Qabusnom?
Шрифт:
Henrix Fridrix fon Ditsi 1815-n? sori turk? ?D?d? Qorqudi dastoni? h?x?d? ?De Homeri siklopi m?gayis?d? toj? ojko kard?b? oguzi siklop? t?dgigat? n?v?st?y,iy?n ce ?y kitobiku b? almani peqordoniy? b??
?Basati K?ll?c?si k?st? daston? Allahverdi Bayrami t?rcum?d? 2015-n? sori Boku?d? ?Mut?rcim? n?sriyati?d? b? tol?si bes?. (H?min kitob?d? t?rcum?von g?zin? s?hv?n co xon?xo nom s?.)
2020-n? sori s?ft?d? c? Rusiya Sankt-Peterburq s?h?ri СИНЭЛ n?sriyot?d? ce ?m s?t?ron ?n?v?sti t?r?fo de ?Tol?s? t?rcum? m?r?nqo kitobxon?? rec? ?Q?d? d?l? nom?d? kitob cap kard? b?? ki, ?yo ce Amerika, Avropa, H?nd?stoni, ?r?se, Ironi, Q?rcostoni,h?m?n ce Az?rboyconi ?d?biyoti vey klassikon iy?n kali co ?n?v?ston b? tol?si peqordon? b?? hekoyon,hakaz? sovet? publisistik? kali sogin? numunon q?rd? kard? b??n.
Im sori or?x?d? Boku?d? ?Apostrof-A? n?sriyoti t?r?fo de ?hm?d Salayevi dastq?t?ti ce Mehsun Perz? t?rcum?d? S?rg? ?d?biyoti m?rvarioyon?d? q?l?y- ?K?lil? de Dimn?? b? tol?s?z?von? ?handon x?dm?t do? b??.
?vi?n qeyd b?k?mon ki,h?m navko, h?m?n oxon? vaxton?d? kam?n b?bo, t?rsin? proses,y?ni c? tol?s?z?von? poeziya kali m?to? numunon b? co z?vonon peqordon? b??n.
Ce ?r?se nomdar? sair, s?rgs?nos iy?n diplomat Aleksandr Xodzko (1804–1891), ki etnos g?zin? tol?s? movzu imin? b?j?n b? elmi devriy? ok?rn?se, ?v R?st?d? konsuli v?zif?d? x?dm?t kardey?d? h?m?n imin? b?j?n 15 q?l? tol?s? mahne m?tn q?rd? kard?se,?voni b? inqilisi peqordoniy?se,1842-n? sori London?d? capo bes? ?Spesimens of the popular poetry of Persia…? (?Pe-volo b?? fars? poeziya numunon…? inq.– red.) kitob?d? v?r? kard?se.Ce ?m? z?n?yku, ?m, c? tol?s? z?voni nub?yn? t?rcum?ye. Pese c? Zulfugar ?hm?dzod? ?Kolxoz? seiri de ?Колхоз-
Ce ?li Nasiri Boku?d? capo bes? ?Qeybd?n g?l?n s?s? kitobi?d? ce ?y b? tol?si n?v?st? m?rsiyon de ?G?ybo nido? nomi Elham Golizode H?ftxani iy?n ?li R?fii Cirdehi t?r?fo in?n R?st?d? b? fars? z?von peqordoniy? b??.
Sovoy ?mon?n, Yaser K?r?mzode H?ftxani t?r?fo 2011-n? sori R?st?d? ?F?rh?nq-e Ilia? n?sriyati?d? ?Saeran-e tales-e Iran v? comhuri-ye Az?rbaycan?(?C? Ironi iy?n c? Az?rboyconi Respublik? tol?s? sairon? farsi-red.) kitobi vado? b?? ki,?yo h?m ce Ironi, h?m?n ce Az?rboyconi tol?son kali poeziya numunon b? farsi handey b?be.
C? g?rbin? s?n?tko F?r?m?rz M?srur Masali tol?si?d? n?v?st? nomdar? ?H?nd?l?pest? poema?n c? Yaser K?r?mzode H?ftxani t?rcum?d? R?st?d? pe?d? nom?s d?vard? h?min? n?sriyat?d? farsi?d? ruj? rusn?s vind?.
C? ?li ?bdoli t?rtib kard? ??d?biyyat-e tat-o tales? (?Tat? iy?n tol?s? ?d?biyot? farsi-red.) kitobi?d? b? kali tol?s? sairon ?s?ron?n farsi?d? peq?niey bed?.
