A? q?m

Talihgilin 18 mnzilli bloklarinda artiq skkiz mnzili cnbilr kirayy g"ot"urm"usd"ulr. Ev yiylri – onun jurnalist hmkarlari imkansizliq "uz"undn "oz rahat mnzillrini kiray yermy, "ozlri is ya shrin ucqarinda ey tutmaga, ya da yenidn valideynlrinin darisqal mnzillrin siginmaga mcbur olmusdular. Indi bel bir tklif ona da edilirdi.

– Mn bu evi 15 il n"ovb g"ozlyndn sonta almisam. Tsvv"ur edirsnmi bu n demkdir? Bu, 15 il, 15 ay, 15 g"un deyil ha! Hr ilin icind 365 g"un var. Bu evi alanacan mn ninki aylari, hftlri, htta g"unlri saymisam. Bir balaca otaqda d"ord bas ail yasamisiq. Taleh nec illr d"osmd, stolun altinda yatib ki, qizlar ondan utanmasin. Cmi bes ildir ki, adam kimi yasayiriq. Allah bunu da biz cox g"or"ur?

Talihnin ssi titrdi, qhrini bogmaq "uc"un susdu. Maralin g"unahkarcasina ona baxib hec n demdiyini g"ornd shvini anladi. Bunlan ona niy deyirdi? Bs Maral evi hmin ziyytl almamisdimi? O da Talihnin vziyytind deyildimi? cnbinin tklifini ona catdirdigina g"or g"unahkar idimi?

Talih bu df "uz"un m"ulayim ifad verdi, evi vermk fikri olmadigini bildirdi. Sonra ordan-buradn s"ohbt salib Maralin k"onl"un"u almaga calisdi, amma onunla xudahafizlsib qizlan il ev glnd adsiz, "unvansiz kdr yen onu yaxaladi.Evdkilr hiss etdirmdn yatq otagina kecdi. Oradan cixanda g"ozlri qizarmisdi.

Ayg"un diqqtl ona baxib hec n demdi, artiq anasinin bel halina adt etmisdi. Aytn is "oz"un xas nvazisl:

Ma, n olub ey? – dedi. El dedi ki, qizma yazigi gldi. ‘‘Snin kimi ana olar?”– dey "uryind "oz"un"u s"oyd"u. ‘‘Usaqlara doyunca yemk yedird bilmirsn, paltar geyindir bilmirsn, hec olmasa "uz"un g"uls"un. Yoxsa shr-axsam "uz"undn zhrimar yagir”. "Oz"un"u tox tutmaga, sn g"ostrmy calisdi, amma bu, cox suni alinirdi. Qmli oldugun halda sn g"or"unmy calismaqdan ctin msguliyyt yoxdur. Amma Talih rola girmisdi, "oz"un s"oz vermisdi ki, axira kimi onu oynayacaq.

– Kim birnfs “siz internasionallasdirilmislardansinizmi?” dey bilr? – dey o, qizlarindan sorusdu. Ayg"unl Aytn syl hmin s"oz"u demy calisir, amma hec c"ur dey bilmirdilr. G"ulmli s"ozlr alinirdi. Hr "uc"u ugunub gedirdi. Sonra basqa, mnasiz seylrdn danismaga basladilar. Hec ndn araya g"ulmli s"oz d"us"ur, yenidn bir yerd ugunub gedirdilr.

Isdn gec qayitmis Taleh evdki bu sn hval-ruhiyyni g"or"ub sevindi. Coxdan onlari bel g"ormmisdi. Ancaq s"ovq-tbii onu da hiss etdi ki, bu sevincin arxasinda n is var. Qhqh ckn arvadinin g"ozlrindki kdri g"ormmk m"umk"un deyildi.

Talih Maralin s"ozlrini hec c"ur unuda bilmirdi. Bu tklif onun varligini tlat"um gtirmis, olan-qalan qtiyytini lindn almisdi. Bu soyuq qis axsaminda istilik sistemi islmyn mnzild onu havanin soyugundan daha cox hmin tklifin saxtasi "us"ud"urd"u. cnbinin tklifi onun b"ut"un arzularini alt-"ust etmis, sinsin calin-carpaz dag ckmisdi.

Bu mnzil ona o qdr dogma, o qdr ziz idi! Hr otagi z"ovql, "oz"unmxsus sliq il bzmis, "urkacan, qlb oxsayan rahatliq yaratmisdi. Qohumlar, dostlar onlarin evind yigismagi xoslayirdilar. Tbitn qonaqcanli olan Talih il Talehin verdiyi qonaqliqlar adtn calib-oynamaqla sona catardi.

Onlar bu ev k"ocnd hytd, zibil xttinin agzinda qalaqlanmis tullantilari g"or"ub dhst glmisdilr. Deyilnlr g"or, bir ildn artiq idi ki, zibil xtti siradan cixmisdi. Taleh tullantilari dasitdirmis, burada sliq-sahman yaratmisdi. Talih is burada yasilliq salmaga girismisdi. Indi ora g"ozl bir baga cevrilmisdi – "uz"um v qizilg"ul talvarlari, qdd-qamtli agaclar, n"ovbn"ov cicklr boy-boya vermisdi. Buradaki g"ozllik yaz glndn payiz qurtarana kimi haminin "uryini acirdi.

Talih yetisdirdiyi bitkilrin hr birin "ovladi kimi baglanmisdi. Onlan zizlmkdn, nazlarini ckmkdn yorulmurdu. Burada acilan hr cicy sevinirdi. Bu bag ona n qdr frh bxs edirdi! O, shrd kicik bir knd mnzrsi yarada bilmsi il fxr edirdi. Artiq burada qrib bir mikroiqlim yaranmis, saysiz-hesabsiz quslar, b"ocklr, kpnklr "uc"un bu bag dogma yuvaya cevrilmisdi.

Yaz glndn onlar az qala b"ut"un bos vaxtlarini burada kecirirdilr. Qizilg"ul talvarinin altinda cay icmyin ayri lzzti var idi. Indi tsvv"ur ednd ki, bu bagi atib harasa basqa bir yer k"ocmlidir, acigindan bilmirdi neynsin.

Sam yemyindn sonra Talih Maralin tklifini rin dedi. Taleh "oz"unmxsus soyuqqanliliqla:

– Hansi axmaq "oz rahat evini qoyub harasa gedr? – dedi v s"ohbt bununla bitdi.

* * *

Qonaq otaginda televizora baxan Talih Aytnin ssin dhliz cixdi.

– Ana, tez ol bura gl, Arifgil k"oc"ur.

Mtbxin pncrsindn ev syalari y"uklnmis masini g"ornd Talihnin "uryi sixildi. Y"uk masininin yaninda dayanmis Arifin 8-9 yaslarinda oglunun g"ozlrindn prisanliq yagirdi. Adtn ssli-k"uyl"u olan dcl mhll usaqlari onun trafina toplasib Arifin iki kisi il sey-s"uy"u masina nec y"ukldiyin tamasa edirdilr. Binanin eyvanlarinda kims g"oz dymirdi. Yqin bu qmli mnzrni g"ormmk, k"ocnlrin narahatligini artirmamaq "uc"un Tali- hgil kimi hiss etdirmdn onlari seyr edirdilr.

Yeddi-skkiz il vvl bu hyt dolu masinlar glnd bu, "umumi sevinc sbb olardi. Hami tz qonsularin kim oldugunu "oyrnmk "uc"un eyvanlara cixar, onlara maraqla tamasa edrdi. Ondaki mnzr indiki il m"uqayis oluna bilmzdi. Illr boyu ev n"ovbsind dayanmis, b"oy"uk ctinlikl istdiklrin nail olmus adamlar onda "oz sevinclrini b"ol"usmy f"urst axtarirdilar.

Indiki mnzr is tamam basqa idi. K"ocnlrin hiss v hycanlarini anlamaq o qdr d ctin deyildi. Onlar k"ocmlrinin sas sbblrini gizlslr s, m"uxtlif bhanlr gtirib, yalanlar uydursalar da, "uzd "ozlrini nikbin g"ostrmy calissalar da, sbbi hami bilirdi v buna g"or d s"oz"u bir yer qoyublarmis kimi hec ks k"ocn qonsulari sogu-suala tutmurdu.

Kdrl onlarin "oz dogma ocaqlarini trk etmlrin tamasa ednlr "urklrind d"us"un"urd"ulr ki, bel bir faci sabah onlarin da basina gl bilr. Arifgilin hara, niy k"ocd"uklrini d"uz-mlli hec ks bilmirdi. Ancaq Talih "uc"un sirr deyildi ki, hmkari skkiz ay issiz qalandan sonra evini kiray vermyi qrara alib. Onlar m"uvqqti olaraq valideynlrinin yanina k"oc"urd"ulr.

Talih Aytn hiss etdirmdn sakitc yataq otagina kecib icridn qapini bagladi, carpayisina srildi. G"oz yaslari sel kimi axir, yastigini isladirdi – bunlar "umidsizlik, k"omksizlik yaslan idi. Bu an d"usd"uy"u vziyytdn cixis yolu olmadigini, qurtulusun m"umk"uns"uzl"uy"un"u "oz-"oz"un iitiraf et-mk onun "uc"un cox agir idi.

O, carsizliyin kulminasiya n"oqtsind idi. Bunu drk edirdi, amma df etmy n g"uc"u, n d taqti vardi. Bu, hqiqt idi – aci v amansiz hqiqt. Bu hqiqt onun sinsin calin-carpaz dag cks d, "uryini siyirs d, varligini alt-"ust ets d, olan-qalan qtiyytini lindn alsa da, onu qbul etmli idi. Edirdi d. Qbul etmyib neynyckdi ki?

Realliq ondan ibart idi ki, sabah c"ork almaga pullari yox idi. "Omr"u boyu n ctin, n m"urkkb vziyytlrdn "oz g"uc"u, agli v iradsi il cixmisdi. Indi d ola bilmzdi ki, bu vziyytdn cixis yolu tapilmasin. Haradansa bir cixis yolu g"or"unmli idi. Lakin haradan?