Бастан кешкен, кµз кµрген

хирург жо кезде олданылан діс екенін де айтуда.

–

Осы сенен мітім зор,- деп, йіні асында тратын бір

рдасына ентігін баса алмай жетіп келеді. Ол рдасы ертеректе ері

айтыс болан, жесірлік мірді талысын кешкен жан еді. Сз

шінде: “Аттай алмаса, рыды, жрта клкі болмайы”, - деп те

ояды. Не керек, оны састырып, жинаталып, мны ары бетіне

отын дайындауа аттандырып салады. зі болса сыртынан арап

трып, миыынан кліп, екінші бір сырласына ол шымен крсетіп те

трады.

Екінші бір ісі – “мені лтіргеніді ашан оясы?”- деп аталады.

Сол орты жас кезінде жесір алып, бір ана л баласы бар болатын

– ды. Баласы ер жетіп, йлендірген. Келініні тышы ыз бала

болатын. азата жас келіндер тышын енесіні бауырына салып,

оны атын да атамай, айы сілісі сияты сірушілер болады. Міне,

ортыты ызы – сондай ыз.

ыз бой жетті. Жат жртты болан со, Шымкент жаында

біреумен трмыс рады. аза детімен далар шаырылады.

да болып баратындарды рамы да бекітіліп, шаырылан кніне

жету шін жола шыады. Жегесіндей болып асыраан шеше

даны рамында жо та, анасы болып жесі барады. Жазды

ысты кні екен. Жол жру деген оай ма, шаршап – шалдыып,

даны, ауылына келеді. да ктушілер есік алдында жр екен,

жапырласып алдарынан шыады. орты болса, олына бір шыбы

алып алан.Кптен крмеген немере ызы алдынан ентелей басып,

кзіне жас та алып, ні де шыып кетеді. орты болса, шатап

бетінен сюді орнына шыбыты астына алып: “Сен мені

лтіргеніді оймады ой!” – деп, сыртынан сабалап жр. арсы

63

алушылар рызып оюшы ма еді, ажыратып алып, даиды ісіне

рі таырап, рі жбату айтушылар да бар. йге енеді. Елді

амандыын срауа да сз таба алмай отыранда, сзді орты

бастап кетеді, - осы жалмауыз атын мені кіле лтірумен келеді.

Жолдасым соыса кетіп, не бір иыншылытарды басымнан

кешірдім. Сйтіп жріп, осыны етек астынан таптым. Дниеге

келгенінше тірідей ліп жрдім. Іштен шыан тірі жылан емес пе,

кзін жоалтуа кимауым. Тозаа да йренеді дегендей, иындыпен

сірдім. Енді осы жолы таы да алыс жолдан шаршап – шалдыып,

шлдеп ле жаздайын деп жеткенімде, мені тастап кеткен жалмауыз

іші – бауыры елжірей аланына жыным келмейтіні бар ма! – У!” , -

деп сзін тоарды. Тыдап отыран даиларды ішінен біреуі жаа

келген даиды ашуын басу шін : - даи, иын кезе болды емес

пе? Біз де не бір иын жадайды бастан кештік ой. Оан ренжімеіз.

Мені де басымнан сондай жадай тті ой! Деміізді алыыз, шайа

араыз”- демесі бар ма. Екінші бір даи трып: “Мені басымнан

ондайды екеуі болды” – деп сзін жалады. Енді орты жадырап,

тсін алыпты жадайа келтіріп, аман – саулыа кшті. Шай ішіліп,

емін – еркін гіме басталып кеткен кез. Келген онатара тама

тартыла бастады. орты брін баылап, ріптестерін таба алмай

отыр. Бір кезде орты:

–

Мені ріптестерім айда, таматы бірге ішейік, мені

табаыма осыдар соларды , - дейді.

–

ріптес пе, ріптес емес пе, жаымпазданамын деген

даилар жаа келген даиды ызды анасы емес, жесі екенін

біліп, шыдамдары кетіп, тайып тран екен.

Жабылан жала

“Жала – жалын емес

жандырмайды,

жандырмаса да кйелейді”.

“Клевета- не пламя, не загорает,

а заморает”.

мірді Срсенбегі деген аамыз бар еді. Бала – шаалы болан

жігіт аасы кезі. Не ыласы “Срсенбекті біреу машинамен аып

кетіпті!” – деген суы хабар ауылды жайлап кетті.

–

ашан?! – ай жерде? Кім аыпты? деген сраулар

ауыздан - ауыза кше жнелді.

–

Тстен кейін болса керек. Бйгемнан ауыла келер

асфальтты стінде крінеді.

–

Тірі алып па?! – жо, айтыс болыпты. Есіткен жан аузы

жыбырлап барып, бетін сипап жатты. Енді біреулері: «иманын

жолдас ылсын!» - деп те жатыр.

64

–

Машина бізді совхоздікі екен!- деп жатыр екінші біреуі.-

андай машина екен?! - дей бергенде.

–

Кабинасы сары екен! – деп, жерден жеті оян тапандай

біреуі сарт еткізді. ркім р жаа алып кетіп жатыр.

–

Бл совхозда мндай машина екеу. айсысы болды

екен, а?! Сонымен соан машина аыл-кеес тауып, ыра тайып

береді. Бл жадайдан еш хабары жо адам шаырылады, срауа

алынады.Ол Бйгема бл кні бармаанын анша айтса да, ешбір

сенбейді. Крген адам бар, тсі сені машина. Жабылды жала,

жауап бересі болады. Акт де жасалады, амауа да алынады.

Айыпты жолын табады, су жтырмайды.

Сонымен, таза адам айыпталып, неше трлі азаптан срау

жолдарынан теді. Бл жігітті ораушысы ола алушысы да

мыты болмайды. Аыры сотталады. Мерзімді уаыты болып, азып-

тозып елге де келеді. Адамны анын жктеу те ауыр болатынын

кейін крдік. Сол дейі баспаса да, дейі апаса да, сол ісіні

азабын крді-ау деген ойа келемін. Арада кп уаыт болан жо.

Сол жігіт аты жо ауруа шалдыты. зді зінен рынуда болды.

Тыныштандыру шін екі облысты дрісін де пайдаланды. Оянып

кетсе, сандыратайтын болды. Жаындарыны сасаны сонша-

болан істі айтып оя ма деп атты ауыптанан болуы керек. Оянып

кетсе, йытататын дрі таы салына берді, салына берді. Сонымен,

пияны беті ашыла ойан жо. Ауру жеді, дние салды йыда

жатып. Ал, ел іші кзге тртіп айтпаса да, іші білді.

Біреу ажалы шыар, дние салды, екінші біреу жаладан жан

азабын шекті. Осыан айыпты болан аша ше? Ойласа, адамды

алдаанымен, адамнан тыланымен, Алладан тыла алмайсы

дейтін осы екен ой? Бл іс мнымен ана тынан жо. Кесірі таы

біреуге тиді. лген адамны бала – шаасы, йелі бар. Оан жрдем

дайындалуы керек. лгенді жерлегенде акт жасалмаан. Осыны

анытау керек. Ол лдеашан жерленген. Не істеу керек? абірді