Чтение онлайн

ЖАНРЫ

Учебник латинского языка для высших духовных учебных заведений
Шрифт:

Средний род

К среднему роду относятся слова наma, c,n, -t, -us, -us, -ur, склоняющиеся по согласному типу, и слова на –e,l, -ar, изменяющиеся по гласному типу.

Согласный тип

Nom.

Gen.

Примеры

ma[193]

– matis

gramma, grammatis буква

– c

– tis

lac, lactis молоко

– n

– minis

nomen, nominis имя

– t

– pitis

caput, capitis голова

– us

– uris

rus, ruris деревня

– us[194]

– eris

genus, generis род

– oris

tempus, temporis время

– ur[195]

– oris

robur, roboris дуб , сила

– uris

guttur, gutturis горло

Гласный

тип

– е

– is

mare, maris море

– l[196]

– alis

animal, animalis животное

– ar

– aris

exemplar, exemplaris образец

4. ВОПРОСИТЕЛЬНО-ОТНОСИТЕЛ Ь НОЕ

МЕСТ О ИМЕНИЕ QU I, QUAE , QUOD

Местоимение qui, quae, quod какой, который выступает в значении вопросительного и относительного местоимений.

Singularis

Pluralis

m

f

n

m

f

n

N.

qui

quae

quod

qui

quae

quae

G.

cuius

quorum[197]

quarum

qu o rum

D.

cui

quibus

Acc.

quem

quam

quod

quos

quas

quae

Abl.

quo

qua

qu o

quibus

1. Gen.

и dat. sg. этого местоимения образованы от основы сu- (с утратой лабиализации) с помощью окончаний – ius (gen. sg.), – i (dat. sg.).

2. Формы асc. sg. м.p. quem и dat.-abl. pl. quibus имеют окончания III скл.

3. Nom. и асc. pl. ср.р. quae по общему правилу совпадают, но имеют окончание -ае (a+i, где i — древняя указательная частица).

5. GENIT I VUS GENERIS

Genitivus generis (родительный рода, вида) употребляется при существительных, обозначающих меру, число или количество, при количественных прилагательных и местоимениях среднего рода ед.ч. для обозначения класса, рода, вида предметов, подвергающихся измерению или счёту: aliquid temporis некоторое время; nihil novi ничего нового.

Текст

I

Oratio est clavis coeli.

Concordia civium murus urbium.

Oculis magis quam auribus credimus.

Cibus famem sedat, potio sitim extinguit, vestis arcet frigus.

Mens sana in corpore sano.

Finis coronat opus.

Ego sum panis vivus, qui de caelo descendi.

Athenienses autem omnes et advenae hospites ad nihil aliud vacabant nisi aut dicere aut audire aliquid novi.

Et interrogavit patrem eius: "Quantum temporis est, ex quo hoc ei accidit?" At ille ait: "Ab infantia".

II

Mare

Mare altum est plenum animalium. In mari alto sunt multa et varia genera animalium. Maria habent litora, sed flumina habent ripas. In litoribus marium multae sunt bestiae. In maria multa et magna flumina influunt. Hominibus utilitati maria parent. Caelum, non animum mutant homines, cum trans mare currunt. Ab antiquis populis terra marique[198]

Поделиться с друзьями: