Бастан кешкен, кµз кµрген

отанны ке маынасын сатау шін, алдымен, жаня, трбие

дрыс болуы керек. “ Отан – оттан да ысты” – дейді халы

маалында. Сол отанны тар маынадаы тріне опасыздыы – ерлі

– зайыптыларды ажырасуы, ке маынасына опасыздыы –

отанды орамай, жауа сатаны дер едім.

Сондытан, жаня мыты болсын десе, мірден кргендерін

айтып кеткен даналарды, лаатты сздерін екшеп алып, оны да

жазып ойдым.Солардан арты мен айта алмаймын.

Менде жптастырамын деген ата-ана болмады. Балаларым з

алауынша жбайласып жатыр. Аылдасып осыландары тіпті туір

58

трады. Бірін-бірі натпааны да болды. Ол затпай ажырасып алды.

Егер натпаса, тез ажырас.Сол дрыс болады.

«р тоздырып нрлы жзді жылуын,

Іздей крме ызды асан слуын,

Ей, жас жігіт, жар тадаан біледі,

р слуды іздесе жрт кледі.

йел алса, трт рудан алыс ал,

Ол болмаса, ей, азамат, алыс ал.

Байлы уан йел тілі зарар

Млік жинап екі кзі «ызарар»

Байып алып, зіне де кірер,

Пейілді йел крікті де текті ой

йел кркі – ылыында - депті ой.

Баласан

осаымен тату бол - згермесін ол адам,

й тауыын аяла, ырауыл умай даладан.

ашари

Е, е, е ымбаттым не екен?

«Ана аялайды, бала

аямайды»

Алла кешірсін, мені дайым ба деймін кем мен шешемді, йткені,

ол-мені дниеге келуіме алашы себепкерлер. 2 дниеге келген

мені ыстыыма кйіп, суыыма тоан солар. Мені адам болып

жетілуім шін аншама ебек етті десеші! Содаы менен кткені не

екен? здеріні міріні жаласы етпек, сонымен атар,

артайанында, здерінен кш кеткенінде, аморшыл болса екен

деп тіледі емес пе?

Мені сбилік кезім болсын, есею жылдарым болсын барлы

жасылыты маан ана арнады.Мені дниедегі е асылы деп

санады.Мені аяыма кірген тікенні здеріні мадайына кіргенін

алады. кем мен шешем мені тек ана, тек ана жасы болуымды

тіледі. Мені жек кру дегенді білмеді: рысаны – тсіне оймаа

со, айтан аылы еді де, сйгені, айналаны мені жан-тніме еніп

кетіп, мен боланы ма деймін.

Жетілдім, болдым, толдым, здігімнен – а осы дрежеге келе

саландаймын дейтіндер де жо емес сияты.

Сондайлардан дниедегі е адірлі нрсе не, жасы кріп

рметтейтіні не деп срай ойса, ке мен шешені екінші атара

ойып, жбайын, ала берді перзенттерін жоары сатыа

ктеретіндер де табылып алады. Неге десе, ке-шеше з

міндеттерін орындады. Жасарын жасап, асарын асады, артайды-

тозды, з ретімен бл дниеден ол дниеге сапар шегуі дрыс дер

еді. Мен ондайлара зілді-кесілді арсымын. «Е ымбаттым - кем

59

мен шешем» - дер едім. Ондайлар маан дрсе арсы да келуі

ммкін: «Балам – бауыр етім, осаым-перзенттерімні анасы, мені-

махабатым» - деуі ммкін.

Мен ондайлара, “Перзенттері нешеу?» - деген сра ояр едім

де, “ке мен шеше нешеу?”- дер едім.

осаы, махаббаты берері бар кезде ана, жо болса,

лдекімні бірдемесі дер едім. Махаббат мгілігі осал да, ата-

ананы тратылыы мгілік дер едім.Бл екеуіні айырмашылыын

тптіштемей-а ойяын. Бір ана мысал жеткілікті: ыз жігітке: Егер

сен мені жасы крсе, ананы жрегін келіп бер- дегенде, ана

баласын имай, жрегін береді. Сол жректі алып, жгіріп келе

жатанда, бала лап тседі. Сол кезде ана жетіп келіп:

«Балам, бір жері ауырып алан жо па?» - дері бар емес пе?

Олай болса, махаббат мселесі белгілі кезеді ана райды.

артайаныда ол да артаяды, ескіреді. Ал ке-шешеге сен барлы

кезде де сбисі, артаймайсы, сйіктісі. артайан махаббат і

кетіп, тозан, ескірген киім сияты. Сонда да сен оны тастамай,

керегіне жаратасы, адірі ашады. Сйіткен ке- шешені

иналанын, тарыанын, ренжігенін алайша тсінбейміз?! Осыны

барлыын біліп, не білмей жре беретініміз не? Сонда ол нені

ызытайды екен?!!!

лгеннен кейінгі істелінетін жмыстарды мен ке-шешеге емес,

зіе істегендері, бсекелестік, ата-абыройа бой рушылы дер

едім.

Тірілігінде сыйламаан сыйыны, лгеннен кейінгі жасаан

рметіе жол болсын! Осыны жазып отыран мен соны ке-шешеме

жасай алдым ба?- жо, жасай алмадым. Кп жыл ткен со ана,

шамама арай, кем-шешем, бауырларыма ран оыттым. кем

лгенде, мен лі жаспын, оуа жасым да жетпеген. Шешем лгенде

аайынны олында оудамын(6-кл). абіріне топыра та сала

аланым жо.

кемні толы бет бейнесін де біле бермеймін. Жерлегенде

топыра салдым. Ал шешемні бейнесін білемін, біра дл ай жерге

жерленгенін крсететін адам болан жо. Шамасы ай жер екенін

білгенімен, азір тегістеліп кеткен.

з мірімдегі жетіспегендікті, кемшілікті басты себебі осы у

жетімдікті салдары дей беремін. Ал, ке-шешесі барлар ке-

шешені адірін біле ме екен? Білсе, не ойлайды екен?

Сз соында айтарым - ке-шешее р кез аморшы бол,

сыйла, аяла, рметте. Ол артайанда жасанша та болады; бала

трізді кпешіл де келеді. Сені жекіріп айтаны оан таятан да

атты. ке-шеше – сені жаратушы, трбиеші, дайы; керек

десе, аы алмайтын лы мен кі. Бала да, ызы да, осылан

осаы да ондай бола алмайды, оан шыдас бермейді. “ кее не

істесе, алдыа сол келеді “деген осы деп тсін!

60

21/08-1997 ж.

Адама ат оюды жауапкершілігі

детте, дниеге сби келгенде, оан ат ойылады. Енді сол

ойылатын атты алдын ала жан-жаты ойлаан жн. Ат оюда белгілі

бір болан уаиаа бойланысты да койылады. Молдаа салса, аты-

жні жо, кітапа арай мтылып, маынасы тсініксіз, шет ел

тіліндегі бір сзбен (детте арабша) оя салады. Енді біреулер з

рпатарына йастыра оюа тырысады, не белгілі бір туір мір