Sovoy ?mi, de folklori m?sgul b?? Fransavoj? alim Q.Lazardi?n N?so Tol?s?d? ?st?n q?rd? kard? n?g?lon?d? i-d? q?l?ni b? fir?nqi peqordoniy?se, ?von?s ?Studiya Iranika? m?cmu?d? b? ?handon x?dm?t rosniy?se.
Nisb?t?n nez? vaxton?d? is? c? Camal L?l?zo? ?Tol?s? bandon? seir Valeri Lipnevici t?r?fo de ?В Талышских гораx? nomi b? rusi z?von, ce Xan?li Tol?si iy?n de Camal L?l?zo? kali ?s?ron R?qor Baradulini t?r?fo b? belarusi z?von peqordoniy? b??n.
De t?rcum? vasit? ?st? ?d?biyoti h?niy?n q?ncin karde sah?d? N?so tol?son (c?nibi-red.) dastpoc?ti zurki-zurki b?do?n, kali koon c?s?v?d?n. Timsal, Antuan de Sent-Eqzuperi 1942-n? sori b? fir?nqi n?v?st? ?Le Petit Prince? (?Q?d? sahzod?? (fr.)-red.) povesti q?hr?mon de ?Podoso q?d? zo?? nomi de Siyavus S?fiqi ?nb?ran iy?n Mohsen S?fiqi dastq?tey h?ni b? tol?s? z?voni so dialekt?d??n q?p j?y z?ned?.
M?tn?d? d?vard? beyton,dubeyton, rubaion veyni t?rcum? b? Mehsun Perz? m?xsuse.Kaliyon is? de sat?l? t?rcum? do? b??n.
Tol?s? ?d?bi t?rcum? tar?xiku ?st? q?ncin? elm? z?n?yon de ?m? de d?loj?ti baxs?k? Iqbal ?bilovi x?dm?ti m?xsusi pezomboned?mon,b? ?vi nuper?s? alim g?zin? yol? ovandon noc? karded?mon.
Gurbin? ?handon!
Pestpurimon ki,ce ?m? ?nk? bobon de v?r?son miyon?d? pard b?? ?Qabusnom?? tol?si t?rcum? s?m? d?liku b?be, h?m?n b? ce ?m? ?d?bi z?voni b? form? eq?ne prosesi kam?n b?bo, tov b?do.
?jo d?ganded?mon ki, t?rcum? h?x?d? ?st? ray iy?n t?klifon b? ?m ?dres s?b?ro b?k?n: nundastakhoni@mail.ru
M?g?ddim?
Im kitobi t?rtib?k? ?mir Unsurulm?ali Keykavus ibn Isk?nd?r ibn Qabus ibn V?smqir ibn Ziyar movla ?mir?lmominin b? ?st? zo? Qilonsahi votese:
– ?C?m? bal?, vinded?s ki, az h?ni pi b??m. Pi?merd?ti iy?n z?yf?ti m?n?s ce k?r?sn? gand?. S?-risi sipi b?ey ce maqi nez b?ey n?son doed? ki, h?l? hic k?s c?yku t?le (vite) z?n?ni.
C?m? bal?, ?st? nom?m c? d?nyoku kuc ?kon siyohiy?d? vinde?d?, fameme ki, can? h?l? kuci nom? b?m? om? r?s?ni, az ?st?n b?t? q?l?y nom? b?n?v?st?m ki, ?yo ce d?nyo cok iy?n b?d? koon, ce devroni s?rost iy?n q?c? q?rd?son t?svir kard? b?bun, can? f?rs?t ce dasto bes?ni, q?l?y cok? nom b?n?m d?nyo?d?, p??ku b? zo? yodiqor b?mand?.
C?m? bal?, h?l? can? ki z?mon? t?n?s h?mul kard?ni, c?m? s?xanon ?st? ag?li k?min?ku bek?, b?von ?m?l b?k? – b?v?d? h?r?baxt b?b?es. Har d? d?nyo?d? cok? nom bebakardes. Az?n j?qo hisob b?kardem ki, ?st? p??ti garz?m doe. ?moni ruje, ?n kitob?d? n?v?st? m?tl?bon b?d? ?st? qusiku v?zz? n?k?yn.
