Рэчыва
Шрифт:
Па дарозе мяне абагнал тры млцэйскя машыны з уключаным праблсковым маячкам. Следам праехала карэта "хуткай дапамог". Увесь гэты картэж павярну на рагу вулцы скравася да прыватнага сектара. Туды, дзе жы Сашка Ялевч. Потым у мяне запшчэ мабльнк, прыйшла смс-ка ад Верк, маёй каляжанк: "Вк, сёння спазнюся, я на Груш. Тут такое!!!" 'Груш.' - гэта, вдавочна, Грушаская. Вулачка, на якой знаходзся Сашк Ялевча дом. Наступным паведамленнем Верка даслала дзве фотк з месца здарэння. "Ды каб ты спрогся", адно вылаялася я, утаропшыся на экран мабльнка. , паскорваючы крок, рушыла тым жа крунку, якм паехал млцэйскя машыны. Гары яно сё гарам, спазняцца, дык глабальна...
На Грушаскай чынлася форменнае стопатварэнне. Вузенькая вулачка была пад завязку запонена людзьм - здавалася, тут сабралася ледзь не палова гарадка. Пасярод вулцы стая рэанмабль сня 'азк'. Працснушыся наперад, я гледзела на зямл наслк, на якх ляжала цела, прыкрытае скрываленай прасцной. Гэтыя наслк я жо бачыла на фатаграфях, што надоечы даслала мне Верка. Адшукашы яе натопе, я даведалася аб падрабязнасцях здарэння. Забойства, казала Верка з нейкм захапленнем. Аркаша, цх
Цела забтага знайшо яго сябрук Ягеныч, яшчэ адзн вясёлы забулдыга, як вырашы завтаць да Аркашы па раншнх справах. Убачанае яго так уразла, што небарака дога вантава, трымаючыся за плот. Паводле яго сло, гэта было "нешта няянае'. З канкрэтных факта Ягеныч згадва, у прыватнасц, 'зняты скальп', 'вантробы вонк' 'дзрку горле'. Гучала давол нтрыгавальна, некаторыя з цканых мкнулся непрыкмет прасачыцца да наслак зазрнуць пад прасцну (а заадно засняць мерцвяка на смартфон), але х адганяла млцыя. Сашка таксама бы тут. З м размалял два чалавек шэрых цывльных пнжаках - пэна, следчыя. Сашка, у свах нязменных трэнках майцы, стая змрочны, як хмара, трымаючы рук кшэнях гледзячы сабе пад ног. У адказ на се пытанн ён, як заведзены, патара: "Не курсах я, не курсах. Не чу я нчога. Спа я'. Ужо сыходзячы, я цшком зазрнула да Сашк двор. Белы легкавк знк. Значыцца, Сяргей ачомася паеха. Прынамс з м усё парадку. Гэтая думка мяне крыху супакола, але ненадога.
На працоным месцы я з'явлася на дзве гадзны пазней, чым належала, але майго спазнення нхто не заважы. У той дзень многя махачане паспазнялся на працу, работа н каго не клелася, усе тольк гутарыл, што аб здарэнн на Грушаскай. Усе был напалоханыя не на жарт, але да пачуцця жаху прымешвалася яшчэ нейкае дзнае, ледзь не радаснае зрушэнне. То ж бо. Нарэшце нашай глухмен адбылося штосьц па-сапраднаму сенсацыйнае. Пра гэта напэна напшуць у газетах. Магчыма, нават знмуць сюжэт на тэлебачанн. Верка жо на поным сур'ёзе разважала, што б ёй надзець якую прычоску зрабць, кал прыедуць тэлевзйшчык. Яна нават не сумнявалася, што яе асабста возьмуць нтэрв'ю. Тым больш што верся яе была гатовая: 'Чупакабра, адназначна!' ван Фёдаравч, наш старэньк бухгалтар, бы ншага меркавання. 'Гэта была выбухная хваля!
– каза ён.
– У мяне зяць у МНС працуе, ён пацвердзць. Аркаша, вдаць, у лесе нямецк снарад знайшо, вырашы разабраць на каляровыя металы, вось вынк. Альбо балон рвану.' Выбуха, аднак, нхто не чу, Аркашава хата была непашкоджаная, так што гэта верся выглядала сумненай. Так ц накш, усё сыходзлся на думцы, што звычайны чалавек учынць такое не мог. Гэта была альбо нейкая жывёла, альбо разбуральная стыхя, альбо...монстар.
У абедзенны перапынак Верка злётала гастраном вярнушыся, прынесла з сабой цэлую кучу навн - у дадатак да тых, ад якх ужо гудзе увесь гарадок. У крэйдавым кар'еры дзесяц кламетрах ад Маховшча сёння ранцай знайшл згарэлы легкавк. Салон багажнк был пустыя, значыць, гэта не аварыя, машыну адмыслова адагнал кар'ер спалл. Магчыма, нейкая бандыцкая разборка, сляды замятал. А Вцьк Лпкевча, што на Дзяржынскага жыве, сёння бы вдзеж, самы натуральны. Ён гэтай ноччу еха з Беластока бачы на трасе Сашку Ялевча - кламетрах у дзесяц ад гарадка, там, дзе крэйдавы кар'ер. Сашка стая на абочыне адных трэнках майцы, п'яны дровы. Ва сякм разе, Вцьку здалося, што ён п'яны, таму спыняць машыну Вцька не ста. Сашку наогул лепей лшн раз не чапаць, а кал ён нападптку, дык пагато. Незабаве Вцька жо бы у горадзе, еха да сябе на Дзяржынскага праз прыватны сектар. Не, нкога падобнага на забойцу або монстра ён там не заважы. Затое, праязджаючы мма частка Сашк Ялевча, Вцька бачы, што гаспадар ужо дома. У перадпако гарэла святло, дзверы был адчынены, Сашка стая на парозе - ва сё тых жа трэнках ды майцы, тольк жо са сцркай на галаве - абедзвюма рукам чапляся за дзвярны праём, каб не павалцца. Ён сапрады бы п'яны, тут Вцька не памылся. Пакольк так хутка перамясццца з абочыны трасы на парог ласнага дома Сашка фзчна не мог, кал тольк гаворка не шла пра тэлепартацыю, то Вцька вырашы, што з м ад ператамлення здарыся вдзеж. Ц, кал па-навуковаму, галюцынацыя. А яшчэ да нас у гарадок прыехал гэтыя, з сядзбы 'Крыштальны рачук'. Сваячк Сашкавы. Сястра пляменнца. х чорны джып як раз мма гастранома праязджа, кал Верка адтуль з пакупкам выходзла.
Магчыма, Верк мелся яшчэ нейкя факты, якя яна збралася паведамць, але даслухаць яе аповед да канца я не паспела, бо мне патэлефанавала Кладзя гарана, Алесна настанца. Яна цкавлася, ц сё нас у парадку - у гарадку дзеяцца жудасныя рэчы, а мая дзячынка сёння не з'ялялася школе.
– Як не з'ялялася?
– у мяне нутры сё абарвалася.
Сёння я не выпраляла дачку школу. Праспала. Яна сама сабралася пайшла. На роках не з'явлася... У мяне трэслся рук, кал я набрала на мабльнку Алесн нумар. На званок яна не адказала. Вычакашы хвлн дзесяць - гэтыя хвлны здался мне бясконцасцю - я набрала зно. Не адказвае... Што было потым, я памятаю цьмяна. Я выбегла з паштамта, ледзь не выбшы дзверы. Потым я панцы наслася па вулцах, кдалася да мнако, прыстаючы да х з адным тым жа пытаннем - вы не бачыл дзячынку, дзевяць гадо, светлыя валасы, чырвоная куртка? Не, нхто не бачы. Людз глядзел на мяне спалохана, напэна, я выглядала, як вар'ятка. Мяркую, са мной сапрады адбылося кароткачасовае памутненне розуму. Нчога дзнага. У мяне перад вачыма стаяла тое скрываленае цела на наслках, я проста шалела ад думк, што здарылася найгоршае, Алеся жо не жыве...
Я прыйшла сябе скверыку каля старога кнатэатра. Мяне сю калацла, у роце перасохла, сэрца проста выскоквала з грудзей. Я знямозе апусцлася на лаву, спрабуючы аддыхацца. Супакойся, казала я сабе, збярыся з думкам. Дзе яна цяпер можа быць? Падумай. Магчыма, нчога страшнага не здарылася, яна проста сышла кудысьц з Лёнем. Куды? Можа, Сашка ведае,
Лёня сё-ткi яго сын. Трэба спытаць... Хаця не, сёння Сашка зусм не кандыцы, ён нават падчас гутарк са следчым ледзь вароча языком... Дарэчы, следчыя. Магчыма, яны сё яшчэ там. З ранцы на вулцы было не прапхнуцца ад млцы цывльных. Што мне перашкаджае пайсц звярнуцца да х па дапамогу, прама цяпер? Я паднялася з лавы накравалася прыватны сектар.Вулца Грушаская жо спусцела, нават млцы паблзу не было вдаць. Затое каля Сашкавага дома стая чорны джып. Верка не памыллася - 'вядзьмарк' з аграсядзбы сапрады был тут. Можа, яны што-небудзь ведаюць? Брамка была наросхрыст, увайшошы двор, я пачула немыя бабскя вск. Так лямантаваць можа тольк жанчына, раз'юшаная да краю. У Ялевча адбывалася жудасная сямейная сварка. Пры ншых абставнах я бы цхенька павярнулася пайшла. Але мяне прапала дзця. Прыйдзецца мне прыпынць х душэную гутарку задаць пару пытання. Штурхнушы дзверы, я вайшла пярэдн пакой. У нос мне дары так густы смурод гнлога мяса, што горла мне сцсну спазм. Я нстынктына зацснула нос рот далонню. 'Як у моргу, у якм адключылся се халадзльнк', мльганула мяне. Стоячы перадпако, я магла бачыць, што робцца хаце. Сашка, панурышы галаву, сядзе на канапе з выглядам дурнаватага малалетк, як нараб шкоды ведае, што зараз будзе сурова пакараны. Над м стаяла Марта, злая, як фурыя. Побач таклася квтнеючая дзявца гадо дваццац - пэна, гэта была Мар'янка, дачка Марты. Выглядала яна, як дакладная копя мац - чорнавалосая, з гладкм тварам фгуркай, адпрацаванай на трэнажорах. Яна нават апранутая была гэтаксама, як Марта, у гарнтурчык з голачк, хба тольк спаднца яе была карацейшая жакет не па памеры, на грудзях так трашча. Мар'янка стаяла да мяне тварам, але мяне яна ва пор не заважала. Яна глядзела проста перад сабой, прыцснушы далоньку да рота, яе пастава выраз твару адлюстровал крайнюю разгубленасць, нават адчай. 'Шэф, усё прапала!..'
Марта крычала. Менавта яе ляманты я чула на вулцы. Яна была па-за сябе ад лютасц, здавалася, гатова была разадраць Сашку на кавалк. У чым канкрэтна заключался яе прэтэнз да брата, вызначыць было складана, бо яе гаворка яляла сабой паток адборнай лаянк - 'паскуднк', 'брыда', 'крэцн бязмозглы' было яшчэ самым бяскрыдным. Кожны свой эптэт Марта суправаджала хвосткм аплявухам. Сашка нават не спрабава супрацляцца, а тольк цхенька енчы, мыка матля галавой. Я назрала за гэтай сцэнай, разявшы рот. Не кожны мужык у гарадку рызыкну бы палезц бойку з 'псхапатам' Сашкам, а тут яго немласэрна тачэ карак жанчына далкатнай камплекцы. Выдавала на тое, што Сашка сапрады баяся яе не на жарт. мяркуючы па см, Марта была чалавекам куды больш страшным небяспечным, чым яе ненармальны брат.
Я зрабла крок наперад тут жа ляпалася нешта вязкае клейкае. Зрнушы сабе пад ног, я бачыла на падлозе плямы нейк субстанцы -
не крыв, гэта было больш падобна на падсохлы гной. Пах мярцвячыны ста яшчэ выразней. Я ммавол падалася назад, мой позрк упа на ваходныя дзверы. Дзвярная рама была абляпана той жа субстанцыяй, але плямы тут больш был падобным на сляды ад чыхсьц пальца - як быццам тут нехта стая, учапшыся дзвярны праём.
