду.

– Перадай, я вельмi яму спачуваю.

– Дзякуй, - адказаў хлопчык.

Ён занёс гарачую бляшанку кавы ў халупу старога чалавека i сядзеў там, каля яго, пакуль той не прачнуўся. Аднаго разу хлопчыку здалося, што стары чалавек прачынаецца. Але ён зноў упаў у цяжкi сон, i хлопчык хадзiў цераз дарогу пазычыць трохi дроў, каб падагрэць каву.

Нарэшце стары чалавек прачнуўся.

– Не, не сядай, - сказаў хлопчык.
– Выпi гэта.
– Ён налiў крыху кавы ў шклянку.

Стары чалавек узяў шклянку i выпiў.

– Яны пабiлi мяне, Маналiн, - сказаў ён.
– Ушчэнт пабiлi мяне.

– Не ён пабiў цябе. Не марлiн.

– Не. Сапраўды не. Гэта здарылася потым.

– Педрыка глядзiць за лодкай i начыннем. Што ты мяркуеш зрабiць з галавою?

– Хай Педрыка пасячэ яе ды скарыстае ў пастках на рыбу.

– А кап'ё?

– Вазьмi сабе, калi хочаш.

– Хачу, - сказаў хлопчык.
– А зараз нам трэба яшчэ сёе-тое вырашыць.

– Цi шукалi мяне?

– Шукалi. Берагавая варта i самалёты.

– Акiян - ён надта вялiкi, а човен - малы, яго цяжка ўгледзець, - сказаў стары чалавек. Ён заўважыў, як гэта прыемна мець суразмоўцу, а не проста гаварыць сам з сабою ды з морам.
– Мне бракавала цябе, - сказаў ён.
– А што ты ўлавiў?

– Адну першага дня. Яшчэ адну другога i дзве трэцяга.

– Вельмi добра.

– Цяпер мы зноў будзем разам рыбачыць.

– Не. Я няўдачнiк. Шанцаванне пакiнула мяне.

– Д'ябал з iм, з шанцаваннем, - сказаў хлопчык.
– Я прынясу шанцаванне з сабою.

– А што твае скажуць?

– Мяне гэта не абыходзiць. Учора я злавiў аж дзве. Мы будзем рыбачыць разам, бо мне яшчэ шмат чаго трэба ўведаць.

– Мы павiнны займець добрыя восцi, каб выняць дух з любой рыбiны, i хай яны заўсёды будуць пад рукой на борце. Ты можаш зрабiць лязо з рэсорнай планкi старога форда. Набрусуем яе ў Гуанабакоа. Яно мусiць быць вострае, аднак загартоўваць не трэба, бо зломiцца. Мой нож зламаўся.

– Я дастану другi нож i набрусую рэсору. Колькi дзён яшчэ будзе ўладарыць brisа?

– Можа, тры. Можа, болей.

– Я ўсё зраблю найлепшым чынам, - сказаў хлопчык.
– А ты, старэча, дагледзь свае рукi.

– Я ведаю, як iх падгаiць. Уночы я выплюнуў штось нязвыклае i адчуў: нешта ў маiх грудзях зламалася.

– Падлячы i гэта, - сказаў хлопчык.
– Кладзiся, старэча, а я табе прынясу чыстую кашулю i што-небудзь паесцi.

– Прынясi якую газету за тыя днi, калi мяне тут не было, - папрасiў стары чалавек.

– Ты мусiш акрыяць хутка, бо мне багата чаго трэба ўведаць, а ты можаш навучыць мяне ўсяму. Табе было вельмi цяжка?

– Страшэнна, - адказаў стары чалавек.

– Я прынясу ежу i газеты, - сказаў хлопчык.
– Адпачнi як след, старэча. I яшчэ я зайду ў аптэку па лекi для тваiх рук.

– Не забудзься сказаць Педрыку, што галава рыбiны - ягоная.

– Не забудуся.

Хлопчык выйшаў з дзвярэй i стаў спускацца па каралавай разбiтай дарозе: зноў ён плакаў.

Папаўднi гэтага дня гурт турыстаў сядзеў на "Тэрасе" i адна кабета, пазiраючы ў ваду, захламленую пустымi бляшанкамi з-пад пiва i дохлымi баракудамi, убачыла агромнiсты доўгi белы хрыбетны слуп з вялiзным хвастом на канцы.

Хвост узнiмаўся i калыхаўся з прылiвам, калi там, за ўваходам у гавань нястомна i мерна разгойдваў мора ўсходнi вятрыска.

– Што там такое?
– спыталася яна ў афiцыянта i паказала на доўгую хрыбетнiцу велiзарнай рыбiны, што была зараз проста смеццем, якое чакала, калi прылiў змые яго.

– Цiбурон*, - сказаў афiцыянт, - эшарка**.
– Яму здавалася, ён тлумачыць, што адбылося.

* Мясцовая назва акулы.

** Ангельскае слова "шарк" (акула) з гiшпанскай прыстаўкай.

– Я не ведала, што ў акул гэткiя гожыя зграбныя хвасты.

– I я не ведаў, - сказаў ейны спадарожнiк.

У халупе, што стаяла на ўзвышшы ў канцы дарогi, сон зноў агарнуў старога чалавека. Ён спаў, як заўсёды, тварам уткнуўшыся ў пасцель, а побач на варце сядзеў хлопчык. Старому чалавеку снiлiся львы.