Учебник латинского языка для высших духовных учебных заведений

Accidit (pf.), ut Athenienses Chersonesum colonos mittere vellent.

Случилось, что афиняне пожелали отправить колонистов в Херсонес.

Est mos hominum, ut nolint eundem pluribus rebus excellere.

Есть у людей такое обыкновение, что они не хотят, чтобы один выделялся во многих вещах.

Если определением к подобным безличным глаголам служат качественные наречия bene хорошо, male плохо и т.п., придаточные предложения вводятся союзом quod что, который называется quod explicativum. Сказуемое в придаточных предложениях, вводимых союзом quod explicativum, как правило, ставится в индикативе:

Optime accidit, quod amicus meus venit.

Прекрасно получилось, что мой друг пришёл.

Текст

I

Factum est, ut Paulus veniret Ephesum[231] et inveniret quosdam discipulos.

Quidquid longa series annorum multis laboribus struxit, id unus dies dissipat.

In quo iudicio iudicaveritis, iudicabimini.

Expedit vobis, ut unus moriatur homo pro populo et non tota gens pereat.

Vanam gloriam qui spreverit, veram habebit.

Non potest fieri, ut bonus vir non irascatur malis.

Est consuetudo vobis, dixit Pilatus ad Iudaeos, ut unum dimittam vobis in Pascha.

Ubicumque fuerit corpus, ill'uc congregabuntur aquilae.

Magistratus videre debent, ne homines scelerati rei publicae perniciem parent.

Cum enim tulero gentes a facie tua et dilatavero terminos tuos, nullus insidiabitur terrae tuae ascendente te et apparente in conspectu Domini Dei tui ter in anno.

Lupus et canis

Cani perpasto lupus macie confectus occurrit. Hic illi dixit: «Tu nites, ego autem hoc die fame enecar». Tum canis opimus respondebat lupo tenui: «Illas aedes custodio diligenter. Saepe accidit, ut dominus aedium mihi ossa, carnem et alias res cibi de mensa sua iactet. Sic me non laborante venter impletur meus. Eadem quoque et tibi dabuntur a domino, si illi meum officium praestiteris. Sub tecto illo vives sine cura, nec imbres et nivem in silvis tolerabis, si meum consilium non spreveris». Gavisus est lupus neu recusavit. At cum in itinere collum canis detritum aspexerat, ab eo causam quaesivit. Canis respondens dixit se a servis alligatum esse saepe. Tum lupus: «Non iam tibi invideo, cum libertatem non habes».

Ex Novo Testamento

Sed Ego veritatem dico vobis: expedit vobis, ut Ego vadam. Si enim non abiero, Paracletus non veniet ad vos. Si autem abiero, mittam Eum ad vos. Et cum venerit Ille, arguet mundum de peccato et de iustitia et de iudicio. De peccato quidem, quia non credunt in Me. De iustitia vero, quia ad Patrem vado et iam non videbitis Me. De iudicio autem, quia princeps mundi huius iudicatus est. Adhuc multa habeo vobis dicere, sed non potestis portare modo. Cum autem venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos in omnem veritatem, non enim loquetur a Semet Ipso, sed quaecumque audiet, loquetur et, quae ventura sunt, adnuntiabit vobis. Ille Me clarificabit, quia de Meo accipiet et adnuntiabit vobis. Omnia, quaecumque habet Pater, Mea sunt, propterea dixi, quia de Meo accipit et adnuntiabit vobis. Modicum et iam non videbitis Me et iterum modicum et videbitis Me, quia vado ad Patrem.

Словарь

abe o, i i, i tum , i re уходить

habe o, u i, i tum 2 иметь

P i l a tus , i m Пилат

acc i d o, d i, — 3 случаться, бывать

hom o, i nis m человек

pop u lus , i m народ

acc i dit 3 verb . impers . случается, бывает

iact o 1 бросать, швырять

port o 1 носить, переносить

acc i pi o, c e p i, ceptum 3 получать, принимать, узнавать

iam уже, теперь

possum , tu i, — posse мочь, быть в состоянии

adh u c adv . до сих пор

*i dem , e a dem , idem pr o n . dem . тот же

praest o, st i t i, st i tum 1 предоставлять (услугу)

adnunti o 1 возвещать

ill 'u c туда

pr i nceps , pr i nc i pis m первый, начальник

* aed e s , is f жилище, святилище, храм

* imber , imbris m дождь, ливень

propterea adv. потому

alius, ia, iud pron. другой