Ag qm

Kskin tormoz v gaba kisi ssi esidnd yuxudan ayilan kimi oldu.

– Korsan ndir?

trafina yigismis adanilan v “Moskvic”dn cixib qzb dolu baxislarla onu s"uzn yasli kisini yalniz indi g"ord"u. Qbahtini anlayib utandigindan demy s"oz tapmadi, qulaqlarinin dibin kimi qizardi.

– Yaziq fikirli imis… – Kims bu s"ozlri caniyananliqla dedi.

– G"oz"un g"orm"ur? – S"ur"uc"u hec c"ur sakitls bilmirdi. Amma Talih daha hec n esitmdi. Ag duman onu basdan-ayaga kimi b"ur"uy"ub hara is apardi.

Ayilanda xstxanada idi. Hmin yasli s"ur"uc"u yanindaki stulda oturub nzrlrini ona zillmisdi. Talihy el gldi ki, kims basinin "ust"und dayanib k"ut bir altl onun beynini d"oyclyir. Agri onu halsiz etmisdi. O, n bas verdiyini "oyrnmk "uc"un sorusdu:

– Mn n olub?

– Xosbxtlikdn yaxsi qurtarmisiniz. – Gnc, yarasiqli hkim qiz ona yaxinlasdi. – Y"ung"ul beyin silklnmsini nzr almasaq, hr sey qaydasindadir. Bir hfty kimi o da kecib gedr.

Hkim s"ur"uc"uy n is isar edib otaqdan cixdi. Him-cimi Talih hiss etdi v bu, onun qanini qaraltdi. Bu df s"ur"uc"u m"ulayim ssl dillndi:

– Baci, mn qacqinam, bir ctn k"ulftim var, bir il issiz qalandan sonra tzlikc is d"uzlmisdim. Mni is saldin… Hr n is, olan oldu, kecn kecdi. Mni balalarinin basina cevir.

Talih hec n basa d"usmyib sorusdu:

– Mndn n istyirsiniz? N etmliym?

– Indi m"ustntiq glck, sndn ifad alacaq. Ona deyrsn ki, keciddn qirmizi isiqda kecmisn, yaxsimi?

– Yaxsi.

Bu enlisift, knt"oy adam ndns onun sblrin tsir edirdi. Indi o, Talihy n desydi, edrdi, tki l cksin, tki onu danisdirmasin. S"oz demk, etiraz etmk, m"ubahis acmaq iqtidarinda deyildi. Beyni dumanli, fikirlri qarisiq idi.

– M"umk"uns indi mni sakit buraxin, yorulmusam. – Bu s"ozlri g"ucl esidilck ssl, az qala yalvarisla dedi.

S"ur"uc"u otaqdan cixanda sag trfdki carpayida uzanmis yasli qadin mehriban ssl dedi:

– Eh, ay bala, bxtin olsaydi, sni milyoncu masini vurardi, bala-bala kasibciligini edrdin…

Sonra Talihnin solgun bnizin baxib tss"ufl davam etdi:

– Indi sni o qdr sorgu-suala tutacaqlar ki, agrilarin g"oz"un g"orsnmyck, canin bogazina yigilacaq.

– Ndn bilirsiniz ki?

– Mni d snin kimi masin vurub. Bir aydir ki, glib-gednlrin lind sir-yesir olmusam.

Talih ckmlrini hacan ayagina kecirdiyini, pencyini geyinib otaqdan nec cixdigini, xstxananin uzun dlizindn kecib pillknlri nec d"usd"uy"un"u bilmdi. Basindaki dhstli agri indi onu maraqlandirmirdi. Talehin, qizlarinin narahat olacaqlarini, fikir ckcklrini d"us"unnd qrarsiz olurdu. Hm d yaman yorulmusdu. Istdiyi yalniz sakitlik idi. Bilirdi ki, basini balisa qoyan kimi yuxuya gedck. Indi o, hec nyi yatmaq qdr arzulamirdi. Amma hyatinda ilk df idi ki, dogma evi onu ckmirdi. Ayaqlari Talihni hara is basqa yer aparirdi. Bu yerin smti, istiqamti ayri idi.

Bes saatdan artiq idi ki, evdn cixmisdi. Hara, niy getdiyinin frqin varmirdi, elec yol "olc"ur, k"uclri dolasirdi.

El hey gedir, gedirdi. Oturacaga rast glnd bir hovur dincini alir, amma 5-10 dqiqdn artiq oturmaga h"ovslsi catmir, yenidn qrarsiz halda yoluna davam edirdi. "Oz"u d tez-tez, tls-tls gedirdi. El bil haradasa, kims onu g"ozlyirdi. Eyni k"uclrdn, eyni skilrdn kim bilir, necnci df kecirdi. El k"omksiz idi ki, "oz"un yazigi gldi. “Yqin ayrani dagilmis qariya oxsayiram,”– dey fikirlsdi. Bir trfdn qmli fikirlr, o biri trfdns acliq onu haldan salmisdi. Amma cibindki pula metroya minmk "uc"un birc jeton almaq m"umk"un idi. "Uryind “Adami adam elyn paradir, parasiz adamin "uz"u qaradir,” – deyib ac-aci g"uld"u.

