Бастан кешкен, кµз кµрген

кеткен екен, да жасап, хат жазып, соы адресімді тастап кеттім.

Кейін ол менімен телефон арылы сйлесті.

Жеісті 55 жылды мерекесі арсаында ттытап

телеграмма да жазан екен, алдым. Дйсеналиды жас кезіндегі,

соыстан кейінгі жылдар, суреті менде сатаулы, Баршынмен бірге –

тскен екен.

48 жылдан со.

лы Отан соысы жылдарында скери блімшелер немі

шабуылда, немесе немі алдыы шепте орануда (оборонда) бола

бермейді, бірі келіп, екіншілері баса жерге аусып жатады. Мны

скери терминде “дислокация военных подразделений” дейді. Міне,

сондай бір жадайда біз брыннан алдыы шепте трандарды

аатаан ысты кні ауыстыруымыз керек болан – ды . рине,

бндай жмыстар тн мезгілінде жасалады. Орман ішімен суыт

келеміз. Бізбен атар келе жатан бір жолдасымыз (Соловьев ) аты

есімде жо, айта – айта ішін басып, имиіп жре алмай келеді. Кп

замай жруге жарамай алды. Ат жеккен шанаа салып алынды.

Слден кейін –а жааына жан дауысы шыын, лын да ланы

шыпасы бар ма? Соыр ішекті атты сопаы екен. Келе жатан

баытымызда бір жол айырыынан ашы емес жерде санбатальон

бар екен. Соан зыри жнелді шанамен. лгіні дауысы лі

лаымда трандай. Батырлар жырын оып отыраныда,

батырларды ерлік кресі, жекпе-жегі айтылып, жаумен айаста

жастыын ала кеткендері айтылып жатпай ма? лгі байс, кейін

білдік, Санбата жетпей-а, ні шіпті. Соыр ішегі жарылып кетіпті.

Бл о тиіп, бір мшеден айрыланнан да жаман азап ой дедік. Ал,

сол жолы екінші бір жолдасымыз, Глухов Александр, менде

80

альбомда бірге тскен суретіміз сатаулы, белі, белбеулігі ттас

сыздауы болатын. Бл сыздауы жараата да, ауруа да жатпайды

екен. Біз ктерген жкті ол да ктеріп, азап шекті емес пе. лмесе,

кре береді екенсі, шыдамаанда не істейсін!

детте соысты з кшті болады екен. Анау-мынау ауру дегені

артын ысады: тымау, бас ауру, тіс ауру дегендері жым болады.

Брын тісім аурып, бірнеше тістен айрыланмен, бкіл майдан

жылдарында брі сап тыйылды. Елге келген со, айтадан аурып,

барлы тіспен оштастым да. Демек, кей ауру уаыт тадай ма

деймін. Біреулер "ауруа олым тимей жр"деген содан алса керек

деймін з ойымша.

Тнделетіп келіп, оборонда жатандарды ауыстыруымыз керек.

Мен штабта телеграф отделениесіні командирімін. шейінде

телефон байланысы маан атысы жо сияты. Мына жадайда

жаппай кірісеміз. Сонымен, полка байланыс тартуымыз керек. 12

адам катушкаларды ктеріп, картаны ола алып, кабельді тартып

келеміз. Біреулеріміз оны зілмейтін жадайын жасап, кметін жерін

кміп, ааша ілетін жерін іліп келеміз. Е соы жмыс Шаларлы

Алдамжаров екемізге тиесілі.ай кезде де істелінген жмыста

ателік кемшілік болып жатады. Біра соыс кезіндегі ателік лімге

сотырады. Лек-легімен салдаттар алдыы шептегі

траншеядаыларды ауыстырып жатанда, салдаттармен атарласа

тапкілер де озалмасы бар ма? Жау жаы танкі дыбысы естілген

жаа снарядтарын атылауда. Бл бір апатты жадай болды. Брі

де жанталасуда: тн мезгілінде крінбей, орын-орындарына трма.

Тартылан байланыс сымын жолды жерден кміп, ілетін жерін

ааштара іліп келеміз. Жер ар, кн ала блтты. Бір алаа

келгенде, кабеліміз шолта ете алды, зілген, снаряд зді ме, танкі

зді ме, млімсіз. Оны себебін іздейтін біз жо. Кабельді екінші

жаын іздеп, аяымды сйрете басып келемін. Орманны бір алаай

жері еді. Ай бір крінеді, бір жасырынады. Жау жаынан грсілдеп

зебірек даусы шыты. Оны оынан дауысы брын келеді. Жан-

жаымыза барылдап, грсілдеп тсіп жатыр, жарылып жатыр. Бір

кезде мені алдыы жаыма 50метрдей жерге бір снаряд зуылдаан

кйі жалп ете алды. Мен де етпетімнен тстім. ыбыр етпей

жатырмын.асымда Алдамжаров, ол да блк етпейді. 10-15

минуттай жатты. Снаряд айды жарыымен жарырап крініп

жатыр, біра жарылмайды. Бізге де жан керек, бір-бірімізге айтып,

кейініректеу жерге жылжыды. лі жарылар емес. ашаны

жатамыз, турды. Ол жерден алыстау айналып, сол баытпен зілген

кабельді екінші шын іздеудеміз. Алдымызда бірдее селтиіп тр,

келсек, бізді адам.

–

Неып трсы? – Мына кабельді екінші шын сендер

таба алмай ма деп стап трмын.

–

Неге имылдамайсы? Біз іздеп таба алмай жрсек,

дедік.

81

Ол: - имылдауа о тиген жерім ашып тр, - дейді. Кабельді шын

алып, екінші жаына жалады. Осы жерден тым ашы емес жерде

бір блиндажа кідірген екен жолдастарымыз. Баанаы тсіп жатан

снарядтар блара тап болыпты. Екеуі лген, шеуі жарадар болан,

оны біреуі жеіл жараат. олдарында бар бинттермен байлап

жатыр, біз де бинтімізді бердік. Жеіл жарадарымыз бізді ктіп алан,

кабельді екінші шып стаан адамымыз екен, шешіндірттік.

Киімінен тіп, арасына жгеріні лкендігіндей бір снаряд

жарытаы жабысан, аздап ан да шыан. Саусапен тртіп

алдым, тсіп алды. Анау оан айа ете алды. Жайшылыта бір

момаан бос біреу еді. – Осыны да жарадар болдым дейсі! – деп,

киімін айта кигіздік. Енді ана екі жарадара келейік. Біріні тізесіні

астындаы аяты созып, тартатын тарамыс сияты ан жрмейтін

жіпшені (сухожилие) кесіп кеткен, ан ауда, аяы жиналмайды,

жинауа келмейді.

Екіншісі – мені арауымдаы телеграфист –морзист Дйсекенов

Смал. Мны жарааты ауыр. Шашыраан снаряд осколкасы тие

берген, бза берген. ол да, ая та сау емес. Тіпті кшесін жлып та

кеткен. Штабпен байланысып, дереу клік жіберуді срады. Келетіп

уаыты болды. Шыдамаан со, зім штаба арай жолмен тарттым.

Жаындап аланымда, бір аашты жанынан ат пысырып