Бастан кешкен, кµз кµрген

бала, сен айтшы, осыларды сен де білесі ой, ініе айсысы лайы?

– деді.

– Бйыран біреуі болады да,- дедім мен. Ініміз білім ктеру курсына

Алматыа оуа шаырылды, кетті. Бір кні жегеміз бен аамыз

баласыны сол жата йленгенін естіпті, біз болса тты болсын

айтысты. арап трмай, мен келінді білетінімді айтым. Таыда

жазы сессия кезі, Алматыа келдім. Оларды жбайласанына

туыстардан алашы тты болсынды таы да мен айттым.

“Кейнгілерді кріп, артайаныды сонда білесі” демекші, сол

ініміз де, келін де азір зейнеткер. лды-ызды,келінді, немере сйіп

отыр. Аамыз да, женгеміз де дние салан. Кезінде білсем де,

“Бйыран біреуі болар” деп, сыр шашпаан едім. Сондаы мені екі

олымды кезек жмандыым кейде есіме тседі.

Сол ініміз 25/VI – 1998 ж. марм болды, 64 жаста екен.

Телефон арылы балам Шиеліден сол кні тсте хабарлап еді,

тнделетіп машинамен жеттім. Мен болсам, бл кезде Тлкібас

ауданында тратынмын. Інімізді денесі 20 рзд (аялдама)

асындаы орыма ойылды.

Бл болан жадай маан лкен ой салды. № 8 дптерге “Соы сз

орына” деген таырыпта пікірімді жазып тастадым. рине, ол

95

азірше жартылай пия сияты нрсе. (осы № 8 дптерден

айрылдым, рып кеткенде шыар, біра ешайсысы айтпайды.)

20 жылдан кейінгі кездесу

“Жасы стаз – мектепті жрегі, зор

тла. Ол кнні

діретті сулесі сияты”

Соы жылдары Шиелі ауданы, Абай атындаы мен істеген

мектеп бітірушілерді стаздарымен, бірге оыан кластастарымен

кездесіп тру дстрге айналан-ды. Сондай кездесуді бірі-1967-68

оу жылында бітірушілерді кездесуі еді. Бл кездесуді

йымдастырып та, жоспарлап та жрген сол оушыларды здері.

Бл жылы мектепте екі 10-класс боландытан "А","Б" класс деп

аталатын. Кездесу 6/XI-88 тті. Бл жолы кездесуді брыны

кездесуден басашалау етіп ткізуді жоспарлады. Бл-

оытушыларды ойы. Бітірген тлектер жиналып болан со,

оырау соылып, р класс тлектері блек-блек класстарына енді.

Класс жетекшілері(Алтынбеков Саанды, Омаров Есіркен)

олдарына сол кездегі журналдарын тауып алып, класа деттегідей

саба ткізуге енді. Бл саба "Трбие сааты деп аталады".

Класс кезекшісі сабаа кімдер келмей аланын хабарлады: 5 шкірт

келмеген екен. Сол сабаты 10a класында алай ткенін айтайын

деп отырмын. Бл класты жетекшісі мен болатынмын. Алдын ала

жылжымалы татаа "Семья міріндегі деп жпе психология " деп

жазып, астын бір сызып ойылан-ды. Одан кейнгі атарда "Ата-

аналармен атынас орнатуды зіндік "ауіпсіздік техникасы"деп

жазылан. Енді класс жетекшісіні саба жоспарына келейік:

Сабаты масаты. Берік тат семья ра білуді жолдарын йрету

жне жас семья мшелеріні мірінде кездескен иыншылытары

болса, оны болдырмауа кеес беру, аыл-кеес дискссиясын

йымдастыру.

Сабаты барысы. Семья ран жастарды мірімен хабардар болу

масатында мына сратара жауап алу:1. Сізді семьялы

міріізде кездескен е иын жне е анышты жадай андай? 2.

Сізді пікірііз бойынша, рыс-керіссіз семьяны болуы ммкін бе?

3. Сратара жауап алып, олара осымша пікір айтушыларды

тыдап, орытынды жасау. (класта 18 ыз, 6 ер бала болатын-ды).

96

Алашы сраа жауапты ыз балаларды бергенін дрыс кріп,

Ысаова Бибажардан, Асарова Шаранаттан жауап алдым. Осы

сратар барысында оушыларды брі де белсенді трде

араласып, з пікірлерін ортаа салысты.

осымша сратар тастап отырып, мектеп бітірген 24шкіртті 8-і

жоары дрежелі білімді екенін анытадым. Барлыы да

трмыстанан екен. Бларды перзенттеріні саны 63-ке жетіпті. Бір

шкіртіміз айтыс болыпты (Ахметов Балабай). Осы класты

алашы стазы Смайлова Рахия да дниеден ткен-ді. Осы

імелесіп отыру барысында жаа сабаты да бастап жібердім:

Татаа "Автошегініс", Вознесенский.

Семь-я

Бір зіндік жеті "Мен" бар-ке я.

Мінездері алуан жеті асаудай,

Тартар жасыл сыбызысын баса алмай

Сегізінші болып зім кеткенге

сап кейде тс кремін кктемде

(Бл жылжымалы татаа алдын – ала жазылан – ды)

Сабаты жаластырып, бір ауыз лені мнін «Сегізінші» .... «зім»,

– дейді Вознесенский зіні кп ырлы, алуан сырлы екендігіне

мегзеп. Ал, бзіді райсымыз бір – біріне самайтын бірнеше

рольді ойнауа тура келеді: Мен – осы йдіызы (лы); немересі,

біреуді пкесі (арындасы), аасы(інісі), йелі (ері), шешешсі (кесі),

келіні (кйеуі), енесі (айын атасы) т.б. Ал, алыс - жаынды айтса,

бл бдан да кбейе тседі. Осыан орай тр – тсіміз, мінез –

лымыз да алуан трлі. Ал енді осы семьяны татулыын бзбай,

баытты мір жргізу деген лкен творчество, яни кіші – гірім

мемлекеттік басшылы. Семьяда йел басты орын алады. Ол –

семья йтысы. Солай лы бола трып, ол нзік те, кішік болуа

тиіс.

2. мір тжірибесінен Балько семьясы туралы гімелеймін: ерлі –

зайыпты Балько семьясында йеліні де, еріні де жастары

шамалас арт аналары бірге трады. Екеуін де егіз сбидей атар

екі ааш тсекке бір блмеге орналастыран. Жас баланы алай

ктсе,екеуіні де ктімі бірдей т.б.

3.детте ер жынысты жан сотарлау келсе, йел жынысты

кешірімділікке, мейірімділікке жаын. йелге кеес: «еріе деген ашу

кернесе, ашуа жол бермей, ыыдап н сал немесе ндемеуге,

жауаптасып жатпауа тырыс».

«Ащы не, ттті не, атты не, жмса не?» (тіл). «Жасы йел жаман

ерді й жасайды; жібекті тте білмеген жн етеді», идеясын

гімелеу.

4. Семья міріндегі ата –аналармен атынас орнатуды зіндік

«ауіпсіздік техникасы» туралы ережелерді конспектілету:

1 – ереже. Жбайыны ата – анасына з ата – анадай ара, солай