Олох о?о оонньуута буолбатах

III

Саас. Кырыыаттан таммахтар тэн, оскуола кирилиээ уунан халыйбыт. Киээ дьыбар тстэр эрэ, срдээх халтараан буолар. Оскуолаттан киирэр-тахсар лэиттэр рэнээччилэрдиин бары кирилиэс йнрттэн тутуан, сэрэнэн ктэнэллэр. Арай уол аймах, тирэхтээх дьон быыытынан, эрэллээхтик дабайаллар.

Спортзалтан итииргээн баттахтара буруолуу сылдьар уолаттар футболканан эрэ ойуоккалаан тахсан, кирилиэс йнргэр кэккэлээ олордулар.

– Уолаттар, сарсын улуустааы баскетбол крэхтэиитигэр т элбэх хамаанда кэлиэй? – барыларыттан ууоунан кыра, киэ хара харахтаах уол срдээх синньигэс куолаынан ыйытар.

– Ээ, Гоша, ситэри Сыырдаахтар кэлиэхтэрэ дуо диэн ыйытыаххын. Сибээс тахсар дии, эрийиэххин, – уолаттартан ууоунан улаханнара, саарчы крбт сырдык хааннаах Ивашка хаадьылаан клэрин быыыгар уол саннын таптайан ылар.

– Ээ чэ, киини эрэ кл гын, бэйэ да Борооо киирээри иннигин-кэннигин билбэт буола долгуйа сылдьар инигин, – кырата да хаалсыбат.

Уолаттар клсэн ньиргиэллэр.

– Уолаттаар, тохтоо эрэ, мин арыый эрдэ трбтм буоллар диэн кэмсинэ саныыбын. Ити эдэр учуутал кыргыттары т эрэ эккирэтиэр этим, ордук Марина Николаевнаны, – хараын р крбт, тура сылдьар кытаанах баттахтаах, чиргэл, тустуук крнээх уол, т эрэ чгэйи эттим диэбиттии, уолаттарын хардары-таары крр.

– Оттон мин Нарыйаны эрийэ тутуом этэ, ити пиибэит Григорийтан баас ордук инибин, – Афанасий тн мттн баран быччыын таааран уолаттарын иннигэр хаамыталыыр.

– Хайаларыттан да Айыыналара ордук. Боччумнаах. Онтон Мариналаах Нарыйа кэлээт да эр дьон кэннилэриттэн ырбаахыларын тэллээ тэлээрэн олороро дии. Мин итинник чэпчэки характердаах кыргыттары олох сблээбэппин, – Ивашка лоп бааччытык сааран кэпсэтиини тмктр. – Киириэи. Аны Сергей Николаевич истэн моуорабытын кннрэ. Саарбыттааар саарбатах ооруоа.

Ыраас, киэ-куо спортзалга уолаттар ыстаалаан киирээт, оонньуу сылдьар оолорго холбоон, мээчик былдьаан, сааланы уаты-туора србтнэн бардылар.

– Оолоор, бттбт, уон чаас буолла.

Учууталларын кытаанах саатын истээт, кыыстыын-уоллуун ким раздевалкаа, ким кылааска блнэн бардылар. Аыйах мнтэнэн оскуола кураанахтанан, чуумпуран хаалла.

Оскуола харабыла Мэхээлэ иккис этээи кэрийэн кэлэрин ктэ таарыйа Сергей Николаевич батареяа кхснэн сыстан ктэн турда. Мэхээлэ тыаа суохтук чэпчэкитик дэгэйэ ктэнэн ээ этээстэн аллара тэрэ иилиннэ.

– Хайа, Сергей, ктэн тураын дуо, чэ, уоту умуруоран аргыстаан барыахха. Чэйдээн баран уон икки чааска кэлиэим, – Мэхээлэ рубильнигы саба баттаата.

– Оонньор, таыттан крн баран бука барары буолуо ээ, – Сергей Николаевич клэр.

– Суох-суох… 12 чаастан 1 чааска диэри баас достойно кэрийэн крбн. Онтон халлаан сырдыар диэри иккитэ хаста таынан сылдьааччыбын. Ол эрээри биирдэ эмэ. Аны дириэктэргэ киини этээйэххиний, – Мэхээлэ клэн лиигирэтэр. – Сэргэй, эйигиттэн биири ыйытыахпын баарбытым ыраатта. Маринаын ылаын дуу, суох дуу? чгэйкээн баайы кыыс. Итинник кэрэ кыыс миигин таптыыра буоллар, т эрэ дьоллонор этим. Оттон эн икки кырасаабысса куолары тала оонньуугун, абыраммыт киигин.

– Бт эрэ, хата, чэйдээт, оскуолаар кэлэн хоноргун толкуйдаа, – Сергей табаарыын кхсн «лап» гына охсор.

Мэхээлэ – оскуоланы бииргэ рэнэн бтэрбит уола. Атаа кнтс буолан, оо эрдэиттэн дьаадьанаан хаамар. Кыра сылдьан остуолтан сууллубут , онно атаын тоуппутун олохтоох балыыа биэлсэрэ сатаан туппакка оннук оспут. Онтон кэлин саалыы хаста да туттаран крбттэрэ табыллыбатах, кыайан токуруйбат, кнтс гына оон хаалбыт. Онон Мэхээлэ оо эрдэиттэн саастыылаахтарыттан итээстээх курдук сананан оскуола кэнниттэн рэххэ барбатах, эгэ, аармыйаа сулууспалыа дуо? Кэргэн ылар туунан хаан да санаабат. Соотоун хааларга эйэлэспитэ ыраатта. Оскуоланы бтэриэиттэн харабылынан лэлиир. «Хоноргор куттанаын дуо?» – диэтэхтэринэ, «Туохтан куттаныахпыный, дьиэм чугас буолан ксн киирэ-тахса сылдьабын», – диэн тыллаах эрээри, кэлэригэр-барарыгар трппттэриттэн хайаларын эмэ эбэтэр табаарыс уолаттарын батыыннарарын кии барыта билэр. Ол иин оскуоланы сабарын Сергей кэтэээччи. Дьарыгын кэнниттэн барыларын кэтээн, оскуоланы хатаан барааччы. Онон харабыллар киниэхэ бэртэр.

