Учебник латинского языка для высших духовных учебных заведений
Шрифт:
t e
тобой
n o b i s
нами
v o b i s
вами
4. PR O N O MEN REFLEX I VUM
(Возвратное
К личным местоимениям по типу склонения примыкает возвратное местоимение sui[122]
[123] Возвратное местоимение sui во всех падежах относится только к 3 л. обоих чисел и «возвращает» нас к подлежащему главного предложения (в русском языке себя может относиться ко всем лицам).. Оно не имеет форм мн.ч., а также формы им. п. ед.ч.:
Nom.
––
Gen.
sui
себя
Dat.
sibi
себе
Acc.
se[123]
себя
Abl.
se[124]
собой
По отношению к 1 и 2 л. в латинском языке употребляются падежные формы личных местоимений 1 и 2 л.:
Singularis
Pluralis
1
nosco me
я познаю себя (букв.: меня)
n o sc i mus n o s
мы познаём себя
2
n o scis t e
ты познаёшь себя
n o sc i tis v o s
вы познаёте себя
3
n o scit se
он познаёт себя
n o scunt se
они познают себя
5. МЕСТОИМЕННЫЕ ПРИЛАГАТЕЛ Ь НЫЕ
Некоторыми особенностями местоименного склонения обладает группа прилагательных, называемых местоименными:
unus, a, um
один (по счёту)
totus, a, um
весь , целый
nullus, a, um
никакой
alius, a, ud (gen. alterius)
другой (из
многих)uter, utra, utrum
который (из двух)
solus, a, um
один, единственный
u llus , a , um
какой-либо, какой- нибудь
alter, era, erum
другой (из двух)
neuter, tra, trum
ни тот, ни другой
uterque, utraque, utrumque
и тот и другой
В gen. sg. во всех трёх родах они оканчиваются на– ius (напр., totius), а в dat. sg. – i (напр., toti); в остальных падежах имеют такие же окончания, как и прилагательные I и II склонения, хотя в эту группу входят местоимения и числительные.
Текст
I. 1. Misericordias Tuas, Domine, in aeternum cantabo. 2. In medio ecclesiae laudabo Тe. 3. Et erit tamquam lignum transplantatum iuxta rivulos aquarum. 4. Quomodo cantabimus canticum Domini in terra aliena? 5. In patientia possidebitis animas vestras. 6. Ecce ego aperiam tumulos vestros et educam vos de sepulchris vestris et inducam vos in terram Israhel, dicit Dominus. 7. Dominus vineae veniet et perdet colonos et dabit vineam aliis.
8. Sancti de mundo iudicabunt. 9. Iusti autem hereditabunt terram et inhabitabunt in saecula saeculorum super eam. 10. Post prandium stabis, post cenam ambulabis. 11. Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur. 12. Tristitia vestra vertetur in gaudium. 13. Petite et dabitur vobis, quaerite et invenietis, pulsate et aperietur vobis. 14. Dimittite et dimittemini, date et dabitur vobis. 15. Moriemini in peccatis vestris.
II. 1. Qui vos audit, Me audit; et qui vos spernit, Me spernit. 2. Puella, tibi dico, surge. 3. Vivo autem iam non ego, vivit in me Christus. 4. Magnum est imperium sui. 5. Vir doctus in se semper divitias habet. 7. Aliena vitia in oculis habemus, a tergo nostra sunt. 10. Umbras suas timent. 11. Piger discipulus sibi nocet, non magistro. 12. Conscientia est sonus Dei in nobis. 13. Ego servus Tuus sum et Deus meus Tu es, Domine. 14. Ostende nobis, Domine, misericordiam Tuam. 15. Si verba Mea vera sunt, cur non creditis Mihi?
Admonitus ante bellum
«Romani numquam aliis populis imperabunt, nisi viri strenui erunt, nisi adversariorum terras multis duris pugnis et proeliis expugnabunt et occupabunt. Itaque, viri, victoriam claram reportabitis, si habebitis ante oculos vestros gloriam avorum vestrorum. Fama magna parabitur vobis. Licebit cuncta capere, quae in bello praeda erunt. Nos, Romani, pericula varia bellorum superamus, superabamus et superabimus, quia deis magistrisque paremus, parebamus et parebimus. Victoria semper nobis certa erit et gaudia magna dabit nobis et nostris amicis puerisque».