Сэрца на далонi (на белорусском языке)

– Вульгарныя.

Славiк засмяяўся i, не дайшоўшы да дзяўчат, крыкнуў iм:

– Лэдзi! Тарас кажа, што вы вульгарныя. Гуд бай!
– i павярнуў у бок вакзала.

– Хамло твой Тарас! I ты разам з iм!
– крыкнула адна з дзяўчат.

Кроў ударыла ў галаву так, што зазвiнела ў вушах. Тарас пачырванеў, потым пабялеў. Нiколi ён не паводзiў сябе так з дзяўчатамi. I нiколi не трапляў у такое скандальнае становiшча. Здавалася, уся плошча глядзiць на iх. Мiлiцыянер падыдзе зараз... Спытае... Варта паслаць да д'ябла гэтага бессаромнага шчанюка з яго рэстаранам!.. Але яшчэ i гэты крыкне што ўслед. А як вярнуцца цяпер у чаргу? Акрамя ўсяго, нечым ён прыцягвае да сябе, гэты Славiк. Хочацца пазнаць яго лепш.

Вось як ён спакойна нейтралiзаваў выкрык дзяўчыны:

– Мяшчанкi. Адкуль выплывае столькi дрэнi?

"Але навошта ты водзiшся з гэтай дрэнню?" Тарас iшоў злосны i зацiкаўлены.

Селi за столiк каля акна. На першым пуцi стаяў дальнi цягнiк. На пероне бегатня, крыкi. Каля буфетаў тоўпiлiся пасажыры. А сталы пустыя.

Славiк грэблiва змахнуў крошкi, завярнуў рог запэцканага абруса.

– Думаеш, тут можна культурна паабедаць? Шыш.

Тут, у рэстаране, ён пераўтварыўся: стаў сур'ёзны i паважны. Кiўком пальца паклiкаў афiцыянтку i, пакуль тая без спеху падыходзiла, разгарнуў цяжкую, зашмальцаваную, з пабляклым золатам лiтар дэрмацiнавую вокладку, у якой быў укладзены адзiн лiсток меню.

– Пачнём, Валя...

Дзяўчына, выцягнуўшы кнiжачку i агрызак карандаша, перасмыкнулася:.

– Усiм вам снiцца Валя.

– Ах, Марынка? Прабач, Марына.
– Усмешка i тут жа суровасць.
– Пачнём, Марына, з таго, што... заменiм абрус! Што гэта за ануча? Сорам. Рэстаран называецца. Май на ўвазе, гэта - Тарас Ганчароў.

Дзяўчына глянула на Тараса i паслухмяна пачала збiраць са стала келiхi i шклянкi. Тараса абурыў тон, якiм Славiк размаўляў з ёй. "Скажы, калi ласка, якi Сцiва Аблонскi! А пры чым тут маё iмя? Не, не таму, што галодны, цягнуў ты ў рэстаран. Парысавацца захацеў. Здзiвiць мяне. Хлапчук".

Калi дзяўчына пабегла па чысты абрус, ён сказаў узлавана:

– Слухай. Калi ты будзеш вось так, я пайду. Не люблю гэтых рэстаранных конiкаў.

– А што?
– здавалася, зусiм шчыра здзiвiўся Славiк.
– Няхай думае, што ты чэмпiён. Яны любяць чэмпiёнаў. Лепш абслужыць.

Ён вывучаў меню. Моршчыўся, круцiў галавой.

– Адна свiнiна ды рыбныя кансервы.

– А табе вустрыц захацелася?

Славiк зразумеў iронiю, i яму не спадабалася яна. Блiснуў вачамi.

– Хаця б чалавечага мяса.
– I засмяяўся са свайго недарэчнага жарту. Вустрыцы! Гурка свежага няма. А на рынку iх поўна ўжо.

– На рынку ёсць, - згадзiўся Тарас.
– Я вось вязу.

– Сур'ёзна? Кладзi на стол. А то Яраш плюс Шыковiчы ўсё з'ядуць. Калгасам жывуць. I апетыт у iх там...

– Няёмка.

– Усё ёмка. Давай сюды!

Ён сапраўды гiпнатызаваў сваёй здзiўляючай незалежнасцю. Ён амаль загадваў. Тарас у душы пратэставаў, але падпарадкаваўся. Развязаў мяшок i падаў паўдзесятка маладзенькiх зялёных гурочкаў.

Славiк перадаў iх афiцыянтцы, якая засцялiла чысты абрус, паставiла чаркi, з усмешкай слухаючы iх размову.

– Марына! Памыць. Але не рэзаць. А то кухар палавiну сажрэ. Цэленькiя. Аздобiць цыбулькай. Асобна смятану. Колькi? Шклянку смятаны. Дырэктару скажы: няхай пасыпле галаву попелам. Ад ганьбы, што наведвальнiкi прыходзяць са сваiмi гуркамi. Вось так, - зняважлiвым рухам ён шыбнуў на акно меню, як непатрэбную рэч.

– Адбiўныя.

– Колькi?

– Дзесяць. Восем з'ясi сама, - ён жартаваў груба, панура, без усмешкi, i гэта таксама абурала Тараса.
– Каньяку трыста.

– Толькi па сто.

– Толькi? А ты зрабi па трыста. Вады далi. I закон не парушаны. I мы задаволены.

Афiцыянтка засмяялася i пайшла.

Паводзiны Славiка i абуралi, i забаўлялi.

"Аблонскi! Далiбог жа. Вось тып. Хаця б спытаў, цi ёсць у мяне грошы на каньяк".

– Ты чуў? Толькi па сто.

– Правiльна. Трэба змагацца...

– З чым? Кiнь. Усё гэта ханжаства дзядзькоў, якiя п'юць дома.

– Ну, ведаеш, дай волю такiм, як ты... Налiжуцца.

– Налiжуся. Бо не выхавана культура пiцця. У Парыжы дзесяць тысяч кафэ - i п'яных няма.

– Хто табе сказаў?

– Чытаў. А ў нас тры рэстараны. А налiзваюцца штовечар.

"Ах, вось дзе тваё нутро вылазiць. Рэстаранаў мала. У Парыж табе хочацца", - з пагардай падумаў Тарас, але з-за далiкатнасцi сказаў больш мякка:

– Хто налiзваецца? Хто за бацькавы грошы п'е. А калi чалавек мазалём зарабляе... Я не бачыў сярод рабочага класа...

– Кiнь.
– Вочы Славiка непрыгожа i злосна звузiлiся, ён натапырыўся i стаў падобны на маленькага драпежнiка са сваiмi каротка падстрыжанымi, непакорлiвымi валасамi.
– I потым не рабi хоць ты гэтага iдыёцкага дзялення: ты - клас, а я - не клас. А я хто? Я таксама зарабляю свае пяцьдзесят шэсць рублёў. I адрознiваюся ад цябе адным... Табе ўсё падабаецца, ты ўсiм задаволены... А я крытыкую ўсё...

– Вось iменна, усё.

– Не лавi на слове. Гагарын паляцеў - я на галаве хадзiў на студыi. Ад захаплення. Крытыкую тое, што не падабаецца мне.

– Дрэннае i я крытыкую. Толькi не ў рэстаранах.

– А дзе? На сходзе? Не люблю сходаў.

Тарас адкiнуў далiкатнасць, спытаў з'едлiва:

– А што ты любiш, парыжскiя кафэ?

Славiк, разявiўшы рот, змоўк. Паглядзеў на Тараса так, быццам убачыў упершыню.

– Ты ведаеш, што за такiя словы б'юць па мордзе?

– Заела?

– Але чорт з табой. Слухай крамольныя думкi далей. Не люблю, калi атлусцелыя дзядзькi пачынаюць мяне вучыць...

Тараса пачала раздражняць Славiкава прэтэнзiя на глыбакадумнасць i разважлiвасць. Ён адчуваў, што гэта нават не перакананнi, а проста так модная гульня. Эклектычны набор чужых думак. Тарасу не хацелася тут, у рэстаране, пачынаць сур'ёзную спрэчку, i ён стрымлiваў сябе. Але тое, што сказаў Славiк пра настаўнiкаў, яго проста-такi ўзарвала.

– Хто гэта "атлусцелыя дзядзькi"? Бацька твой, Яраш атлусцелы?.. Майго бацьку фашысты павесiлi. Ён таксама не прыдатны табе ў настаўнiкi? Ты...

Тарас гаварыў горача, усхвалявана, хоць i не на поўны голас. Але словы яго, вiдаць, пачулi многiя. На iх пачалi звяртаць увагу. Першы гэта прыкмецiў Славiк. Азiрнуўся насцярожана, прашаптаў добразычлiва:

– Цiшэй.

Тарас схамянуўся.

Па радыё абвясцiлi, што да адыходу хуткага цягнiка "Кiеў - Ленiнград" засталася адна хвiлiна. Пасажыры паспешлiва пакiдалi залу рэстарана. На пероне жаночы голас прасiў: "Бора, пiшы! Кожны дзень пiшы!" Другi, мужчынскi: "Мама, пацалуй Аньку за мяне!"