Сергей сырдык от кэ нх профлииинэн саайыллыбыт, хараа кыыл металлочерепица кырыыалаах улахан дьиэ олбуорун аанын аан рдк кирилиэи р срэн дэгэйэн дьиэтигэр киирдэ. Киирээт саалаа тас тааын уулан дьыбааа бырааттаат, куукунаа ааста. Ооххо турар миискэни аан крн, астынан, чыпчырынан ылла.

– Хайа, спортзалгар хоммокко, син кэлли дуо? – дии-дии, ийэтэ Мария Павловна аргыый кэлэн остуолга иитин тардыбытынан барда. – Кии эрэ буолларгын аччыктааты дуо?

– Аччыктаан, ийээ. Мин ийэм кэтилиэтэ улаханын, минньигэин.

– Кэргэннээи буоллар миигиннэээр минньигэстик астаан аатыа, кр-истиэ этэ. Маринаын дьиээр аалыаххын, бэс ыйын саатыгар сыбаайбалаан ньиргитиэ этибит. Аа биикки кырыйдыбыт, бииги саастыылаахтар сиэннэрэ ыраатта, – ийэтэ бэйэтин баа санаатын кэпсиирин быыыгар уолун аынан хатаалыы олордо.

– Ийээ, бт. Кырдьыгынан эттэххэ, Маринаны былырыын сблр курдугум, таптыыбын да дии саныырым. Оттон быйыл хайдах эрэ тэйбит курдукпун. Бэйэм да билбэппин, – Сергей хортуоппуйдаах кэтилиэти хабыалыырын быыыгар ийэтин диэки крн ылар.

– Сибэккиттэн сибэккигэ рмэччи курдук тэлээрэин да, кэлин тиээр кураанаы кууан хаалаайаххыный? Ол Афанасьевтар уоллара Григорий ойоор бэирди дуо? Дьон саатыгар киирэр буоллу быыылаах, – ийэ уолун сонньуйа одуулуур.

– Ийээ, эйиэхэ хаста эттим. Маринаны сблээбэт эрээри хайдах кэргэн ылыахпыный? Онтон кырдьыгынан эттэххэ, Нарыйаны эрдэ крсбэтэхпиттэн хомойобун. Оччоо, баар, сыбаайбалаан ньиргитиэ этибит, – уол ийэтин санныттан сымнаастык кууан иэдэиттэн сыллаан ылар. – Чэ, мин утуйа бардым. Сарсын сэттэ чааска туран уолаттарбыныын срэ барыахтаахпын.

– Хаааа диэри кыра оо курдук олоххо оттомо суох сыыаннааыный? Олох оо оонньуута буолбатах. Эн да сааы ыраатта, србэ алтаар барды. Кырдьан баран кылыыыт буолан эдэр кыргыттартан сириллэ сылдьаайаххыный? Оччоуна йд дьон олоунан онньообуккун, – Мария Павловна тимир-тамыр курдук туттан, иитин сайылыыр.

– Бу, ийэбит, бт эрэ. Мин орулуур отут сааспар кэргэн ылбытым да, улаханнык итээстийбэккэ турабын, – аалара Николай Сергеевич хоуттан ааа сылдьар хаыатын туппутунан тахсан кэлэр.

– Ээ, бу оонньор ороу уолун кмскээ таыста. Хата, бэрт кии билигин да сиин этэ ситэ, буутун этэ буа илик кыра оо диэ… – ийэлэрэ тээ кырдьыбытын эйэргии крстэ.

Сергей Николаевич, трппттэрэ хаадьылаа кэпсэтэллэрин истэн турбахтаат, хоугар киирэн, аанын ыга сабынна. Хайыы-йэ утуйардыы ооуллубут оронун сонньуйа крд. Кн ахсын итинник. «Бэйэм да ороммун хомуйбат бн дуо?» – диирин рднэн аата барахсан кн сирин крдрбт соотох отуччалаах оотун оронун сарсыардатын хомуйан, киээтин утуйарга бэлэмнээн кэбиэр. Солото суоар тэптэрэн тааын-сабын онно-манна бырааттаатаына, ким-хайа иннинэ миэстэтин булларбыт буолар.

IV

Нарыйа бгн, оскуолатыттан кэлээт, тоус сорунан, ийэ-хара клнэ тэн туран инчээй маы хайытта, ооун отунна. Ооо эбиитин умайбакка сордоото. Саа умайан сыыгыныах курдук буолан иэн, умуллан хаалан кыытар буоллаа . Билиитээ уурбут чаанньыга оргуйан бидилийэрин кытта, итии чэй куттан иэргэ сананан остуолга саа олорон эрдэинэ, аана тэлэччи аылынна, дьиээ тымныы салгын кутулунна. Нарыйа ким кэлэн турарын срэинэн сэрэйэн, олоппоугар тоооломмут курдук олордо. Ааны хатаабатаын кэмсинэ санаата. Сэрэйбитин курдук, хара тирии кууркатын нэлэркэйдэнэн, маан хаймыылаах хара спортивнай бэргээтин тбтн оройугар уурунан, хара эрэиинэ саппыкытынан бадарааны лт тэпсибитин уулбакка Григорий дьиэ ортотугар биирдэ баар буолла.