Чтение онлайн

ЖАНРЫ

У снягах драмае вясна

Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч

Шрифт:

Віно налілі ў звычайныя шклянкі (келіхаў тут не водзіцца). Слава тым, хто збярог для іх, для гэтай ночы сярод снягоў, сонечныя цеплыню і святло!

Берасневічу здаецца на хвіліну, што гэта ў іх вяселле, і чырвань залівае яго шчокі. Яна глядзіць на яго і таксама чырванее. У зале цёпла. Вакол, за вокнамі, ляжаць снягі. Рука Алёнкі, тонкая і цёплая, ляжыць на стале.

Якое шчасце, што былі

гэтыя гады выпрабаванняў. Без іх не было б гэтай самотнай ночы, гэтага старэнькага вакзала, гэтых снягоў. Як хутка бяжыць час! Вось ужо хутка трэба ісці. Але, можа, не было б так добра, калі б не ляжала наперадзе гэтая кароткая разлука. О, гэты асаблівы сум, непадзельны ад радасці!

...Зноў зоры над галавою. Яна стаіць ля яго на пуцях.

– Чуеш, Алёнка, думай. Я прыеду, я вельмі хутка прыеду. Былі выпрабаванні, былі гады пакут, я веру ў цябе. Думай.

Чырвонае вока цягніка. Алёнка глядзіць у вочы Берасневіча з мілай, сарамлівай усмешкаю, уздыхае.

– Не ведаю, можа, я i... паверу табе.

I зноў ён нахіляецца і цалуе яе ў лоб. Яна прыпадае да яго, вагаецца хвіліну і ўсміхаецца:

– Ведаеш, што сказаў бы пры такой нагодзе Янка? Ён сказаў бы, што высокія абцасы выдумалі дзяўчаты, якіх занадта часта цалавалі ў лоб.

I хоча ісці.

– Алёнка!
– з дакорам кажа ён, пасля схіляецца і цалуе яе ў вусны.

Зноў гудок! Ах, гэты гудок!

– Бывай!

– Бывай і ты.

Я вельмі-вельмі чакаю.

– А я буду імкнуцца да цябе. Я не магу больш...

– Прыязджай. Бацька будзе вельмі шчаслівы, маці, я думаю, таксама... і я буду вельмі рада, кажу загадзя... I даруй мне...

– Я думаю ў аспiрантуру. Маркевiч пiсаў...

Спудзілася:

– Хай яе ліха. Не трэба, не трэба! Столькі гора! Я лепей...

– А я ўсё ж прыеду. Сядай, сядай хутчэй! Да акна, да акна!

Цягнік рушыў, набіраючы ход. Алёнка засмяялася ад шчасця і прыпала вуснамі да халоднага шкла, пасля пацерлася аб яго шчакою. Бачыла, як махаў ён рукою, як ішоў пасля з перона, хістаючыся ад шчасця, як п'яны. Зноў падумала з тым шчасцем, якое бывае толькі ў дзяцінстве, калі кладзешся спаць:

– Мой! Мой! Цёплы! Жывы! Назаўсёды мой, родны чалавек!

Вось цягнік набірае ход, знік асветлены

вакзал. Цемра з рэдкімі агнямі вакол. Якое шчасце!

А Берасневіч між тым ішоў сапраўды як п'яны. Твар яго гарэў, дзіўныя здані ўставалі перад вачыма.

Стаў ля вакзальнага скверыка на плошчы, падумаў, засмяяўся і раптам зняў з рук пальчаткі і з усвядомленым, разумным выглядам зашпурнуў іх у гурбу, спачатку адну, а пасля другую, як быццам рабіў невядома якую важлівую і разумнаю справу. Вось і коні. Любыя коні, як ім цёпла пад кажухамі! Плылі ў яго галаве ўрыўкі Алёнчыных слоў:

"Прыязджай... Бацька будзе рады". Любая-любая Алёнка... любы бацька.. любая маці!

I ён пацалаваў каня ў мяккі шэры нос, такі цёплы, з рэдкімі чорнымі валосікамі.

Нейкі хлопец спыніўся непадалёку, паглядзеў на яго непаразумела, усміхнуўся і заўважыў:

– Хільнуў дзядзя. Бач ты, што гарэлка з нашым братам робіць.

Але Берасневічу было ўсё аднолькава. Ён ускочыў у сані, закруціў канцамі лейцаў і, калі коні ўзялі наўскач, крыкнуў:

– Хільнуў! Хільнуў!

Імчаліся насустрач хаты, пасля заскакалі яліны ў бары, а ён усё яшчэ крычаў:

– Гэ-эй! Людзі! Людзі! Чуеце, людзі!

Пасля раптам супакоіўся, зручна сеў і закруціў кажухом ногі.

Коні адпачылі, беглі вясёлым трушком, праз шэрань на вейках дзіўным, вясёлкавым здаваўся лес, ныраў у хвоях вясёлы, п'яны месяц.

Усё-ўсё будзе добра. Ён верыць, ён ведае. I парукай таму гэтая шэрань, што ляціць з галін, казачны месяц, што заблытаўся ў дрэвах, далёкі, шчаслівы шлях.

Не затопіць, не знішчыць нішто сапраўднага кахання. Якая цёплая зіма, якая бадзёрасць у грудзях! Сколькі светлага абяцаюць снягі! Мо таму, што сэрца пасля доўгай, чатырохгадовай зімы адтайвае, пускае парасткі новага кахання, знішчае апошні на зямлі след старога?

I калі прынюхацца, як адчуваецца будучая вясна, хоць бы ў тым як пахне свежасцю, як мякаць сланечнікавага сцябла, снег!

Коні беглі шпарка!

Рукі былі моцнымі, грудзі вольна дыхалі.

I ўсё-ўсё жыццё яшчэ было ў будучым.

У снягах драмала вясна.

Орша, май 1957 г

Поделиться с друзьями: