Чтение онлайн

ЖАНРЫ

Маўглi (на белорусском языке)
Шрифт:

– Добрага палявання!
– сказаў Пхао, быццам Акела быў яшчэ жывы, а потым павярнуўся i кiнуў цераз пакусанае плячо астатнiм: - Выйце, сабакi! Сёння памёр Воўк!

Затое з усёй чарады рудых сабак, з двухсот паляўнiчых Дэкана, якiя выхвалялiся тым, што нiшто жывое ў джунглях не можа iм супрацiўляцца, нiводзiн не вярнуўся ў Дэкан з гэтай весткай.

ВЯСНОВЫ БЕГ

На другi год пасля вялiкай бiтвы з Дзiкiмi Сабакамi i смерцi Акелы Маўглi было гадоў семнаццаць. З выгляду ён здаваўся старэйшым, бо ад узмоцненага руху, сама лепшай ежы i звычкi купацца, як толькi яму станавiлася горача або душна, ён зрабiўся не па гадах дужы i рослы. Калi яму трэба было агледзець

лясныя дарогi, ён мог паўгадзiны вiсець, трымаючыся адной рукой за галiну. Ён мог спынiць на бягу маладога аленя i павалiць яго на бок, ухапiўшы за рогi. Мог нават збiць з ног вялiкага дзiка з тых, што жывуць у балотах на поўначы. Народ Джунгляў, якi раней баяўся Маўглi, паколькi ён меў вялiкi розум, цяпер пачаў баяцца яго сiлы, i калi Маўглi спакойна iшоў па сваiх справах, шэпт пра яго прыход расчышчаў перад iм лясныя сцежкi. I ўсё ж яго позiрк заставаўся заўсёды лагодным. Нават калi ён бiўся, яго вочы не палалi агнём, як у чорнай пантэры Багiры. Яго позiрк станавiўся толькi больш уважлiвым i ажыўленым, i гэта было незразумела нават для самой Багiры.

Аднойчы яна спытала пра гэта Маўглi. Ён засмяяўся i адказаў:

– Калi я прамахнуся на паляваннi, дык бываю злосны. Калi пагаладаю днi два, дык бываю вельмi злосны. Хiба па маiх вачах гэта не прыкметна?

– Рот у цябе галодны, - сказала яму Багiра, - а па вачах гэтага не вiдаць. На паляваннi ты, ясi цi плаваеш - яны заўсёды адны i тыя ж, як камень у дождж i ў пагоду.

Маўглi лянiва зiрнуў на пантэру з-пад доўгiх веек, i яна, як заўсёды, апусцiла галаву. Багiра ведала, хто яе гаспадар.

Яны ляжалi на схiле гары высока над ракой Вайнгангай, i ранiшнiя туманы распасцiралiся пад iмi зялёнымi i белымi палосамi. Калi ўзышло сонца, гэтыя палосы туману ператварылiся ў хвалiстае чырвона-залатое мора, потым узнялiся ўгору, i нiзкiя, косыя промнi леглi на сухую траву, дзе адпачывалi Маўглi з Багiрай. Халодная пара наблiжалася да канца, лiстота на дрэвах завяла i пацямнела, i ад ветру ў ёй узнiкаў сухi аднастайны шолах. Адзiн маленькi лiсток шалёна бiўся аб галiнку ад ветру. Гэта разбудзiла Багiру. Яна ўдыхнула ранiшняе паветра з працяглым, глухiм кашлем, перакулiлася на спiну i пярэднiмi лапамi ўдарыла па трапяткiм лiстку.

– Год прыйшоў да павароту, - сказала яна.
– Джунглi рушылi ўперад. Наблiжаецца Час Новых Прамоў. I лiсток гэта ведае. Гэта вельмi добра!

– Трава яшчэ сухая, - адказаў Маўглi, вырываючы з карэннем пучок травы. Нават Вясновае Вочка (маленькая чырвоная кветачка, падобная на васковы званочак), - нават Вясновае Вочка яшчэ не распусцiлася... Багiра, цi да твару чорнай пантэры валяцца на спiне i бiць лапамi па паветры, быццам лясной кошцы?

– Аоу!
– адгукнулася Багiра. Вiдаць было, што яна думае пра штосьцi iншае.

– Паслухай, ну цi да твару чорнай пантэры гэтак крыўляцца, кашляць, выць i качацца па траве? Не забывайся, што мы з табой гаспадары джунгляў.

– Так, гэта праўда, я чую, дзiцяня.
– Багiра паспешлiва перавярнулася i абтрэсла пыл са сваiх ускудлачаных чорных бакоў (яна якраз лiняла пасля зiмы).
– Вядома, мы з табой гаспадары джунгляў! Хто гэткi дужы, як Маўглi? Хто гэткi мудры?

Яе голас быў дзiўна працяглы, i Маўглi азiрнуўся паглядзець, цi не смяецца з яго чорная пантэра, бо ў джунглях шмат слоў, гучанне якiх разыходзiцца з сэнсам.

