Бастан кешкен, кµз кµрген

тсірдім.

Газетте дегеннен «Екі аты, екі лты бар адам» деп сз

бастапты да, «аза болып туды ба, аза болып т!» деп ран

тастапты. депкіде бл неше адам деген ой сап ете алды. «аза

генералы Рахимовты жесірі, рі збек генералы Рахимовты

«Халал жбы» делінген екен. Бл алай деген ойа алдым. Жмба

сз. йел адамны суреті де берілген. Тууы туралы кулік те екеу:

бірінде ралай Натуллаева, лты-аза, екіншісінде Санавар

Слтанова, лты-збек. Омырауы толан орден, медальдар, скери

шені полковник дрежесінде. артайандыты белгісі-олында тая,

креслода жайасып отыр. Осы газет бетінде бес орденді генерал-

майор, Совет одаыны батыры Рахимовты да среті беріліпті.

Тууы туралы клікте азашасында Соза ауданында 01.07.1924 ж.

295

туылса, збекшесінде де 01.07.1924 ж. туылан делінген.

«Ордендерімді збек шапаннан шешіп, азаша амзола ададым»

деген жазу таы тр. ралайды о олыны ждырыы жмулы,

сл ктерілген трде, «Мынаны танисы ба!» дегендей адала арап

отыран среті де бар. Оушым, гімені жмбатап, шырырата

бермей, алай боланына кшеик. ысаша айтса-ралай дала

комиссары болан ліби Жанкелдинні ызы екен , анасы –

Глбаршын, Совнарком болан Спандияр Кенжинны туан

арындасы. ліби Жанкелдинні алашы йелі Елена Афанасьевна

екі баласын тастап, ренжу болуы керек, Ресейге кетіп алады. ліби

Глбаршына йленеді. Кейін алашы йелі ашуы басылып

келгенде, Глбаршынны аяы ауырлаан кез екен. Глбаршын

тркіні жа Туркестана келеді. Бл кезде мнда болыстар съезіне

келген Нрман Натуллаев шінші йелдікке Глбаршынды алады.

ралай осы жаняда дниеге келеді. Біра ралайды Нрманны

екінші йелі Аслу емізіп сіреді, ст анасы болады.

В.И. Ленинні тапсыруы мен азамат соысыны жылдарында

ару-жара тапсыруа збекті Ахунбабаевьна келгенде, ару-

жараты абылдауда полковник Сабыр Рахимов та бар екен. ліби:

«Мынау кім?»-дегенде, Ахунбабаев: «Бл полковник Сабыр Рахимов

– аза» деген екен. ліби Сабыра: «Отыр, Сабыр! Мынау мені

ызым. Байа. Бір сарт аып кетпесін!» - дейді. Кп замай

йленіпті. Бл соысты арсаы екен. Сабыр Майдана кеткен со,

ралай зі сранын, скер атарына алынады, Панфилов

дивизиясына, одан Бас штаб Академиясыны жанындаы жарты

жылды барлау мектебіне оуа тседі. Осы жолы академияа

емтихан тапсыруа келген сабырмен кездеседі. Майданда жргенде,

Роман мен Дарикосы мірге келеді, екеуі де тылда седі. Дарикосын

19 жылдан со табады. азірде ол генерал Батовты келіні,

байланысып трады.

Сабыр ралайа зіні аза екенін айтады. Сабырмен бірге

жрген ралай Сабырды генерал-майор Комдив Совет одаыны

батыры кезі Москвада академияда оып жрген Бауыржан

Момышлымен вокзалда кездеседі. Сабыр Ташкентке отпуска алып,

билет алмашы екен. Бауыржан Сабырды жаттарын срап алып,

билетті мен келейіп деп алады. Біра Бауыржан билетті Алматыа

алады. Сабыр оан сз атпайды. Бл Сабырды Алматыда соы

дм татуы болып шыады. Отпуск бітіп, майдана келеді, дивизияны

абылдайды. Осы дивизияа келген штрафник азатарды стройа

трызып, Команда бергенде, тсінбейсі деп, скери трибуналмен

аттыран стінен шыады. Сабыр трибунал мшелерін стройа

трызып, азаша команда бергенде, олар тсінбейді. Сол жерде

Сабыр оларды аттырады. Бл хабар ставкаа жетіп, Сабырды

геройлыын алып тастайды, біра генерал-майор, комдив. Алы

шепте ралай 22/IV-1945ж. жаынан о тиіп, жау олында алады.

Ал Сабыр жеіске 15 кн оланда Власовшыларды оынан аза

296

табады. ралайды жарадар болуы Сабырды аза болуынан трт

кн брын. ралай ататы Освенцим концлагерінен бір-а шыады.

Интернационалист партизан отрядыны командирі ырыз аар

Шарапов арылы аза болан збек медбикесі Санавар

Слтанованы жатына ие болады. ралайды немістер №

«586»табасымен атайды. Ттындаы дрігер еврейка Алла

Карповна Едисова деген ралайды Фашистерге стап береді. Сол

кннен бастап, азаптауды астына тседі. Ттыннан поляк

партизандары азат етеді.

Елге келген со, ттына тскендері шін айыпталуа душар

болады. кесі лібиге шаынанда, лібиді бір баласы Темірлан да

ттын болан екен. ліби «Хватит мне одного Темерлана! Дай

старику спокойно умереть с партийным билетом!...» деген хабар

береді. ралай лібимен 1950 жылдары табысады. кесі

ралайа сом алтын білезік, платина ала, титан самаурын мен

таба, аса баалы ытайлы фарфор таба береді, Алматыа кшіріп

келеді.

Бауыржан Момышлы мен жазушы Дмитрий Снегинні

кмегімен ралай Ворошилова хат жазып, І Алматы вокзалы

алдына ліби Жанкелдинге, кесіне, ескерткіш орнаттырады.

Астына: «Дочь Алиби Жанкелдина, вдова генерал-майора

С.Рахимова»деп жазылан .

1965ж. Юрий Андроновты І хатшы кезінде Сабырды

геройлыын алпына келтіреді.

Сабырды аза екенін жеткіз деген аманатын да ралай

орындайды. Мхтар Шаханова кездесіп, телеэкран арылы

азатыын жариялайды.

ралайды збектер адір ттып, аладан кортедж де садырып

береді. Біра ралай азаым деп елге келгенде, Алматыда

саяжайда трады екен. Екі рет елбасына жазыпты да, хабары жо.

Жасыра кезінде Алматыда бір милиция генералыны

банкетінде ралайа жааы генерал ырындап сз айтанда,

асында Бауыржан, Млік абдуллин де бар екен. Сол кезде Млік

жааыны тбесінен шампан бтелкісімен ойан екен.

Бауыржан: «Пах! Жігіт екенсі, Млік!»…деген екен.

«Бауыржан, Сабыр, Мліктер бар болса, мен осылай саяжайда

отырар ма едім»,- дейді ралай. Санавар кезімде санатта едім,

ралай болан со ... «лі арыстаннан тірі тышан арты» заман