Рэчыва

– Вка? Ну, чаго табе?
– спыта ён такм тонам, быццам я адцягваю яго ад вельм важнай справы.

– Дзе Лёня?
– выдала я першае, што прыйшло мне галаву.

Саша пацсну плячыма.

– Халера яго ведае, швэндаецца недзе. А што?

– Саш, тут такая справа ...
– я шматзначна паглядзела на машыну, якая стаяла на газоне.
– Учора Сяргей абяца да мяне прыехаць. Не прыеха вось. Ён, часам, не цябе?

Саша выскался.

– А куды ж ён дзенецца? Тут ён. Вунь, сама паглядз.

Сашка саступ убок, прапановаючы мне зазрнуць у дом. Праз адчыненыя дзверы была бачная частка пакоя - крэсла, сервант, краёчак канапы. Па пако нехта хадз. Нейк чалавек. Таксама трэнках майцы. Сяргей гэта бы ц хтосьц яшчэ, я не магла сказаць - аблчча было не разглядзець, бо галава яго была заматаная кухонным ручнком. Плям крыв на м не было.

– Сяргей?
– паклкала я.

– Ды ёлк...цшэй!
– зашыпе Саша, вылупшы вочы прыцскаючы палец да вусна.
– Вка, ты што, не бачыш - кепска чалавеку. Ну, не пайшла. Учора сельпо палёную падсунул, паганцы. Я сам ледзь не здох... Ды сядай ты жо!

Апошня словы был адрасаваны чалавеку, як хадз па пако - дакладней, не хадз, а неяк бессэнсона таптася на месцы, разгойдваючыся з боку бок. Пачушы вокрык Сашк, ён паслухмяна апусцся на канапу се, абхапшы галаву рукам.

– Вось. Бачыш, як яму пагана?
– сказа Сашка, звяртаючыся жо да мяне.
– Вунь башку сцркай абкруц, мгрэнь яго. Ну, гэта нчога, бывае. Ачомаецца хутка адразу дадому паедзе. Ты жо прабач, Вк. Ну, так атрымалася.

Сашка развё рукам таропся на мяне з пакутлвым выразам твару, даючы зразумець, што адыенцыя скончана. Зрэшты, мне самой нецярпелася адсюль прыбрацца, да таго ж у хаце моцна смярдзела нейкай тухлнай. Здохлая кошка?..

Гутарка з Сашкам мяне трох супакола. Яны проста выпл гарэлк, потым, магчыма, пасварылся ц нават паблся, але някага забойства не было. Лёня схлус, як я меркавала. Ах ты, паршывец малы, я табе дам так жартаваць!..

3.

Прыйшошы вечарам дадому, я зазрнула у пакой дачк ледзь не млела. Прада мной пастала проста-тк дылчная карцнка. Алеся з Лёнем сядзел на падлозе - яна клятчастым школьным сарафанчыку, ён ва сё тых жа абрынданых красоках старэнькай куртачцы, якая была яму закароткая. Расклашы на дыване пазл, яны засяроджана збрал рэпрадукцыю Шышкна. "Ранца сасновым бары". Рэпрадукцыя была не вельм якасная, таму сосны выглядал чырванаватым, а мядзведз снм. Побач на цацачным сподачку ляжала надкушаная катлета.

– Алеся. Як гэта разумець?
– спытала я, кал да мяне вярнулася здольнасць гаварыць.

– Мам, а можна Лёня нас пажыве?
– спытала яна, усмхаючыся.

– Што?!
– вырвалася мяне.

– Мам, ну кал ласка!
– вымавла Алеся такм тонам, быццам выпрошвала цукерку або цацку.
– Лёню жыць няма дзе. А дадому ён не вернецца, у х там мярцвяк.

– Як яшчэ мярцвяк? Што вы верзяце?
– сказала я, ужо губляючы цярпенне.

– Мёртвы!
– радасна сказала Алеся.
– Яго дзядзька Саша заб, Лёня сам бачы.

Я зрабла глыбок дых.

– Лёня. Сыходзь, кал ласка, - прамовла я вельм спакойна.

На шчасце, Лёня не ста са мной спрачацца. Ён мочк падняся з падлог накравася да выхаду.

– Ну, ма-а-м!..
– закрычала Алеся, залваючыся слязьм.

– Мачы, - прагаварыла я сё тым жа роным голасам.
– паднм з падлог катлету. Я ж прасла цябе не гуляць з ежай.

– Катлета для Тошы. Яна захварэла. Лёня, Лёня!
– патарала Алеся, рыдаючы.

