За волю

Бляндынка сярэднягя росту, на твары мела надзетую ружовага колеру маску. Калi павольнымi й плаўнымi рухамi пачала яна хадзiць па сцэне й распранацца пад саладжавую мэлёдыю флейты, Нiк захапiўся формай надзвычайна прыгожай фiгуры. Просты, без амаль заўсёды прысутнай у такiх паказах вульгарнасьцi, танец. I маўчала, у захапленьнi ад гожай формы на сцэне, мужчынская грамада. У рухах танцоркi пракiдвалася для Нiка нейкая надзвычайная паэзiя. Маладое, пругкае цела. Не, гэта яна ня з тых уежджаных прыгажуняў, што раней выбеглi на сцэну пабрыкаць. Цудоўная!
– захапляўся Нiк Лок.

Калi танцорка прыблiзiлася на край сцэны, Нiку здалося, што ён распазнаў абрысы твару яе... нейкiя, недзе бачаныя. Дзяцюк пачаў уважней прыглядацца. Дзяўчына, калi зноў апынулася блiзка яго, зрабiла рух, мiмалётны рух распазнаньня, цi што... Цi гэта магчыма? Так, гэта мусiць быць яна, а ня хто iншы. Трэба будзе праверыць, пастанавiў Нiк. Калi не асьмелiцца, ня будзе мець супакою. А навошта-ж маска? Калi на паказ выстаўляеш усё цела, за выняткам толькi эратычнай зоны, дык якая прычына, каб схаваць твар? Сарамлiвасьць? Нешта iншае. Хочаш грошы зарабляць i быць iнкогнiто. Вось яно. Пабачым.

Нiк меркаваў, што да загадчыка трупы дарэмна iсьцi, прозьвiшча дзяўчыны ў масцы ён, пэўне-ж, не назаве. Што аставалася? Спрабаваць заглянуць за сцэну? Рызыка невялiкая. Калi прагоняць, ну дык што...

Як толькi апусьцiлася занавеса, Нiк шмыгнуў праз левыя дзьверы за сцэну. Ён апынуўся ў вузкiм калiдоры i пазiраў на некалькi дзьвярэй, мяркуючы ў каторыя пастукаць. Дзьве жанчыны з тых размаляваных i напудраных прыгажунь, што брыкалi раней на сцэне, выйшлi з аднаго пакою i Нiк спытаўся ў iх дзе знайсьцi "маску". Адна зь iх паказала дзьверы якраз у той час, калi ў канцы калiдору зьявiўся мускулясты выкiдайла. Нiк хутка адчынiў паказаныя дзьверы i ўвайшоў. Ён апынуўся ў малым пакоi, дзе ў кутку, ля камоды зь люстэркам i рознай касмэтыкай i прыладамi для прыхарошваньня валосаў i твараў якраз i ўбачыў дзяўчыну, але бяз маскi. Яна ўжо апранула сябе ў джынсы й ружовую разьлятайку. Дзяўчына павярнулася да Нiка ад люстэрка на камодзе. Устала.

– Я цябе чакала, - сказала такiм тонам, быццам яна ўчора з табою бачылася.

Нiк прыгадаў змарнелага, худога, рашчараванага i горам зьбiтага ды зьбянтэжанага чалавека, якога бачыў пару дней назад. А вось перад iм, у роўным пульсе свайго пругкага цела, з пышнымi хвалямi валосаў, выклiкам маладосьцi ў прамянiстых вачох стаяла Алесева цацанька, iдэал ягонага каханьня, нiбыта сьцiплая цнотка, за якую дзяцюка i цяпер морыць бяссоньнiца.

– Ты сука!
– гаркнуў на яе Нiк i навотмаш правай рукой сьцебануў Веру па твары. Яна абапёрлася на верх камоды.

Ззаду скрыпнулi дзьверы i Нiк азiрнуўся. Здаравенны выкiдайла затрымаўся ў дзьвярох.

– Джан!
– зьвярнулася да яго Вера, гладзячы шчаку, якая смылела.
– Гэта мой сябра. Не чапай яго!

Выкiдайла выйшаў.

– Сядай, Нiк, - паказала дзяўчына рухам рукi канапу.

Яе ўпэўненасьць голасу i ўсьмешка на твары зусiм абяззброiлi Нiка. Ён сеў.

– Цяпер, мне здаецца, што табе выпадае выясьнiць тую аплявуху i зьнявагу мяне.

– Прашу цябе, Вера, выбач мне. Мяркую, ты дагадваешся, чаму я руку на цябе падняў. Я хацеў-бы пачуць выясьненьне ад цябе. Павер мне, што калi-б я нават шукаў цябе, дык ня ў гэткiм тэатры ды яшчэ як нейкую зорку ў стрыптызе. Калi я цябе пазнаў, пастанавiў з табой пагаварыць. Я прыгадаў пакрыўджанага i зруйнаванага табой Алеся. Рука засьвярбела. Разумееш?

– Бачыш, дык усё-ж праўда была мая?

– Якая гэта праўда?

– Ты сказаў, што калi-б шукаў мяне, дык ня ў гэткiм тэатры i не ў такой ролi. Затое я i ёсьць тут.