– Я сказала, што мы з табой, вядома, гаспадары джунгляў, - паўтарыла Багiра.
– Хiба я памылiлася? Я не ведала, што дзiцяня больш не ходзiць па зямлi. Значыцца, яно лятае?

Маўглi сядзеў, абапёршыся локцямi на каленi, i пазiраў на далiну, асветленую сонцам. Дзесьцi

ў лесе пад гарою птушка спрабавала хрыплым, фальшывым голасам першыя ноты сваёй вясновай песнi. Гэта быў толькi цень паўнагучнай, пералiвiстай песнi, якая разлiецца па джунглях пазней. Але Багiра пачула яе.

– Гэта Ферао, чырвоны дзяцел, - сказала Багiра.
– Ён памятае. Мне таксама трэба ўспомнiць маю песню.
– I яна пачала вуркатаць i напяваць сама сабе, час ад часу змаўкаючы i прыслухоўваючыся.

У джунглях Iндыi поры года пераходзяць адна ў другую амаль непрыкметна. Iх як быццам усяго дзве: сухая i дажджлiвая, але калi прыгледзецца да патокаў дажджу i воблакаў смецця i пылу, дык выявiцца, што ўсе чатыры пары года змяняюць адна адну ў належным парадку. Сама дзiвоснае ў джунглях - вясна, бо ёй не прыходзiцца ўкрываць голае, чыстае поле новай травой i кветкамi, ёй трэба прабiцца скрозь леташнюю, яшчэ зялёную лiстоту, над якой злiтавалася мяккая зiма, каб стомленая, напаўадзетая зямля зноў адчула сябе юнай i свежай. I вясна гэта робiць так хораша, што няма на свеце другой такой вясны, як у джунглях.

Настае дзень, калi ўсё ў джунглях блякне i самi пахi, якiмi насычана цяжкае паветра, нiбы старэюць i выдыхаюцца. Гэтага не растлумачыш, але гэта адчуваецца. Потым надыходзiць другi дзень, калi ўсе пахi новыя i чароўныя i зiмовая поўсць сыходзiць у звяроў доўгiмi злямчанымi шматкамi. Пасля гэтага выпадае iншы раз невялiкi дожджык, i ўсе дрэвы, кусты, бамбук, мох i сакавiтае лiсце раслiн, абудзiўшыся, iдуць у рост з шумам, якi можна чуць. А за гэтым шумам i ўночы i ўдзень струменiцца нягучны гул. Гэта шум вясны, трапяткi гуд не гудзенне пчол, i не цурчанне вады, i не вецер у вяршалiнах дрэў, а голас прыгрэтага сонца, шчаслiвага свету.

Раней Маўглi заўсёды радаваўся змене пораў года. Гэта ён заўсёды прыкмячаў першае Вясновае Вочка глыбока ў гушчары травы i першую граду вясновых воблакаў, якую ў джунглях нi з чым не зблытаеш. Яго голас можна было пачуць уночы, пры святле зорак, у сырых нiзiнах, густа ўсыпаных кветкамi; там ён падпяваў хору вялiкiх жаб або перадражнiваў маленькiх соў-пярэваратняў, што вухкаюць усю вясновую ноч навылёт. Як i ўвесь яго народ, з чатырох пораў года ён выбiраў вясну для сваiх вандровак - проста дзеля асалоды бегаць, рассякаючы цёплае паветра, ад змяркання да ранiшняй зоркi i вяртацца, рагочучы i задыхаючыся, у вянку са свежых кветак. Чацвёрка ваўчанят не кружыла разам з iм па джунглях - яна iшла спяваць песнi з iншымi ваўкамi.

У жыхароў джунгляў бывае шмат клопататаў вясною, i Маўглi чуў, як яны рыкаюць, крычаць або свiшчуць, гледзячы па тым, што належыць рабiць iхняй пародзе. Iх галасы гучаць тады не так, як у iншыя поры года, i гэта адна з прычын, чаму вясна называецца Часам Новых Прамоў.

Надышла першая ранiца вясны, i паўлiн Мор, паблiскваючы бронзай, сiнню i золатам, абвясцiў новыя пахi. Астатнiя птушкi падхапiлi яго поклiч, i са скалаў над Вайнгангай Маўглi пачуў хрыплы вiск Багiры, падобны на клёкат арла i на конскае ржанне.

Уверсе, сярод налiтых сокам галiн, крычалi i валтузiлiся малпы.

Маўглi азiраўся навокал, але бачыў толькi, як насмешлiвыя малпы дражняцца i скачуць сярод дрэў i як паўлiн Мор танцуе ўнiзе, на схiле гары, распусцiўшы свой вясёлкавы хвост.

– У джунглях пахне па-новаму!
– крыкнуў паўлiн Мор.
– Добрага палявання, Маленькi Брат! Чаму ж ты не адказваеш?

– Маленькi Брат, добрага палявання!
– прасвiстаў каршун Чыль, злятаючы ўнiз разам са сваёй сяброўкай.

Абое яны праслiзнулi пад самым носам у Маўглi, так што пучок пушыстых пер'яў злёгку закрануў яго.

Поделиться с друзьями: