Бастан кешкен, кµз кµрген

кшпеуді. оныс аударуды з шаруам деп санадым: Экологияны

зардабын сезіне бастадым, аз кн алан мірімді тазалау жерде

ткізуді масат санадым. Ендігі ойымны маан айтатыны – саан

кеткеніне ішпей риза болмаан туан – туысы бар ма, жекжаттары

бар ма, уаытын тауып, дейі арнайы барып, дниеден айтанына

бата сал, дыды оып, тірісіне жзбе – жз кесдесіп айт дейді.

Соны дрыс кріп отырмын. Мені мір тжірибемде ткендерді

зімен оса жиан – тергенді алып кеткенін кргенім де жо, естігенім

де жо. Жне бл дниеден тойдым, мгілік жайыма айтайын деп

барандарын да кріп, есіткенім жо. Таы да бл дниеден кетіп

бара жатанына уанып бара жатанын да крген де, есіткенім де

жо. Сонда алай?! Ол дниеден туге арсы ма? Жо. Олай болмас.

Ол – лажсызды. олынан келері жо. арсы тра алмаушылы. Сол

маан да, саан да, бріні де басыа туары сзсіз. Бан мен кміл

сенемін. Ендігі тірі кезімде олымнан келері не? Артыма із алдыру.

Кндерді кнінде “Солай еді – ау!” дерлік бірдее алдыру. Ол,

біріншіден, рпа. Екіншіден, айтып жретіндей уаыз, пікір сз. Тіпті

болмаса, з мірімні тжірибесі, мір срген кезеімнен естелік пе,

йтеуір бірдее. Соан осы бйымтай бола ма деп отырмын.

27.04.1998ж. 15са.52мин.

Алматыша.

ш толын.

1996 жылы ыркйек айыны соы кездерінде елге баран

едім. Баруыма басты себеп болан 10/X – 96 ж. Тасболат шінші

келінін алып, тойа шаыран. Дл сол кні Райхан Асанмен бірге

Кокшетаудан бізге келмекші де болан. Сонымен, мен тойа

кешігіп, ткен со бардым, 20 кндей жрдім.

азан айыны бірінші аптасында демалыс кні дет бойынша

малімдер кні деп саналатын, дстрлі мереке кні еді.

Туан ауылым брыны «азастанны XXX жылдыы» совхозы

Шиелі ауданы. Бл жерге тстен кейінгі саат 3:00 тегі

жолаушылар таситын автомашинамен аудан орталыынан келіп

жеттім.

Осындаы балам Нралымны йіне кіруім мн екен, бір бала

олыма шаыру аазын жеткізді. Мазмны – «Бгінгі 16:00 да

болатын малімдерді тл мереке кніні онаы

болыыз.Малімдер коллективі».

Бл мектеп Абай атындаы аза орта мектебі еді де, мен онда

кп жыл жмыс істеп, зейнетке кеткеніме (алдында выслуги лет,

105

соынан жасым келгендіктен) 21 жылдан асып барады. Мндаы

дл азіргі жас стазрдарды стаздарыны стазы мені лы

Отан соысы аяталаннан кейінгі шкірттерім еді. Мерекелік

кештеріне де келдім. Жзден астам кіле жастар. Барлыы да

мені таниды, ал мен болсам, танитынымнан танымайтыным кп,

кейбіреулерін тсіне арап, ата – аналарына сатамын,

шырамытамын.

Мерекені дстрі бойынша алашы ттытау блімі тіп,

стаздар мен шкірттеріні бірлескен нер – сауы кешіне

жаласты. мытылып бара жатыран аза халыны ата

дстрлік трбиелік мні зор гімелеріне де ойысты. Брі де

жарасымда орынды болып жатты.

Бір кезде мен асымда отыран зейнеткер стаз

Алдабергенлы Трсынбайа:"Мына мені асымда отыран

немеремні аты- Млдір, зі биыл 3-класста те жасы деген

баамен оиды. Бл ызым зінен бастап, 22 ата-бабаларыны

атын жата айта біледі",- дедім. Трсынбай кешті жргізушіні

шаырып алып, сыбыр ете алды. Бір мезгілде кешті

жргізуші:"Алтынбекова Млдір сіздерге зіні кесінен бастап, 22

атасын айтып береді.ол соайы, халайы!"-деді. Млдір аспай-

саспай, зін азаа дейін атап шыты.

Осы отырандарды ішінде жеті атасын біле бермейтіндері де

болатын.

"Ата крген о жонар, ана крген тон пішер деген осы ой, анау

отыран атасынан йренген екен, "Баытты болсын!",- деп

жатандары болды. Кеш соы мектепте 180 орынды (соы

жасатарымен жасалан) асхана болатын. Сол асханаа онатар

шаырылды.

Брын да бл жерде талай болып жргенбіз. Бл жолы бір

ерекшелік-тентек с деген атымен болмады. азаты дастархан

жасау жолдары тгелдей бар. иыншылы заман демей, ш

жерден айта беретін ойды басы тартылды. Таы бір ерекшелік-

керсен-керсен Шбат йылып жатты. н-би, мерекені ттытау

сздер.

Дастархан басындаы алашы сз маан берілді. Мен сзімде:

"рметті стаздар! Мен лкен толуды стінде трмын.

Аузыма сз де тспей тр ма, алай! зімді-зім билей алмай

траным. арап отырсам, осы азіргі жмыс жасап жргендерді

е лкені, асаалы деп те айтса болар, 1950 жылылардан екен.

Сендерді рметті зейнетке шыаран устаздары Бкірлы

Асанбекті демалыса шыанына жыл болды емес пе?! Ол-

ССРО Халы Аарту ісіні озаты, "Ебек ызыл Ту"орденіні иесі

еді. Сендерге ол бір лкен аа, стаз еді. Сол Асанбек мені

соыстан кейінгі 1946 жылдардаы шкіртім болатын. Ал сол

Асанбекті зі екі толын стазды еткен шкірттерін кріп отыр

екен. азір ол мнда атыса алмай отыр, емделуде екен. Ал

106

мынау мені асымда отыран Жмабайлы Асан да лы Отан

Соысынан кейінгі мені шкіртім еді.Бл да екі толып стазды

еткен шкірттеріне сйсініп отыр.

алайша мен толымаймын. Кзге жас уананда да,

орыанда да келеді екен. Кзімдегі жас уанандыты, зімді-

зім игере алмаандыты белгісі болар. Сендерге де мені

жоламды берсін! Менен де дрежелі бола берідер!"- деп, жасы-

жасы тілектерімді жолдадым.

"Шкіртсіз стаз -тл" деген осы екен-ау! Мен лы Отан

Соысын аятап келгенімде, соыстан брыны маан 3-класста

оыан Жааоранды Файзулла деген жігіт Каз ГУ-ді соы

курсында оып жр екен. Ол да мені зі таныды. "Бесіктегі бала

бес тлейді" деген, тіпті сіп кеткен. Кейін ол ылым кандидаты

болан кезінде (1956 ж.) таы мені Алматыа барып,

"Просвещенец" демалыс йінде жатанымда іздеп барды, бірге

болды, сыйласты.

(ойыма айта ораланда, ааз бетіне тсірдім. 4/I 1997ж.