* * *

Son vaxtlar hyat onun "uc"un isgncy cevrilmisdi. K"onl"un"u sad edn, qlbini sevindirn, "uryini xos hisslrl dolduran hec n tapa bilmirdi. Sevinc, frh ondan gen d"usm"usd"u. Hrdn ona el glirdi ki, bu duygularla yerli-dibli tanisligi olmayib. H ets d, "oz"un"u n il msgul ets d, basini n il qarisdirsa da xeyri yox idi, varligina c"okm"us aci kdr onu trk etmirdi. O, hec ksl g"or"usmk istmirdi. Xasiyyti d dyismisdi, tez-tez hec ndn "oz"unden cixirdi, qizlari, ri il vvlki kimi mehriban davrana bilmirdi. Hr seydn inciyirdi, az qala hr s"oz, hr hrkt xtrin dyir, onu h"ovsldn cixarirdi.

Saatlarla yataq otagina ckilib drin d"us"unclr dalmaq onda adt hali almisdi. Qfildn baslarinin "ust"un"u almis sfaltin (H, sfaltin! Onu daha n c"ur adlandirmaq olardi?) gtirdiyi agri-acilan saf-c"ur"uk edir, bu vziyyt niy d"usd"uklrini "oz"u "uc"un aydinlasdirmaga chd edir, cixis yolu axtanrdi. Belc, fikirlr labirintind dolasib qalirdi. B"ut"un bu faydasiz chdlrdn sonra “Ay zamana, zamana, oxun qoydun kamana,”– deyib yenidn bdbinlsir, g"ozlrindn yas sel kimi axirdi. Xeyli aglayandan sonra li istr-istmz qlm uzanirdi. Yazir, yazirdi.

Onun qhrmani "oz"un"un prototipi idi. Talih "uc"un bu sri yazmaq ctin deyildi. Hiss v duygularini, qmli d"us"unclrini, d"usd"uy"u burulganlari, kecirdiyi zab v isgnclri, rastlasdigi eybcrliklri sadc vrq k"oc"ur"urd"u. Yalniz bundan sonra nisbtn sakitlsir, "oz"un glirdi. Yazmaq, icini g"oyndn, onu yandirib-yaxan, qrarsiz edn duygulari bosaltmaq onun "uc"un yegan tslli idi. Qrib burasi idi ki, bundan sonra dogrudan da "oz"un glirdi. K"ukryib-cosub "oz mcrasindan cixan cay yenidn yatagina qayidanda nec sakitlsirs, "oz adi axan il nec axirsa, Talih d eynil o c"ur olurdu. Yazmaq, qlbindki firtinalari qlml icindn dartib cixartmaq ona bir qdr rahatliq gtirirdi.

Harda gldi yazirdi. Qizlarinin k"ohn dftrlrinin yarimciq shiflrind, tqvim vrqlrinin arxasinda, qzetlrin ag hasiylrind. Bir s"ozl, lin n kecs, onu qaralalyirdi. Bunu ona g"or edirdi ki, daha evd yazmaga tmiz vrq qalmamisdi. vvllr ag kagizlari isdn gtirrdi. Amma son bir ild redaksiyanin kagiz ehtiyati t"uknmisdi, iscilr bir "uz"u yazilmis vrqlrdn istifad etmk mcburiyytind qalmisdilar. Artiq b"ut"un kollektiv qnat "oyrsmisdi. Talih is ikiqat, "ucqat qnatcil olmusdu. Adtn iri xtl, tlsik, sliqsiz yazmaga adt edn, bir yazinin "uz"un"u iki-"uc df k"oc"urmy, koc"ur-k"oc"ur redakt etmy "oyrsmis Talih indi xirda hrflrl, d"us"und"us"un, shvsiz yazmaga calisirdi ki, israfciliga yol vermsin. Amma daha qnatdn d kecmisdi, evdki kagizlari t"uknmisdi.

Talih "uc"un n dhstlisi qlmlrinin qurtardigi g"un idi. O g"un o, hycanindan n edcyini bilmirdi. Beynindkilri kagiza k"oc"urmk lazim idi, amma qlm yox idi.

Karandasla yazanda hirslnirdi, fikirlri dagilirdi, m"utlq qlm almali idi. Qizlarla Taleh hl glmmisdilr. Hm d onlarin qlmlrin qiymirdi. Bir oturuma 10-15 vrq qaraltmaga adt etmisdi, ona qlm catdirmaq ctin idi. Ona g"or d 10-20 qlm birdn alardi. Dostlari, tanislari cox vaxt bayramlarda, ad g"unlrind ona qlm bagislayardilar. Bilirdilr ki, bu hdiyy Talihnin "uryinc olacaq. Taleh d hara gets, m"utlq onun "uc"un yaxsi bir qlm alib gtirrdi. Ona g"or d hec zaman qlmdn korluq ckmzdi. Birinci df idi ki, evdki qlm ehtiyati qurtarmisdi.