Ц варта казаць, што мяне адпала сякае жаданне гутарыць з Ялевчам? На шчасце, яны был вельм занятыя сваёй сямейная сваркай, я засталася незаважанай. Змагаючыся з млоснасцю, я павольна адступла за брамку. Лёня не зман. У х дома сапрады бы мярцвяк. Сашка яго заб. А сёння ноччу ён адагна Сяргееву машыну кар'ер падпал, каб замесц сляды, вярнуся горад пешк. Вцька дарма на сябе нагаворвае, не было яго някх галюцынацый. Ён сапрады бачы Сашку ля крэйдавага кар'ера. зразумела, чаму так звярэе Марта. Забойства Сашкавай жонк яшчэ можна было неяк замяць, але Сяргей - чалавек з сувязям, яго будуць шукаць, проста адкупцца, заплацшы 'каму трэба', гэтым разам не атрымаецца. рэчыва. Алеська расказала, якую ролю тут адыграла рэчыва, але рацыянальная частка маёй свядомасц сё яшчэ адмалялася гэта прымаць... А яшчэ я раптам адчула згрызоты сумлення за тое, што так ставлася да Лён. Грэбавала, лчыла яго псхапатам падманшчыкам. Можна явць, у якм пекле яму прыходзлася жыць. Зразумела, чаму ён збег з дому хаваецца на гэтым бровары... Стоп, чакайце. Бровар. Я пляснула сябе па лбе. Ах ты, чорт вазьм! чаму я адразу пра гэта не падумала? Мой мабльнк дано разрадзся - кдаючыся, як шалёная, па горадзе, я набрала Алесн нумар кожныя пяць хвлн, пакуль не села батарэя. Але цяпер у гэтым не было неабходнасц. Я ведала, дзе яе шукаць.
Не ведаю, каму прыйшла да галавы дэя абвясцць закнуты бровар 'гстарычнай каштонасцю'. Будынак свае лепшыя часы выгляда выродлвым - я бачыла яго на старых фотаздымках. Цяпер гэта проста цагляная каробка, да таго ж выгаралая знутры. На халеру такое рэстараваць? Прасцей знесц...
– Алеся! Алеся, дзе вы?
– крыкнула я, падышошы да будынка, абнесенага рыштаванням.
– Мам, мы тут!
– данеслася аднекуль знутры.
Дзякуй Богу, хоць на рыштаванн не палезл. Абышошы бровар, я выявла дагаватую прабону сцяне - вдавочна, калсьц тут размяшчалася ваходныя дзверы - вайшла нутр. Пажар здарыся некальк гадо таму, але тут аж дагэтуль адчувася пах гару, да якога дамешвася цяжк трупны смурод. Сняе кастрычнцкае неба ззяла прамавугольнку сцен, у прабоны вокна зазрал кроны стагадовых таполя - лстота на х была нездаровага карычняватага колеру з яркм крапнам жотага. Каля сцен был звалены абгарэлыя бэльк, а пад нагам грувасцлся кучы рознакалбернага хламу - паламаная мэбля, нейкя прэлыя анучы, бтае шкло, пакарабачаныя ржавыя жалязяк. Я разгледзела нават некальк пластыкавых мяшко са смеццем. Гэта ж трэба, не паленавася нехта валачы х праз усю пустку, каб кнуць тут.. Недалёка ад уваходу стаяла некальк драляных скрынь, ссунутых так, каб атрымалася падабенства тапчана, зверху ляжа клятчасты плед працснутая канапавая падушка. тое, другое з нашай кватэры. Алеся прыцягнула, няйначай. Падушка жо дано пыллася на шафе, я сё збралася яе выкнуць, ды рук не даходзл. А вось знкненне пледа я рана ц позна заважыла бы. На канапавай падушцы ляжала кошка - несумненна, мёртвая, кал верыць Алес, памерлая двойчы. Лёня Алеся размясцлся побач на перакуленых скрынях. Лёня сядзе, звесшы галаву, яго прыкметна калацла. Алеся абдымала яго нешта шаптала яму на вуха, мабыць, словы суцяшэння.