Чтение онлайн

ЖАНРЫ

Імгненні

Кучмель Наталля

Шрифт:
Песня Каханы мой вячэраў у доме маім, у сціплым і бедным пакоі; і не зайздросціла я гаспадыні маёй у пышных яе палацах. Валасы твае пахнуць ветрам, цела тваё пахне хлебам, семя тваё пахне горкай травой палявой. Сонца ўзыходзіць — залоціць шаты соснаў ды кіпарысаў; сонца сыходзіць — ты са мной застаешся. Валасы твае пахнуць ветрам, цела тваё пахне хлебам, семя тваё пахне горкай травой палявой.
* * * Піск, гоман, скокі, вогнішча ўначы — I ціхі светлы хлопчык пры плячы. Усенькі час — праз крыкі і пяянне — Прысутнасці ягонай адчуванне. Адданасці і праг і повен рух Празрыс тых воч і загарэлых рук. I
кожны міг пасоўвае няўмольна,
Нібыта гайку па разьбе, павольна Насустрач: мне — яго, яму — мяне... Нас непазбежнае не абміне: Hi разгаранне, ні згасанне страсці. Адно ж было — на самай справе — шчасце: Піск, крык, пяянне моладзі ўначы — I незнаёмы хлопчык пры плячы.
* * * Не ўсё ў разлуцы — ў журбе, бы ў труне. Не ты — то іншы абдыме мяне. Ты — спрыт, і сіла, і мускулаў бляск: Кот, ахаваны багіняю Бас т. А ён — Аз ірысу любы трыснёг, Што вырас на скрыжаванні дарог; I так, як пальцы ягонай рукі, Трыснёг кранаецца хвалі ракі.
* * * Ўзяўшы рукі твае, датыкацца губамі запясцяў, Адчуваць, як пульсуюць пад дотыкам цёплыя жылкі... Хай мне скажуць, што гэта часовае, плыткае шчасце, Што інакшае ёсць,— я сваёй не прызнаю памылкі. Хто калі вызначаў, што часова, а што пастаянна? Можа, ў тлуме пякельным ці ў светласці райскага краю Не малітваў туту, не цярпення бясконцага ямы — А вось гэтыя рукі ды цёплыя жылкі згадаю.
* * * Няўлоўна змыкаліся захад з усходам; плялася Нябачная сетка, а колер быў шызы і цёплы. I цёплаю шызаю сеткай акрылася неба; Адно — дзе-нідзе пагаралі падоўжных аблокаў Плас ты; і сціхала гарэнне, і човен заспаны Сухога, маркотнага белага месяца выплыў. I ціха ўсё стала, і плюшч развярнуўся на месяц, I скруткам распалася ноч... Я адна была ў хаце. Святла не паліла, а думала толькі: мой Божа! Ты любіш мяне, дараваўшы вось гэдакі вечар I думкі аб тым, хто святлейшы за месяца човен, — Такі ж беззахісны, такі ж невяртальна далёкі...
* * * Снег коле павекі — адліжны: ільдзісты і рэдкі. У мружных вачах ліхтары расцвітаюць, як кветкі. А сэрца — пустое. Куды жа, ў што сябе ўкласці. Каб гэта было — да астанняга поз ірку — шчасце?
* * * Наймільшая з дзяўчат — Велікавокасць, шчупласць і пяшчота — Чытае ўголас вершы пра змаганне, Пра шыбеніцы, пра зямлю і волю. Граняцца слёзы на яе вачах. Няздольная кахаць Спявае пра любоў; няздольны плакаць Вядзе за ёй пагляд сухі і востры, Як лазера прамень; а той, хто здатны I плакаць, і кахаць,— спяваць не можа. Ён у куце; здушыў далонню рот, Каб сцяць пакуту, што
з яго ірвецца,
Не могучы быць выказанай словам, А толькі гукам; ды грымас ягоных Ніхто не разумее: Усе вакол занятыя сабой.
* * * Вецер вакол мяне, Вецер. I я, Стоячы на раздарожжы, Спрабую злавіць яго Плас тыкавым пакетам. Рукі ледзь могуць трымаць Празрыс тую абалонку — Нечым напоўненую, Не пус тую. Але ці вецер у ёй, Ці паветра? Так рэчаіснасць Пакутліва ловіцца ў вершы: Жыцце там б'ецца Пад пластыкам блытаных словаў Ці толькі адбітак ягоны На гэта імгненне?
* * * Маці сына й выправаджала, А месяцам падперазала, А зораю засцібнула, А доляю агарнула...
Вясельная песня Як цяжка спалучаць Пачуцці маці — і любоў жанчыны. Як цяжка — але толькі не з табой: Ты і ў каханні застанешся сынам. Не маці — я цябе падперажу Халодным срэбным месяцам; і зору, Як фібулу, замкну пад падбароддзем (От хораша пяецца ў даўніх песнях!); I доляй агарну, нібы плашчом: Нясі старожка чару — не пралі — Да той, танюткай і доўгавалосай, Якую згадваў, толькі адступала Абдымкаў нашых злітнае шаленства. Дзе хочаш будзь. 3 кім хочаш будзь. А я Парадуюся за цябе здалёку — Бы тая, з песні, што на раздарожжы Стаіць, страчаючы вясельны поезд. 3 іконаю — і з чаркай у руцэ.
* * * Гэта вясна — Сонечная, як тваё «здрастуй», Зменлівая, як твае вочы — Шараватыя з іскрай; Нязграбна-юначая, Як велікаваты рот. Пруткая і моцная. Як худыя хлапечыя плечы Ў расхлістаным пінжаку. Ты нагадваеш кожнага з тых. 3 кім вярталіся да мяне Маіх асабістых семнаццаць. I ў мройнай свядомасці Сплюшчаных вей Блытаюся: ці то вецер Перабірае старыя травы Колеру тваіх валасоў, Ці ўздымае твае валасы Колеру леташніх траваў...
* * * Такая ноч, што салаўі — крычаць Адз ін адному праз глухую цьму. Такая ноч, што хочацца сказаць: «Жыццё маё» — усё адно каму. Спыніся, міг! Хай у табе ізноў Склубіцца час, мінуласць, успамін — Каб зноў глушылі крыкі салаўёў I ў цёплай цемрадзі цялесна млеў язмін.
Анёлы Мордачкі, на якіх адбіта персікавага колеру нахабства і дапытлівасць колеру чорнай вішні, што гняздуе ў бяздонных вачах пад бясконцымі веямі.
* * * …вечар без цябе... …раніца без цябе... …дзень без цябе... нібыта цаглінкі кладуцца ў сцяну паміж мной і табой з майго боку сцяны вось-вось зацвіце алыча нібы малаком апырскана лёгкае голле дыванамі кладзецца пад ног і трава і смяюцца вясёлыя людзі з бутэлькамі піва з твайго боку сцяны я не ведаю што а неўзабаве магчыма і не захочацца ведаць ...дзень без цябе... ...ноч без цябе...
Поделиться с друзьями: