Бастан кешкен, кµз кµрген

бтаын да сындыра-мындыра жемісін алады, немесе олына зын

ры алып сабалайды. сімдік те зорлыа шыдай алмай, айтуа

тілі жотытан жылайды. Сенбесеіз жзім аашын кктемде

кесіізші, бойынан суы аады. Ол су емес-ау, жаны-аны десе де

болады. Олай болан жзім сол жылы салмай да алады, саланы

мен те аз болады.

Осындай сімдікті адірін білмегендер, білсе де бір мезгілдік

пайдасын кздеп, ыса арай отын дайындамаандар оны кесіп,

жаып та жр. Шеннен шыандар орман-тоай ішінде от жаын, оны

сндірмей кетіп, бкіл орманды ртке шалдытырып жр. Ол жерге

ондай ааш сіру шін жздеген жылдарды керек етеді. Олай болса,

сімдікті кте біл, есігіні алдын кгерт, жайалып трсын.

Адам баласыны лама лыларыны атарына осылатындары

бар. азатар оны бірін кім Лпан деп атап жр. Ол кісіні мы

жасаан дейді. Ол мы жыл жасаан емес, рбір субаттасан жасы

адамдармен пікірлескендерін бір жаса санаса керек. Ол кісіні

туыландаы ойылан аты-Хсайын.

Жзімні хсайын деген сортын сол кісі будандастырып жасаан. Сол

сорт сол кісіні атымен аталады. Сіз де сондай адамсыз. "Болмаса

да сап ба, бір алымды крсеіз" деген бекерге айтылмаан. Сол

Хсайынды бкіл дние жзі біледі: лкен дрігер болан.

Медицинада Абиценна, Ибн-сина деп те атайды. Оны "Конон

врачебной науки" атты 10томды ебегі орыс тілінде збекстан

ылым Академиясыны баспаханасынан басылып жарыа шыан.

Онда ауруды барлы трі, емдеу тсілдері, оан олданылатын

дрі-дрмекті барлы трі бар. Ол кісі дрілерді барлыын

сімдіктерді трлерінен жасаан. Демек, сімдік-мірімізді шипасы,

азыы

170

«Отст. аз.»

№116 (17 752) 10. 08. 2004 ж.

азастан халына сапалы білім, саналы тлім – трбие беру шін

оамды атынаста ешандай діни сенімге немесе діншілдер мен

дінсіздерді саяси кзарастарыны біріне артышылы берместен,

оамды атынаста ылыми кзарасты стемдігін амтамасыз ету

ажет .

.дептілікті «ліппеден» бастайы.

Ол шін,білім беруде Жаратушыны жаратылысы: "Материя" мен

«Рух»-ты дниені тп негізі деп талас тудырмай, дниені тп негізі

жалыз Жаратушы боландытан, оларды Жаратушыны

жаратылысы деп арастыру шарт. йткені, “Материя – бастапы ,

«Рух» – оны туындысы немесе “Рух” – алашы, “ Материя” – соы

туынды деп арастыру оамды атынаста тапты кзарастары

буржуазия мен коммунистерді саяси стемдігін амтамасыз ету

арылы (оамды атынаста) тапты антоганизмді тудырады.

Ал оларды Жаратушыны жаратылысы деп, бір – бірінен блінбес

бірлік ретінде арастыру оамды атынаста ылыми стемдік

амтамасыз ету арылы (оамды атынаста) тапты антоганизмді

жояды. Осыан орай оамды атынаста тапты кзарастаы саяси

стемдікті емес ылыми стемдікті амтамасыз ету шін,

Жаратушыны жаратылысы: “ Материя” мен “ Рух” – ты бір – бірінен

блінбес бірлік ретінде арастыру арылы халыа ылыми білім

беруді амтамасыз ету ажет. ылыми білімні талдап – зерттеу

объектісі – бізді оршаан материялды дние мен рухани дние,

негізгі сенім. Рухани дние Алла Тааланы жанынан келген

кітаптар: Таурат, Збур, Інжіл жне асиетті ран.

Осыан орай, халыа сапалы білім, саналы тлім – трбие беру

шін “ліппеден” бастап жеке пндер бойынша ылыми

ымдарымызбен сенімдерімізді айта жйелеп білім беруді мнін

тбірлі згертуіміз керек. згертпесек, баланы 40 жыл оытанмен,

дниеорлы оудан пайда жо. Олай болса, уелі “ліппеден”

кпшілікке тсінікті болатындай мысал келтірейік.

Бірде ожанасыр тойа барыпты. Той енді ыза бастаанда йіне

айтысы келіпті. Біра кп атты ішінен з атын танымай дал

болыпты.

– Ей, халайы, - депті айайлап. - Аттарыды алып кетідер.

азір мен з атымды атамын.

Халы асып – сасып, райсысы з атын жетелей ашыпты.

Кжеке жалыз алан з атын мініп алып, жріп кетіпті.

Осындай мазмндаы “Бір азан ст”, “Баа” жне баса да

трбиелік мні кдікті ымдара “ліппеден” орын берілген. Олай

дейтініміз, білім берудегі масатымыз: баланы е уелі діптілікке,

мейірімділікке, адалдыа баулу десек, онда жртты дрліктірген

171

Кжекенні бл ылыын тапырлы деуіміз – білімсіздік болар еді.

Демек, білімділік дептіліктен басталса, дептілікті “ліппеден”

бастауымыз керек.

Осыан,, орай санамыздаы жалан ымдар мен сенімдерден

азат ету шін жеке пндер бойынша, шамамыз келгенше, олара

ысаша анытама беріп крейік.

Оны мнісі мынадай:

1. дебиетте:

дебиет партиялы емес немесе тапты емес, жалпы халыты

дебиет болу керек. дебиетті негізгі - деп.

деп – иманнан. дебиет дептен озбауы тиіс деп ылыми

кзараста білім беру ажет.

2. Адам анатомиясында:

Адамны дене жне рухани асиеттеріні жиынтыы организмді

басарушы ми (нервизм) емес, жрек деп ылыми кзараста білім

беру керек.

3. Денсаулы сатау ылымында:

Гиппократты іліміні негізінде емес, ылыми кзарастаы

Платон мен бу Ибн Синаны іліміні негізінде білім беру

ажет.

4. За ылымында:

Алаламауда ділетті дайы – Фемида іліміні негізінде емес,

ылыми негіздегі ш биді іліміні негізінде білім беру керек.

5. Экономика ылымында:

Ысыратпы экономика іліміні негізінде емес, ылыми

кзарастаы ысырапсыз экономика негізінде білім беру керек.

6. Математикада:

О сандар мен теріс сандар туралы:

О шаманы теріске шыаранда теріске шыраан шама

нлден кіші шексіз аз сандар емес, о жне теріс сандар. Алла