Учебник латинского языка для высших духовных учебных заведений
Шрифт:
В этих предложениях всегда ставится con. praesentis или imperfecti в зависимости от времени сказуемого главного предложения, что можно представить следующей схемой:
Главное предложение
Придаточное предложение
praesens, futurum, imperativus
praesens coniunctivi
imperfectum, perfectum, plusquamperfectum
imperfectum coniunctivi
Haec scribo, ut releves me.
Я пишу это, чтобы ты меня поддержал.
Haec scripsi, ut relevares me.
Я написал это,
N.В. В грамматике времена настоящее и будущее (praesens, futurum, imperativus) называются главными временами, времена же прошедшие (perfectum, imperfectum, plusquamperfectum) называются историческими.
5. ABL A T I VUS LOC I
Ablativus loci (аблатив места) обозначает место действия. Обычно он употребляется с предлогом in: in urbe в городе. Если слово со значением места имеет определение, то ablativus loci чаще употребляется без предлога: qua regione? в какой стороне? loco idoneo в удобном месте. Без предлога употребляется сочетание terra marique на суше и на море.
Текст
I
Do, ut des.
Edimus, ut vivamus, non vivimus, ut edamus.
Honora patrem tuum, ut superveniat tibi benedictio a Deo.
Veni, impone manus[205]
[206] Acc. pl. от сущ. IV скл. manus, us f рука. super eam, ut salva sit et vivat.
Adamus respondit: “Mulier, quam dedisti mihi sociam, porrexit mihi fructum istum, ut ederem”.
Non quaero intellegere, ut credam, sed credo, ut intellegam.
Principes sacerdotum consilium faciebant, ut Iesum dolo tenerent et occiderent.
Iudas quaerebat opportunitatem, ut Iesum traderet.
Tum eiecit Adamum et Evam ex horto, ut ille coleret terram; et collocavit angelum, qui praeferebat manu gladium igneum, ut custodiret aditum Paradisi.
Temptatio Domini
Euangelista Matthaeus nobis narrat post baptisma Iesum ductum esse in desertum, ut temptaretur a diabolo. Post ieiunium longum esurivit. Temptator accessisse et dixisse Ei traditur: "Si Filius Dei es, dic, ut lapides isti panes fiant. Qui ita respondit illi: "Scriptum est non in pane solo hominem victurum esse, sed in omni verbo, quod procedit de ore Dei". In secundum Matthaeum Sancto Euangelio legimus quoque diabolum in Sanctam Civitatem Christum assumpsisse et statuisse supra pinnaculum Templi, et dixisse Ei: "Si Filius Dei es, mitte Te deorsum, scriptum est enim: quia angelis Suis mandabit de Te et tollent Te, ne forte offendas ad lapidem pedem Tuum". Iesus illi: "Scriptum est: ne temptabis Dominum Deum tuum".
Ex Euangelista Matthaeo novimus Christum iterum a diabolo assumptum esse in montem excelsum valde, varia atque permulta regna mundi et gloriam eorum Ei ostentam esse. Diabolus dixisse Illi traditur se daturum haec omnia, ut Christus se adoret. Dicit autem ei Iesus: "Vade Satanas, scriptum est: Dominum Deum tuum adorabis et Illi soli servies". Denique reliquit eum diabolus, et ecce angeli accesserunt et ministrabant Ei.
EXCERPTA
Audistis, quia dictum est: diligabis proximum tuum et odio habebis inimicum tuum. Ego autem dico vobis: diligate inimicos vestros, benefacite his, qui oderunt vos, et orate pro eis, qui persequuntur et calumniantur vos, ut sitis filii Patris vestri, Qui in caelis est, Qui solem Suum oriri facit super bonos et malos et pluit super iustos et iniustos.
Dicit Salvator discipulis Suis messem quidem multam, operarios autem paucos esse. Rogate ergo Dominum messis, ut eiciat operarios in messem Suam.
Словарь
acc e d o, cess i, cessum 3 подходить
homo, hom in is m человек
pers e quor , sec u tus sum 3 преследовать
aditus, u s приход
honoro 1 почитать
pinn a c u lum , i n конёк кровли
*adoro 1 поклоняться
hortus , i m сад
plu o, plu i, — 3 идти (о дожде)
a it говорит он
i n im i cus , i m враг, недруг
porr i g o, porr e x i, porr e ctum 3 протягивать вперёд
angel us , i m ангел
ini u stus , a , um неправедный
porro adv . далее
assumo, s u mps i, s u mptum 3 брать, подхватывать
intell e g o, ll e x i, ll e ctum 3 понимать, замечать