Кветкi самотнай князёўны

— О, гэта справа! — ажывiўся Янка. — Тады пайшлi!

Iрэна ўляцела ў кватэру радасная, трымаючы за руку Янку.

— Мамачка! — закрычала яна, але раптам застыла на парозе.

Яна ўбачыла ў сваёй кватэры незнаёмага мужчыну.

— Iрэначка, гэта Iван Сяргеевiч! — сарамлiва паднялася з-за стала мацi. Ён — камерсант. У нас ёсць шанц пабываць за мяжою!

Iрэна засмяялася:

— Я ж казала табе, што сорак два гады — гэта яшчэ не канец жыцця!

— Я ад васемнаццацi гадоў цягну лямку сямейнага жыцця, — паскардзiлася мацi. — Хачу абнаўлення, навiзны! З iм я адчуваю сябе маладою!

— А ты i не старая! — бадзёра адказала Iрэна.

— Ты была ў бацькi? — устрывожана мовiла мацi. — Як ён там, не памёр яшчэ? Конюхам працуе альбо ў вартаўнiкi падаўся? I гэта з вышэйшай адукацыяй!

— Навошто ты зневажаеш яго? — раззлавалася Iрэна. — Ён разумны, малады, таленавiты i мае права на асабiстае шчасце!

— Ах ты, нягоднiца! — замахнулася на яе мацi. — Ты ўсё жыццё патурала ягонаму вар'яцтву!

Янка схапiў Iрэну за руку, выцягнуў з кватэры.

— Я ж казаў, пайшлi лепш да суседкi! — мовiў ён.

Iрэна заплакала.

— Супакойся, — абняў яе Янка. — Я табе на паперцы напiшу сваiх родзiчаў, а ты ўсё купiш, дамовiлiся?

Iрэна згодна кiўнула галавой i хацела пацалаваць хлопца, але той адхiлiўся.

— Што гэта за прышчык у цябе на вуснах? — строга запытаў ён.

— Прастыла…

— А можа, з кiм была, га? — занепакоiўся Янка. — Можа, што дрэннае?

— Адчапiся! Пайшлi лепш да суседкi!

…Задаволеная чырванашчокая цётка Соф'я выйшла са спальнi ў прыгожым зялёным халаце.

— Iрэначка, Янка! — заўсмiхалася яна. — А мая ж Аленка дадому вярнулася! Дачушка, у нас госцi!

З кухнi выбегла Аленка ў спартовым касцюме.

— Усё спортам займаешся? — абнялася з ёю Iрэна, гарэзлiва спытаўшы: Закадрыла свайго спартсмена-бегуна?

— Ой, закадрыла, Iрэначка! — абазвалася Соф'я, несучы ўсiм каву на падносе. — Сядайце, даражэнькiя, на канапу! Аленка ж купiла бiлеты ў беларускi тэатр на п'есу «Верачка», запрасiла Мiколу, заўтра пойдуць!

— Ну, як ты ладзiш з мацi? — шапнула на вуха сяброўцы Iрэна.

— Цярплю, — махнула рукою тая. — Мне грошы патрэбны, бо Мiкола дужа любiць, каб модна я апраналася…

— А чубчык ты не фарбуй, — заўважыла Iрэна, — зараз модна ўсё натуралёвае! Ты й так прыгожанькая, русявая…

— Мы ў паход летам iдзём! — паведамiла Аленка. — Мiкола групу вядзе, бо Анатоль адказаўся. А я палаткi дастаю! З адной дзяўчынай пазнаёмiлася, Марусяй зваць, яна мне дапаможа!

— Хопiць шаптацца! — усмiхнуўся Янка. — Ты, Аленачка, маю Iрэну не зводзь нiкуды, у нас летам вяселле. Вось прыйшоў да вас, цётка Соф'я, кланяцца, ласкава зiрнуў ён на жанчыну, — дрожджаў дастаньце!

— Дастану… — працягнула Соф'я i насцярожана глянула на Iрэну: няўжо даравала ўсё яму?

— I яшчэ, калi зможаце, дзiцячых кансерваў, - папрасiў Янка. — Мы з Iрэнай да маёй сястры Лiлi паедзем у госцi.

Iрэна ласкава прытулiлася да хлопца.

— Нешта ты цямнiш, Яначка! — прысела ў крэсла Соф'я. — Кастусь! паклiкала мужа. — Iдзi сюды!

У дзвярах паказаўся Аленiн бацька, хударлявы, твар змораны, з алоўкам у руцэ.

— Ты ўсё працуеш? — незадаволена сказала Соф'я. — Усё жыццё ў вядучых iнжынерах ходзiш, а Танька да шэфа падсунулася, начальнiкам паставiў! Сорам! Баба начальнiкам аддзела працуе, табою камандуе! Калека ты, а не мужык! Глянь во на гэтага хлопца! — кiнула ў бок Янкi. — Той, што ты казаў, цi не?

Янка на хвiлiну знiякавеў.

— Падобен крыху… А што? Хто гэта?

— Iрэнчын кавалер.

— А-а-а! Тады не падобен! — i пакрочыў у свой пакойчык.

— У чым справа? — занепакоiлася Iрэна.

— Усё добра! — усмiхнулася Соф'я, падала ёй каву i заўважыла, што рукi ў Янкi затрэслiся, калi браў ад яе гарачы кубак…

Сцяпан прыехаў да Марусi на працу з букетам кветак. Дзяўчаты з яе аддзела ўжо разглядалi фотаздымкi, што прынесла яна з паходу па Нарачы.

— Вось ты i абскакала Анатоля! — засмяяўся Сцяпан. — Цяпер ён абавязкова возьме цябе ў летнi паход!

— А паглядзi, якую сценгазету яна зрабiла для Анатоля! — зазначыла Надзея Шэбан.

— I вершы свае змясцiла, — пахвалiла Зоська, папраўляючы прычоску.

Сцяпан, па-сяброўску абняўшы Марусю, пачаў чытаць сценгазету.

На першым плане — здымак: Маруся ў штармоўцы, ля вогнiшча, з гiтарай. I надпiс: "Ранак сонечны, але бадзёра-халаднаваты. Мы iдзём на лыжах, а я ўяўляю аксамiтна-зялёны дыван маладой вясновай травы. Анатоль, ты вядзеш мяне ў свой летнi паход!.. Гэта ж будзе, праўда? Падобныя на куранятак дзьмухаўцы ў траве, i мы з табою сярод iх…"

Сцяпан з раздражненнем адсунуў газету ўбок.

— Табе не спадабалася? — цiха спытала Маруся.

— Мне не спадабалiся твае фантазii! — абурыўся Сцяпан. — Тысяча клiчнiкаў пад выразам: "Гэты паход прысвячаю табе, Анатоль!" Ён жа цябе не варты! Анiяк табе не падыходзiць: нi iнтэлектам, нi ростам, нi характарам!

Маруся пакрыўджана маўчала. Ужо калi выйшлi на вулiцу, мовiла:

— Ты не маеш права забараняць мне кахаць яго!

— Аднак павiншаваць цябе з першым паходам прыйшоў не ён!

Маруся развiталася i шпарка пакрочыла да аўтобуснага прыпынку.

Анатоль Хвашчэўскi моўчкi назiраў, як Галя збiралася: доўга стаяла ля люстэрка, прымервала некалькi сукенак, але ўсё ёй не падабалася. Нарэшце яна нацягнула джынсы i майку. Прысела на свой ложак i сказала, як адрэзала:

— Я знаёмiцца з Марусяй не пайду!

— Гэта чаму? — здзiвiўся i адначасова ўзлаваўся Анатоль.

— Таму, што сёння сход у Мiколы Гайды з выпадку паходу.

— Ты? Да Мiколы? — аж пачырванеў Анатоль, вусны яго задрыжэлi. — Якiя паходы, калi ты рыхтуешся стаць маёй жонкай?! Пра паходы забудзь!

— Табе, значыць, можна, а мне — забудзь! — ускiпела Галя. — Я марыла пра турыстычную сям'ю, каб муж, жонка i дзецi разам хадзiлi ў паходы, на турзлёты! Каб дружна, весела, разам усюды!..

— На кухнi тваё месца, як i кожнай жонцы! — затрос кулаком у яе перад носам Анатоль. — Я пасварыўся з Мiколам! А ты, як мая будучая жанка, не павiнна iсцi ў гэты ганебны паход, якi вядзе ён!

— А памятаеш, ты казаў, што паходы даражэй за ўсё, нават з жонкай развядзешся, калi пускаць не будзе? Мне таксама паходы даражэй за ўсё! Значыць, мы квiты?