Таптыыбын… Шёпот сердца…

Ийэтэ саппаырбыт сирэйин крн, били мааыын кэлбит уолу йдн кэллэ. «Туох абааhы уола кэлэн, дьоммун р-тараа тутта», – дии санаата.

Ийэтэ саал былаатын ылан кыыhын санныгар бырахта уонна:

– Вера, эн биhикки эмиэ биэрэк диэки хаамсан кэлиэх эрэ, – диэтэ.

– Оттон сарсын эрдэ дьэдьэннии барыах буолбуппут дии? – Вера с барбата, ийэтин батыста.

– Дьэдьэннии даа, чэ, ол хааллыын-хааллын! – ийэтэ кыыhын санныттан кууhан, иккиэн биэрэк диэки хаамса турдулар. Биэрэккэ тиийбиттэрэ – ким да суох. Арай срн тыал эрэ илгийэр.

– Хата, ким да суох эбит! Вера, манна олоро тhх… онно кэпсэтэллэр… Эн биhикки эмиэ кэпсэтиэх…

– Ийээ, туох буоллу? Кн аайы кэпсэтэр курдукпут дии! Уонна ити туох уола кэллэ, вообще-то?

– Ити мээнэ уол буолбатах, тоойуом… Аа уола быhыылаах. Умса уур, тиэрэ уур, отой аа мэтириэтэ дии… Хаhан эрэ син биир маннык буолуохтааа…

– Хайдах, ол аам атын кэргэннээх этэ дуо? Туох буолуохтааай?

– Кэргэннээх эрэ, кэргэнэ суох эрэ, хайа эрэ Маайыс баара… Оннооор утуйа сытан, ханнык эрэ Маайыhы ыыран тахсаахтыыра.

– Оттон… Ханнык Маайыhы ыыран тахсаын диэн ыйытыаххын? Эбэтэр эбэттэн сураыаххын?

– Оннук ыйытар бырааптаах бн дуо, чыычаах? Барыта оннук чэпчэки буолбат… Вера-а, эн эмиэ улаатты, эн эмиэ биири билиэхтээххин… Бтр эн аа буолбатах…

– Туох даа? Онтон Васильева Вера Петровна диэн мин буолбатахпын дуо?

– Мин эмиэ хаhан эрэ эн курдук эдэр, акаарычаан этим. Ийэтэ, аата суох киhи баhым ханна саллайарынан сылдьарым. Оскуоланы бтэрээт, тута куораты булбутум. Дьиэр, рэхпэр куhаана суоум, рэххэ чэпчэтиилээх да киирэр кыах баара. Оннук й угар киhи суоа. Тыа оотун куорат кр-нар олоо иилэ тардан ылбыта. Барыта бырааhынньык курдуга. с сайыны быhа крлээhин… Саша диэн куорат уола доордоммутум. Наhаа кскэ таптаабытым. Кинилэр дьиэлэринэн, даачаларынан кл кт… Биирдэ уhукта биэрбиппит – хос иhигэр мап-мааны таастаах дьахтардаах эр киhи тураллара… Дьонноро уоппускаттан кэлбиттэр этэ. Танан аан хоско тахсыбыппытыгар: «Саша, киир манна», – диэн ийэтэ уолун куукунаа ыырбыта. Мин батыhаары гыммыппар, аалара тргэн лгэрдик соммун ылан кэтэрпитэ уонна аан диэки ыйбыта. Тахсан эрдэхпинэ, сиэппэр харчы укпута уонна: «Аны манна кэлимэ», – диэбитэ… Соотох мааны уолларыгар тулаайах сордооу тэнээбэтэхтэрэ. Мин онно номнуо хат буолбут этим… Сашалыын крсн кэпсэтээри р да р кинини манаабытым. р кпптм.

Сайын ааhан, кн обургу тымныы тыала мин чап-чараас кууркабын курдары рэрэ. Биир сарсыарда оччолорго муодунай тааска киирсэр аляска кууркалаах Сашам соотоун тахсан кэлбитэ. Мин утары срэн тиийэн, кууhа тсптум. рсптт таптыырбын, оо ктэрбин тоо тэбээбитим. Уолум миигиттэн тэйэ туттубута, сиргэммиттии кууркатын тэбэммитэ уонна: «Ол эн хас уоллуун утуйбуккун мин хантан билэбин?» – диэт, тииhин быыhынан силлээн чыырк гыннаран баран, бара турбута.

