Бастан кешкен, кµз кµрген

басаны натпайтыны кп, замай-а білініп алды. Крші болан со

кзіміз круде. Бізге не керегі бар. Отаны блек, ошаы блек болан

со.

Кейде з Отаны, з улесінен асып кетіп, шарпуы тиіп те кетіп

отыратынды шыарды. Тек осы жері ана намсыз болды.

Не керек, жріп жатыр. Кей кезде ойыа келетіні: "Есік

алдындаы жеті азынасыны біріне жататынны кнінен кейін ой."

Амал жо. Уаыт тіп кеткен. Креріді крмей, крге кірмейсі деген

осы ой деген орытындыа лажсыз келесі.

осыланыны осаындаылара келсек, "яда не крсе,

шанда соны аларсыды" халы тауып айтан: еріп келген екі ызы

анасыны жолын уып отыр. Бала болса бар. Жоары оу орнына

тсіріпті. андай иыншылы болса да щыдай баар кесі. Тясыз

кетпесем деген арманына кзі тірісінде жеткен сияты.

Шалдарды шаырмашымын

"Дшпаны кемшілігіді

іздейді, досы кемтігіді

іздейді"

(халы

маалы)

"Жас келсе іске, крі келсе аса деген азаты маалы

болушы еді, шалдарды батасын алайын деген екенсі ой"- дедім,

бір рбымны бйбішесіне.

– Жо, батасы емес, бізді басымыздаы жайды білдіруге,

шкерелеуге!

– Не блініп алды?

Дл осы орныан жерге кшіп келіп, й салып, жмыса

орналасанына алайда жиырма жылды жзін жасыран-ды.

Алашы келген кезде рі бауыры, рі кшелес інісі болан со, дл

азір жо, Марм болан, ол кезде беделді ызметтегі аасы іш

тартып, ызметке орналастыран. Тіпті йді де асына салан, ішіп-

жемі бір деуге жаын. "Аасы барды, жаасы бара" салынды ма,

лде дадыа айналан деті ме, йренген "аанан" аузы бос болан

кні жо десе болады. ызмет стінде емес, ызметтен босасымен,

аяын шалыс басып келіп жрді. Бл кезде біреуге тигізіп жрген

36

пледей залалы жо. Біра й шаруашылыымен жмысы кем.

йіні кршісіні есігіні алдынан туші еді. Ол йді арты ілуде

ішпей тсе, "алайша бгін сау келді!"- деп, таыранушы еді.

Дниеден шалы да, оны лкен баласы да кеткен кез еді.

Жегесі жесір алды. Жас та емес, крі де емес. Дегенмен, он

баланы анасы. Жылын берген со, мегер інісі кршілес аасына:

"Аа, жол менікі боланмен, мен алыстамын, асындасыз ой,

жолымды сізге сынамын"- деген екен. – й болан со ысты суыы,

отын-суы деген болады. Соан бас-кз болуды міндетіізге алыыз –

депті інісі. Бл кезде "" "аамен" оштасан кезі. жымшарды

белгілі жауапты ызметкері еді. Тіл кмегін де, ол кмегін де

барынша аямай жре береді.

депкіде з бибісі мны теріс крмейді. Екі жаы да жаман

емес. Жмыстан уаытында келеді. Брыныдай емес, шаруаа

арайын деді. Ерте трады. Тіпті сиырды да саууа кмектеседі.

Бзауды стап трып, байлайды. Сауан сиырды ріске айдайды.

Бибісі ішінен "тіпй-тіпй" кз тілден сатай кр деп жрген кезі

болса керек.

Бір кні й оаша еді. Абысыны мен келіні шай ішіп отырады.

Абысыны алтасынан бір жапыра аазды шыарып,

келініне :"Мынаны оышы"-дейді. Оыса:"Анада інім не деп кетіп еді?

р боса жре береміз бе?"-деп жазан. Жазу кімдікі екені белгілі,

жазуды таниды. Сол заматтап бастап, келінні ішіне мздай бір

нрсе кіріп кеткендей болады. Дл ол жерде ештее де айтпайды,

сыр бермеген болады да ояды.

Енді еріні рбір адамы есепке алына бастайды. Жол-жнекей

ол йге брыла алса, дереу жетіп келеді. Ол йге шп пе, отын

ба,лде жем бе тсе ойса, ол кні йде шататы басы білінеді:

ыдыс-ая сылдырлайды, болмаса, сйлеген сзден тоылдаан

дыбыс шыады. Брыны еріне деген ктімі тап-тйнатай болса,

енді ол жо. Кір-оы да жуыла оймайды. Мны кршілері де сезе

бастайды. детте, біреу басу айтып жатса, рлеп ттандырысы

келетіндер де табылады. Табыланда алыстан емес, дл іргесінен.

Мндайда жанына батырып айтан дшпан крінеді де, ыын есіп,

олтыына кіре сйлеген "дос" есептелінеді. Сондай

"досты"аылымен "Шалдарды шаырмашымын" туан екен. Брін

кріп, біліп жрміз. атынасып ойан ештее де жо. Осыны

алдында бірнеше кндей брын, кешкі 5-тен кейін "" маан

келіп:"Бізді йдегі мен келсем жо. Балалар улап-шулап жылап

отыр. ааз жазып тастап кетіпті-"дейді,-мазмны поеза

басыламын".

– Маан не дейсі?
– жр, вокзала барайы, іздейік,- дейді. Жо

деуге кілі алады. Сонымен іздедік. Барады-ау деген айнаа,

абысындарын жаалады. Жо.Крдім-білдім демейді. Бір келінні

йінен телефонмен срады. Ол да келген жо дейді. Ауданны

ортылыына барайыа басты. Оан мен келісім бермедім. Осы да

37

жетеді. Ол бізді сырттай баылауда. Іздемеді деген жаладан

тылды. Жр, йге айтамыза бастым. Амалы жо, "" кнді.

Дегендей, ертеіне йге зі келіпті. Сонда телефонмен сйлескен

йде екен де, айтпа, келмеді деп айт деп тран со, кзінше,

осында деп айта алмапты келін. Ал, енді бгін шалдар

шаырылмашы. Бл кндізгі гіме. Шаырылуы-ерте. Кн батты.

Шешініп жатырмын. Бір кезде осы жай есіме тспесі бар ма? шып

трып, айта киіне бастадым. Жбайым болса:"айда барасы?-

дейді. –азір келемін,-дедім де, айдап отырып, сол йге келдім.

Келсем, йде екен. Балалар жастау кезі. лкейгендері трмыс та

ран. Мені карта ойнайын деп келген екен деп, жапырлап отырыса

алды. Балаларды баса блмеге айдап салып, тікелей кн тртібіне

кштік. Басарушы да зім, баяндамашы да зім, шыып сйлеуші де

зім. Екеуіне де сз бермедім. Ажырасанда алай болады?

лкендірді ортасына саланда алай болады? Мны аасына,

сені тркініе хабарлаанда, шаыранда андай болатынын

тгелдей алдарына жайып салдым. йткені кімі барын тгел білуші

едім. Бибісіне:"Егерде сен осы ыырлыыды оймаса, бан ерім