Ehan? t? ?st?n c?m? vot?yonku foyd? b? dast vardey n?z?nos?n, b?z?ne b?ey j?qo od?mon p?ydo b?bun ki, b? ?n d?q?rin? s?xanon ?m?l kardey bo ?st? g?nim?t hisob b?kard?n.
Harcand ki, ?s?tin? z?mon?d? hic q?l? avlod b? ?st? p?? n?sih?ti qus doed?ni, g?fl?ti ce c?vonon g?lb?d? q?l?y co s?no?se, ?von ce pions? vey z?ney q?mon karded?n. Az ?moni d?r?sed?m, ?mmo ij?n c?m? p??ti m?h?bb?t m?ni hasted?ni ki, tam b?j?n?m. ?ve b?m? xos om? q?l?on, b? c?m? t?bi?ti m?vofig b?? s?xanon?m koc-koc karde, c?von d?l?d? k?rt iy?n loy?g b?? s?xanon?m b? ?n kitob q?rd karde. Ehan? ?m?l b?kas – vey ?c?b, n?kos?n – in?n ?st? p??ti garzi b?doem. S?xan heste, b?voten: ?Ce m?sl?h?t ?d? v?zif? voteye, qus n?don – bo r?ncid? b?ey nib?q?nie?.
C?m? bal?, b?z?n ki, ce insonon x?susiy?t ?me ki, ?von b? d?nyo?d? b? dast vard? ?n cok? ciyon h?m? bo ?st? ?n g?romi? od?mon oq?teyro kul?siyed?n. C?m? b? d?nyo?d? b? dast vard? ?n d?q?rin? ciy ?n s?xanonin, c?m? ?n g?romi? od?m ?s? boy t?nis. Is?t bo kuc kardey hoz? b?e?d? ?st? g?z?nc kard? ciyon bo t? yodiqor oq?tey?m piyed?. Piyed?me ki, ?voni handey b?pest? t? non?cib? koon n?k?s, x?bis n?bus, b?st? n?sl-n?cob?ti loy?g xon?xo b?bus.
C?m? bal?, b?pe b?z?niy ki, t? yol? n?sl-toyf?kus, ?von g?rbin? h?kmdoron b??n. Ist? bobo S?msulm?ali Qabus ibn V?smqire. Ist? n?sl ce Qiloni sah ?b?? Keyxosrovi iy?n ?bulmu?yy?di avlodon v?r?s?on?d?ye. Firdovsi c?von t?rcum?yi-holon ?st? ?Sahnom?? kitob?d? b? ruj?rusn? bekard?se. Qiloni sah?ti c?vonku bo ?st? bobon yodiqor mand?. Ist? n?n?, c?m? mo? ce ?M?rzbannom?? ?s?ri m??llif M?rzban ibn Rust?m ibn S?rvini kin?be. C?y 13-n? bobo ?nusir?van Adil? podso b?v? Kavus ibn Gubadbe. Ist? mo? M?l?k gazi Soltan Mahmud Nasir?ddini kin?be. C?m? n?n? ce deyl?miyon h?kmdor Firuza kin?be.
Zo?lim, ag?lmand b?bi. Ist? ?cdodon g?di b?z?n, non?cib?ti m?k?. Harcand az t?ku coki iy?n h?r?baxt?ti ?lom?ton vinded?m, ?nc?x in?n ?m s?xanon tikror karded?m.
C?m? c? d?nyoku kuc kardey du?ro ni, ?st?n?n b?di m? omey f?rze. ?ve, can? con? x?se, ?st?ni b? ovi-ot?si b?j?n, ko b?k?. ?nc?x de ?n roy ?b?diy?ti g?z?nc b?kardes. ?b?diy?t m?v?gg?tiy?tis? barze. ?b?diy?ti b? d?nyo?d? g?z?nc kardey b?ed?. Im d?nyo b?n? hi q?l?y ciye – cic b?kastos, ?y?n b?d?ves. Ce ?b?diy?ti kuski b?n? v?r? ?n m?v?gg?ti? d?nyo?d? no? b?ed?. Cok? od?mon ?n d?nyo?d? siri t?bi?t?d?, bev?c? od?mon ?s? boy s?p? t?bi?t?d? b?ed?n. S?p? ?st? p?ydo kard? ciy heqo ?yo b?harde, sir ?st? siko kard? ci b? co v?r? b?barde bo hardey.