Эмискэ мин рдбн халлаан хараата саба барыйан, субу аай брйэн ылыах курдук буолбута. Хас да кн аhаабатаым, томутум барыта эбиллэн, йм-санаам туймаарарга дылы буолбута. Онтон хабыс-хараа ииэ тhэн эрэр курдугум… Арай суолга тахсан, массыына утары хааман эрэрбин бдк-бадык йдбн…

Туормас кыычыгырыыр тыаhын уонна чаылхай сырдык уот кэлэн миэхэ сааллан эрэрин йдбн уонна онон бтэр… Балыыhаа йднн кэлбиппэр аттыбар намыах ууохтаах хатыыр эмээхсин лэкэллэн олороро. Мичээрдээбитэ, крн-истэн барбыта. «Киминий?» – диир быыылааым. «Эбэин хайдах билбэккин?» – диэбитэ. Тоо эбитэ буолла, мин ону итээйбитим. Хата, биир чугас киhилээх эбиппин диэн рэ санаабытым.

Нэдиэлэ курдугунан уолун илдьэ кэлбитэ. Мин кини массыынатын анныгар киирбит эбиппин. Оhоостоох саахалга тбэспит буолан, патологияа трхпэр диэри сыппытым. Миэхэ ол чгэй курдуга… Ханна барыахпыный уонна? Онтон ыла эмээхсиннээх дьээдьэм кн ктппэккэ кэлэ турар буолбуттара. Трн баран, аны улахан моhуокка ыллардым, хайдах буолабын диэн. Эйигиттэн аккаастанан, эмиэ атах балай барарбын саныы сыттахпына, Бтр киирэн кэлбитэ. Ийэтэ мин туспунан барытын кэпсээбит быhыылааа. Илиибин ылан ыга туппута уонна биир-биэс тыла суох биhиэхэ тахсаын диэбитэ, барытын тэрийэн, кыра малбын-салбын тиэйэн таhаарбыта. Бастаан дьиэс-куос туттар этим, онтон сыыйа рэнэн, дьиэлэhэн, ыаллаhан барбытым…

Биир тн туран Бтр хоhугар бэйэм киирбитим. Эдэргин, толкуйдан диэбитин сблэспэтэим. Эн ааламмыты, мин кэргэннэммитим… бгэээ диэри…

– Уой, маама, эн бачча р хайдах кэпсээбэккэ сылдьыбыккыный? Уонна аам хайдах миэнэ буолуо суоай? Кини миэнэ! Ол уол былдьаhаары гынар дуо? Суох, биhиги паапабытын биэрбэппит. Барыах, ийээ, аахсыахха!

– Вера, уоскуй! Бачча тухары тн эрэ оорбут дьоо туох диэн мэhэйдиэхпитий? Туораан эрэ биэрэр буоллахпыт дии…

– Кэтириис, Кээтии, ханна бааргыны-ый? Кэл! Кэлэ оус! – чугас Бтр хаhыыта дуораhыйда.

Кэтириис кыыhын кытта киниэхэ утары срдлэр. Бтр, аылыырын кыатана-кыатана, кэлэн иккиэннэрин кууhан ылла, эргилиннэрэ тардаат, дьиэлэрин диэки дэллэриттэ уонна кирилиэскэ ктэн турар Дьулуска:

– Кр, Дьулус, бу ийэбит Кэтириис, оттон бу балты Вера, саамай атаахпыт диэн буолар. Билси, – диэтэ. Дьахталлар, ытаhа тээт, куустуhа тстлэр.

– Оо, бу да дьон, ардах суоар ардаы аалан! – дии-дии биир-биир харахтарын уутун сотон, Бтр иккиэннэрин сыллаан-уураан, дьиэлэригэр киирдилэр.

Били утуйа сытар диэбит эбэлэрэ, хата, кириэhилээ бу чмчйн олорор:

– Хайа, тн быhа сырсыакалаhаыт турбутунан уол оолоннугут дуу? – диэн кллэртээтэ.

– Аыйах ыйынан баар стэниэхпит дааны, – диэн саайда ийэлэрэ.

– Кырдьык дааны? – Бтр кэлэн Кэтирииґин кууhан, сымнаас иэдэиттэн сыллаан ылла.

– Бэрт дии бэлэм ньээкэ баар, – Дьулус аны кыттыста.

– чгэйэ бэрт дии, мин эрэ ньээкэлээбэппин, бары уочараттыахпыт буо, – Вера бэрээдэги олохтоото.

– Тыый, бу дьон биир тн иhигэр хас уолланаары гынныгыт? Утуйу! Киhини утуту! – эбэлэрэ, сыттыгын кыбынан, хоhугар дьгдьрйдэ.

– Дьулуска бгн бакаа мансаардаа оронно ооруохха, сарсын быыс быhан, туспа хос ооруохпут, – Кэтириис быhаарда.

– Мансаардаа кумаар сгнн суоа. Убайдаммыт рбэр бэйэм ороммун туран биэрэрим дуу, биир эрэ кэ. Эбээ, бгн миигин дьукаах киллэр эрэ-э! – Вера атаахтаабыт куолаhа эбэтигэр тиийдэ.

– Сыччыый, киир-киир, бииргэ утуйбатах да ыраатта, хобугунаhа тhхпт.

– Сэкириэттэhэ диэ, – Вера, малын-салын хомунан, эбэтин хоhугар дьылыс гынна.

– Чэ, чыычаах, эн да сылайдаы буолуо, киирэн утуй, – диэн Кэтириистээх аны Дьулус миэстэтин буллардылар уонна иккиэн, саардыы крсбт дьон курдук, ыгыта куустуhан, уохтаахтык уураhан ыллылар уонна бэйэ-бэйэлэригэр истиник мичээрдэспитинэн хосторун аанын саптан, иирдьэ дьылыс гынан хааллылар.

Наталия Рязанская-Сыккыс (II миэстэ) Уруум таптала

Бгн Марина Руслановна сурук тутта. Дьгэтэ Аанчык суруйбут. Т да аныгы йээ сибээс араас крэ элбэх буоллар, былыргылыы, бэйэлэрэ этэллэринэн, «сэбиэскэйдии» илиинэн суруйсалларын срдээин сблллэр. Оччотугар, тылынан арыт кыайан тиэрдиллибэт, дууа кылын таарыйар бччм санаалара сурук буукубалара буолан, оуруо курдук тииллэн, срэххэ чугастык тиийэллэр, илии сылааынан илгийэн ордук исти курдуктар. Аанчык бу сырыыга срннээн лэтин, оолорун, кэргэнэ Коля срэинэн ыарытыйар буолбутун туунан иэн-тоон суруйбут. Арай сурук биир быстах, бтэик кэрчигэ бу аамсыйа барбыт дьахтар кутун-срн аймаата, уйан дууатын уйгуурта.

«…Маришка, бырастыы гын. Ол эрээри суруйбатахха кэлин хомойо, хоргута сылдьыа. Чэ, быатын, Миичикпит лбт. Куааннык, бэйэтигэр тиийинэн. Бииргэ лэлиир дьахтарым нр кэпсээбитэ. Хаайыыттан тахсан баран, киитийбэтэх, тптээн лэлээбэтэх, олоун оостумматах, быыыта, арыгыыт буолбут да курдук. Уопсайынан, табыллыбатах. Эн нааа айманыма, бэйэин буруйданыма. Итиннэ барытыгар аймахтара буруйдаахтар. Бэйэ билэин барытын. Эбэтэр, чэ, дьылата оннук буолаахтаатаа дуу…»

Марина соуччута бэрдиттэн суругу ылан хос хаттаан аахта. сс тугу эмэ атыны булуом диэххэ айылаах, сурук кэмбиэрин ылан, ургум-эргим тутан крд. Чочумча саата суох таалан олордо. Киниттэн ыйытыы крдбкк, стк рччэтэ буолан, хараын уута икки иэдэин устун србтн бэйэтэ да билбэккэ хаалла. р сысыйан, уруккуну-хойуккуну эргитэ санаан, санна ыгданыы олордо. Онтон аргыый кэээн, тннгн сабыытын сэгэтэн, таырдьаны одууласта. Таырдьа олус да курус кэм буолбут. Биир кэм тохтоло суох к уун ардах ибиирэр.