Учебник латинского языка для высших духовных учебных заведений
Шрифт:
Scimus Graecos multas colonias condidisse. Мы знаем, что греки основали много колоний (Предшествующее действие).
Rerum scriptores Romani tradunt Romulum et Remum inter pastores educatos[131]
[132] Причастие educatos относится к двум логическим подлежащим Romulum et Remum. esse. Римские историки передают,
Calchas Graecis praedixit Troiam ab eis post novem annos expugnatum iri. Калхас предсказал грекам, что они завоюют Трою через девять лет (Последующее действие).
Notum est in luna vitam non esse. Известно, что на луне нет жизни.
Hannibal sperabat se Romam capturum esse[132]. Ганнибал надеялся взять Рим (= что возьмёт Рим) (Последующее действие).
3. N O MIN A T I VUS CUM I NF I N I T I V O
(Именительный падеж с инфинитивом)
Выше[133] были указаны группы глаголов в действительном залоге, от которых зависит оборот асcusativus cum infinitivo. От этих же глаголов в страдательном залоге будет зависеть оборот nominativus cum infinitivo. Например:
Acc. c. inf.
Antiqui dicunt Homerum (acc.) caecum fuisse.
Древние говорят, что Гомер был слеп.
Nom. c. inf.
Homerus (nom.) ab antiquis caecus[134]
Nom. c. inf. часто ставится при глаголе videor кажется, что я; videris кажется, что ты и т.д. во всех лицах. Apud Regillum in Romanorum copiis Castor et Pollux pugnare videntur. Кажется, что Кастор и Поллукс сражаются при Регильском озере в римских войсках.
Текст
l. Unum Deum esse credimus. 2. Nondum enim sciebant scripturam, quia oportet Dominum a mortuis resurgere. 3. Antiqui censebant sub terra reliquam vitam mortuorum agi. 4. Discipuli sese laudari optant. 5. Et dimitte mortuos sepelire mortuos suos. 6. Christum vere surrexisse et exitium vicisse credimus. 7. Traduntur ante Homerum fuisse poetae. 8. Sperat adulescens[135]
[136] Сущ. III скл. Nom. sg. diu se victurum esse, quod sperare senex2 non potest. 7. Vetaris mala facere. 8. Iubemur ab apostolo semper esse hilari. 9. Peripatetici dicunt claros viros, a se instructos, rempublicam[136] saepe rexisse. 10. Iniuriam, qui facturus est, iam facit.
11. Gratia vobiscum. 12. Mea culpa. 13. Et tu, fili mi Brute! 14. Sapientia enim huius mundi stultitia esse apud Deum dicitur. 15. Domine, da mihi hanc aquam. 16. Ad hoc. 17. Tu es Petrus et super hanc petram aedifico ecclesiam Meam. 18. Caecis hoc satis clarum est. 19. Stulti modo hoc, modo illud laudant. 20. Patria mea est una, sed non totus hic mundus. 21. Laudatur ab his, culpatur ab illis. 22. Huius anni. 23. Hoc signo vinces. 24. Hic iacet. 25. Deum time et mandata Eius observa. 26. Mali viri[137] est eundem laudare et vituperare. 27. Condiunt Aegyptii mortuos et eos servant domi. 28. Ipsa scientia est potentia. 29. Avarus ipse suae miseriae causa est. 30. Medice, cura te ipsum. 31. Libenter viri id, quod cupiunt, credunt. 32. Discipuli in eo, quod sciunt, satis amant dicere. 33. Nosce te ipsum. 34. Eo ipso. 35. Ipso facto. 36. Semper idem. 37. Idem. 38. Idem per idem.
39. Iustus de angustia liberatus est et tradetur impius pro eo. 40. Ab alienis dixit illi Iesus ergo liberi sunt filii. 41. Privavit[138] enim eam Deus sapientia nec dedit illi intellegentiam. 42. Interrogabat ergo horam ab eis.
Christianus et ethnicus
Olim ethnicus quidam Romanus ita interrogabat cognitum suum Christianum:
«Cur vos Christiani non honoratis deos nostros antiquos et non paretis Augusto nostro Romano?» Christianus respondebat: «Nos, Christiani, Augusto Romano paremus et parebimus, sed deos vestros non honoramus et non honorabimus, neque deis sacrificabimus. Notum est varios populos deos suos habere, sed credimus in toto mundo unum Deum esse. Nos unum Deum habemus et habebimus, Deum nostrum semper honorabimus». Tum ethnicus iterum dicebat: «Si deis Romanorum non parebitis et non sacrificabitis, Christiani severe castigabuntur ab Augusto nostro». Deinde Christianus: «Si, inquit, Augustus nos crudeliter castigabit, Deus videbit facta Augusti et credimus in futura vita Christianos magnum praemium habituros esse».Словарь
adulesc e ns , entis m подросток, юноша
f i lius , i i m сын
praemium , i n награда
aedif i c o 1 строить
gr a tia , ae f милость, благодать
privo 1 (+ abl.) лишать
Aegyptius , i m египтянин
habe o, bu i, b i tum 2 иметь
pro (+ abl.) вместо, за
ag o, e g i, a ctum , ag e re 3 делать, действовать, вести