– Ты хочаш сказаць, што хаваешся? У масцы?

– А як ты думаеш? Але цяпер, калi ты мяне ўжо знайшоў дык няма патрэбы больш хавацца. Так цi не?

– Слухай, зайдземся ў рэстаран, там пагамонiм.

– Окэй, пачакай, я надзену пальто.

Зайшлiся ў суседнi рэстаран i селi пры стале ў куце. Гэтта было цiха. Замовiлi напiткi i па гамбургэру на кажнага. Нiк уважна аглядаў дзяўчыну. Падумаць адно, у стрыптыз палезла. Якiм гэта чынам? Нешта тут загадкавае. Ад каго яна хаваецца?

– Можа-б ты мне расказаў перш пра яго?
– запрапанавала Вера, калi прынесьлi напiткi.

Прынаднасьць ейнага твару, як i раней, -заўважыў Нiк, - амаль не аздобленая касмэтыкай, натуральная.

– Можна й так, - пачаў дзяцюк, - хоць, запраўды, ня ведаю ад чаго пачынаць. Скажу адразу самае найважнейшае: сяньня Алесь амаль зусiм зруйнаваны чалавек. I найгоршае ў тым, што ён пра нiчога ня дбае, адным словам напляваць яму на ўсё. У яго амаль няма грашовых сродкаў...

– Чаму ён так? I чаму ў яго няма сродкаў?

Нiк уважна зазiрнуў у дзяўчынiны вочы. Там, дзе калiсьцi было недаўменьне цi дзявочая сарамлiвая прывабнасьць, цяпер вылузвалася самаўпэўненая зухаватасьць.

– Дзiўна чуць такое пытаньне ад цябе, - Нiк падкрэсьлiў "цябе", каторая сталася прычынай ягонай дэградацыi. Ён-жа не працаваў амаль ад таго часу, калi ты зьнiкла.

– Чаму? Што зь iм? Давiд яго выкiнуў?

– Нiхто яго ня выкiдаў. На працу ён не пайшоў, а зачынiўся ў сваiм апартамэньце й гарэлкай пачаў залiвацца. Мы ўсе намаўлялi яго, каб апамятаўся, сам Давiд наведаў яго. Ён нiкога не паслухаў. Казаў, што хоча, каб гэты сьвет пакiнуў яго ў супакоi, у адзiноцтве, бо ён мусiць сам усё абмеркаваць, перагледзець, параацанiць. Выглядаў ён як чалавек, што вось-вось у абдымкi сьмерцi наважыўся йсьцi. Апроч таго ўдару, якi ты яму зрабiла, быў у яго iншы крызiс. Камунiсты пачалi шантажаваць яго празь ягоную бедную i запалоханую матку. I гэты другi ўдар яму, вiдаць, волю адабраў. Мацi пiсала яму пару разоў, прынагляла, каб дамоў вяртаўся.

– Аж гэтак! О, мой дарлiнг, мой мiленькi Алесь!

У голасе дзяўчыны турбота, а ў вачох спагада.

– I што яшчэ?

– Ён быў i, я веру, цяпер ёсьць шалёна ў цябе закаханы. Некалькi разоў, калi пра цябе была згадка ў гутарцы, ён круцiўся-вярцеўся быццам чарвяк на кручку. Напiнаўся, гарачыўся, так эмацыянальна цярпеў, што нам здавалася можа мець удар сэрца. Прашу цябе мне верыць, замаскаваная прыгажуня.

– Нiк, будзь добры, не называй мяне гэтак.

– Выбач, мне здавалася, што ты гэта любiш.

– Не, ня люблю, анi таго, што на сцэне паказваю...

– Таму й замаскавалася?

– Так i не. Але мне не залежыць, каб людзi ведалi, што займаюся такiм... мастацтвам.

Апошняе слова дзяўчына вымавiла зь нясмакам.

– Ага, мне няясна было. Дык пра што гэта мы?
– Ты апавядаў як Алесь цярпеў з-за мяне.

– Чуў пра гэта зь ягоных вуснаў, Алесь меў да цябе сур'ёзныя намеры. Ты была ягонай марай, а тут аказалася, што ты ня толькi зьяўляешся спрытнай абманшчыцай, але нават нейкiм чынам зьвязаная з забойствам пiсьменьнiка Шпака. Уявi ягоны боль. Я ня ведаю колькi ў тым праўды...

– Раскажы мне пра ягоную матку.

– Выглядае, што камунiсты на яе населi. Алесь проста забiвае сябе турботамi бо ня можа старой i беднай жанчыне нiчым дапамагчы. Пачкi дзьве, з вопраткай, здаецца, выслаў. Загад адтуль просты i ясны: вяртайся дамоў без адвалокi!

– Мяркуеш, што ён паедзе?
– спыталася Вера з трывогай у голасе.

– Ня ведаю. У такой сiтуацыi, як ён цяпер знаходзiцца, дык цяжка нешта прадбачыць.

– Так хацелася-б яму памагчы, - сказала дзяўчына.

Нiк ледзь не падскочыў з радасьцi, схапiў яе за руку.