Бастан кешкен, кµз кµрген

Сйлесуге болар ма бгін жадай?

азата мен боламын орта жзден,

Тыдасаыз айтайын орыта сзбен.

Орта жзді ішінде ыпша болам

Жолдастыа жарардай ойладым мен.

Ішінде ыпшаты мен Блты атты

Бйгем алабында олар жатты.

кем аты Алтынбек деген кісі

Саынды ктер кіл болар шатты.

Есіткен со даыа мен келемін,

Шаппасам да аядатып желгенім.

Талаптанан жмысым бір зіде,

Орындалар жмысым деп сенгенім.

Мал десе мірде кіл осса,

Айрылмастай тату дос біздер болса.

Осы бастан жмысты иын етпей,

осылатын кндерде жолды тосса.

22/IV – 46

Кктемде клімдеген жерді беті,

Кз салса, крінбейді кіл шеті,

Кей жастар пайдаланбай уаытын,

Кр болып кзін ашпай жмып тті.

Жиырма трт осылайша ткені бе?

Шыармай атыды бір кеткені бе?

азаым йренбеді мдениетті,

Жиырма бес асыыспен жеткені бе?

Онсегіз жігіттерге албырт ойлы,

Іздейсі кілі шатта кнде тойды.

ызыып ызарана мз болумен,

Білімнен басын тартып, оуын ойды.

Сйткенше он тоыза келіп жетті,

Отана ауіп туып армия кетті.

Басыа кн туанда аылы кіріп,

Саынды бір соты да жерді тепті.

287

Соысты зардабымен иналаны,

Асып – сасып аттаныса жиналаны.

Отанны тілегін сен орындаумен,

Трт жылы трт наградамен сыйлананы.

мытпады ескілікті аза атын,

Келуде туысана жазан хаты.

ажымай жауды жеген асыл затым.

15/VI – 46

олыма алам алдым хат жазуа,

Жрегім баладай со кен азуа.

Асыл зат шыар жерін ойлаан со,

Болмайды арап жріп азуа.

Биік тау егер азса шыады кен,

Адаспай аыл ойа болар ма те,

Кз крмей матаанмен ере берме,

Кткені за жолдан болды ма кем.

Жастайынан білуші едім Асанды

Адамны парын білмей мастанды.

Иыына таып алып жезді оа,

Шалайып белбеу шешіп жастанды.

скерде елден шыып басты асырар,

йелім брын жо деп жасырар.

Ежелден бірге скен сыры млім,

Жрмегін отырдай – а асынар.

Байады ба айтылан сз ыайын,

Жамандап саан туір болмайын.

Бйрыа ешандай да таласым жо,

Жолдастыа жараймын деп ойлаймын.

Зорлаумен ынтымасыз жолдас болмас,

Жаратпаса жолдасыа кілі толмас.

Сйіспеншілік ниеті болса брын,

Тамыры иылмаан ааш солмас.

араым ойласайшы о мен солды,

Ниетім баса да емес сенде болды.

Ойлаймын жатсам, трсам дл зіді,

асірет айы боландай ішім толды.

Айтпап па едім басаа сырды шашпа,

кпелеген ойыды енді таста.

Анау – мынау сылтауды оя трып,

Бел байла ынтыматан енді ашпа.

Жаын еді брыннан да ауыл арасы,

Жазылар ашан жрек жарасы.

Болайы брыныдан жаыныра,

Жрейік бір кісіні ажырамас баласы,

Сызыштап а аазбен олды ыстым,

Аныын сенен жауап таы тостым.

288

Шаршамай жауабына ана ойсам,

Айтылан сертке трдым енді достым.

Шежіреге толы шегіртке

Жылдар

Марм анам Айнаклді айтуы бойынша, мені шегіртке келген

жылы бидай ораа кезінде туан екен. ызылорда облысында 1946

жылы да егіскке шешіртке келді. Сол шегірткені егіннен айдап жріп,

тсте отыра алып, кптен кндіре алмай жрген Раушанны да

удесін алып, затпай некемізді осты. Алтын тойымызды да

уаыты тіп кетсе де, 2000ж. шегіртке жылы ткіздік.

Біз дниеге келген кезде, аза даласында тууы туралы кулік

деген атымен жо кез еді. Анамны есінде аланы бидай орылып

жатан кез екен де жне сол жылы егіске саразбан шегіртке тскен

екен. Бл шамасы 1922 –шамасы сияты. Мені алдымда бір л,

Сйіндік, жне бір ыз, Ханбибі болан екен. Сйіндікті кргенім жо,

Ханбибі пкем 1936 жылдары дниеден ткен екен. Мен ол кезде

армашы ауданында 6 – класта Мденні олында оуда едім.

Анам да сол жылдары айтыс болан, оны да Ханбибіні асына

Бйгема жерлепті. Мен оудамын. Елге келгенде, кргендерімнен

есімде аланынан туан гіме «Алтын мен Кміс жне мыс»

болатын – ды. Бл - мір шындыы. Ержету, азамат болу, Отанды

орауа аттану кездері зінше бір сала гіме. Ол тралы да

жазылан кнделік сияты жазбалар бар. Олар, рине, шикілі – пісілі

бйымдар десе де болады. зім де сондай болуым керек – ау.

Олара айтып оралан емеспін, з крінісін алпында берсін дегенім

еді.

Екінші шегіртке келер кезеіде туан албырт ша кезінде, сол

кнделікке жазыландардан «лемен рнектелген ойлар» деген

туынды берілген. Бл да олылы – толылы балып жрген кезді кз

алдыыза келсе керек. шінші шегірткеге дейінгі кез алыптасу

кезеі ме деймін. мірге жан – жаты ой бліп арап, з ойымда

289

жргендерді берген екенмін. «Кргенімді айтайын ба, есіткенімді

айтайын ба?» - дегенде, «Есіткен шын бола бермейді, кргеніізді

айтыыз», - депті ой. Сондытан да бл мірді «Бастан кешкен, кз

крген» деп атауым содан. мір деген брі тп – тзу бір сызыты

бойындай бола бермейді. Кпшілігінде, ауыр кезеі молдау болады

да, ызыты, рахаттанатын кезедері одан аз болады. Сол

иындыты жеемін деп, онымен арпаласып ту, рине ажытады,

шаршатады. Мынаны араызшы: «Отызыда орда бзбаса,

ырыда ыр аса алмайсы» депті ой. Ол солай да болды;

1963жыл. Мен алты перзентті кесімін. КАЗГУ – ді сырттан оып,

бітіріп трмын. Маан аспирантураа алуды сынады. Осы жылдар

арасында алаш рет зіме баспана (й) саланмын. Шаршаандыым

соншама – кітапты бір бетін екі бліп оимын. Аспирантураа

оыан кнде берері 120сом. Ал, ойлана ой. «депкі байлы –

денсаулы» деген бар емес пе. Денсаулытан айрылып алуа