Не звяртаючы на яе ваг, правяла Лёню перадпакой, ледзьве стрымлваючыся, каб не схапць яго за канер не выкнуць вон.

– дз, Лёня. не прыходзь сюды больш. Зразуме?

– сказала я зачынла за м дзверы.

Алеся весь вечар блася стэрыцы. Я да яе не падыходзла - няхай праравецца. Нарэшце яна знемаглася ад уласных слёз зацхла. Я прымусла яе памыцца паклала у ложак.

– Алеся, ты пць не хочаш? Соку прынесц?
– спытала я, папраляючы ёй кодру.

– Не, - адказала яна, гледзячы столь.
– Мама, ты не павнна была так рабць.

Я здыхнула.

– Алеся, у Лён ёсць бацька ласны дом. Яму ёсць дзе жыць.

Яна скочыла села на ложку.

– Мама, ты не разумееш! Яму нельга дадому, у х там мярцвяк!

Я пахтала галавой.

– Алеся, ты памыляешся. Лёня табе схлус. Няма там някага мерцвяка. Я сёння хадзла да дзядз Сашы. Нхто нкога не забва. Дзядзя Сярожа жывы, ён сядзе на канапе.

– Мам, ну ты зусм не разумееш!
– усклкнула яна з запалам.
– Няк ён не жывы! Ён мёртвы! Як Тоша. Яна таксама была мёртвая, яе пераехала машына, яна ляжала лужыне. А Лёня яе забра ажыв. Рэчывам.

– Якм рэчывам?
– спытала я.

– Дзядз Сашавым! У яго цэлы флакончык у шуфлядзе. А дзядзя Саша яго цёц Марты зя. На сядзбе гэтага рэчыва процьма, яны м мерцвяко ажыляюць.

– На чорта м тыя мерцвяк?!
– выклкнула я. Прагучала гэта, напэна, смешна, але мне было не да смеху.

– Для заклёна - прашаптала Алеся.
– Яны там баго заклкаюць, вельм старажытных, гпер...бардзейскх.

– Можа, гпербарэйскх?
– паправла я.

– Ну, дык я кажу! А па правлах трэба, каб частку заклёну прамов жывы мярцвяк, накш не спрацуе. Там усё проста, трэба зяць крыху рэчыва папырскаць м на мерцвяка, ён ажыве. Тоша так ажыла. Мы яе вымыл расчасал. Яна пасля бегала гулялася цэлы дзень. А цяпер яна захварэла, мне здаецца, што яна зно памрэ. Ты тольк Лёню не гавары, а то ён засмуццца.

– О, Божа...
– выдыхнула я.

Усе падзе сённяшняга двух папярэднх дзён замльгал перада мной, складваючыся адзную карцнку, як каляровы пазл. Заадно спомнлся бабы Надзны балачк пра "вядзьмарак". Сапрады, Сашкавы сястра пляменнца - вельм дзныя людз. Я чула, што на х аграсядзбу проста немагчыма трапць, месцы весь час забранраваны. Хто ж яны на самай справе? Адкуль прыязджаюць х загадкавыя пастаяльцы, якх, дарэчы, нхто вочы не бачы, н разу? Чым яны там займаюцца? рэчыва. Тое самае, якое Сашка, як з куста, сцягну з аграсядзбы. Мне засёды здавалася, што гаворка дзе пра нейк наркотык. А што, кал гэта сапрады нейкае ведзьмна зелле, здольнае падняць мерцвяка з маглы? Чорт, але гэта ж вар'яцтва! Не можа такога быць. Не можа!.. Я не спала той ноччу. Седзячы на кухн, я глушыла моцную каву, кубак за кубкам, пакуль не пачало днець.

Я падхаплася, як ад штуршка. За вокнам было жо светла. Я ляжала нераспранутая на неразасланым ложку пазверх скамечанай кодры, перада мною на тумбачцы стая кубак з астылай кавай. Я не помнла, як перабралася з кухн пакой. Вдаць, вырашыла прылегчы на хвлнку сама не заважыла, як заснула. Я паглядзела на гадзннк, тут мяне закалацла. Палова на дзявятую. Праспала!

– Алеся!
– паклкала я.

Яна не азвалася. Напэна, ужо школе. Сама цхенька сабралася ды пайшла. Маладзец дзячынка. Чаго не скажаш пра мяне. Зараз звольняць за спазненне. А кал не звольняць, дык дэпрэмруюць. О, праклён! Я скочыла, як абвараная, кнулася ванную. Спехам паплёскашы сабе твар халоднай вадой з-пад крана, я глынула астылай кавы, сунула сумачку ключы з тэлефонам пабегла - хутчэй, хутчэй на работу!..