Бастан кешкен, кµз кµрген
Шрифт:
Ахметов Балабай
16.
нуарбекова Масат
17.
Бершімбаева Бар
18.
Дйсенбаев Бердияр
19.
Ибатаева Наима
20.
Нрмаанбетов рмаш
21.
Мкенова ралай
22.
Дйсенбекова Халифа
23.
Пірназарова Патыма
24.
Есіркенова Бибіхан
мір крсеткіші
Мен мірімні бір кезеін (18 – 40 жас аралыы) з
омырауыма жазып (іліп)ойандаймын ба деп алдым.
Шындыынды да, дл солай екен –ай! Ер басына кн туанда
майдан
крсетіп тран – “лы Отан соысы”ордені болса, ан майданда
істеген,крсеткен ебек пе, не ерлік пе, алай айтайын, оны
белгісі – “ызылжлдыз” ордені ме деймін. зіме зім ой стінде
жатып, дниеге келді, не бітірді деген сра ойыма тскенде.
100
Ал, “Отызыда орда бзбаса, ырыда ыр аса алмайсыа”
ше? Оан жауап Каз ГУ – ді значегі ме деймін. Ойлаймын, солай
да еді. Сол жылы (1963ж.) 6 баланы асыраймын, й де салдым,
КазГУ – ді де бітірдім. Шаршаандыым сонша – кітапты бір бетін
екі бліп оимын, кзім арауытады, басым айналады. Солай
бола тра менде (сырттан оысам да) штік баа деген болмады.
Программада крсетілгендерді тгел оыдым, конспектіледім.
Филология ылымдарыны кондидаты Орынбасар Тлегенов III
курста жргенімде – а зіні докторлы диссертациясын маан
диплом жмысы етіп сыныпты –ау! Оны да кейін білдім. аза
тілі грамматикасынан ора бермейтін болан со, алмадым; ол
кісіге ешнрсе де айтаным жо. Диплом орау кезінде ана ол
кісі байады. Мен дебиеттен орадым, йткені мны
браладары шатастырар дедім. Таырып тандааным жо,
жетекші тададым. Сйтіп жріп, аза дебиеті емес, татар
дебиетіні классигінен бір – а шыанымды таырыпты
аланнан кейін білдім. Ал енді ізденуге сонда бастым. Менен
ылым Академиясыны кітапханасы алмады. Бл таырыпа осы
кнгі академик, ылым докторы болан Рымали Нралиев
дайындалып жр екен ( . Ибрагимов, “аза ызы” романы). Біра
таырыпты мен брын алып ойыппын. Ол зі зерттегендерінен
маан ешнрсе бермеді. азан университетіне барып, .
Ибрагимовты юбилейіне де атысан екен. Ол жігіт тсіп оушы,
Лениндік степендиант екен. Жетекшім – ол кезде, филология
ылымдарыны кандидаты Зейнолла абдолов. Мал, жетекшім
іздеп тапаныма ризашылы білдірді. Жасаан жоспарыма да
келісті. Диплом жмысын бір айдай кн – тн отырып жаздым.
Болмаса да сап баа салып, М. уезовты «Абай жолын»
жазу тжірибесін пайдаландым, яни тарихи таырыпа роман
жазуда, ол кісі бкіл дние жзіндегі тарихи романдарды жазылу
жайын салыстыран екен.
Міне, шаршаанны кесін сонда крдім. Бірден кзге йнек
киіп шыа алдым. Кз деген ызарып, аштырмай алды. Содан
ондаан жыл кітапа да арай алмадым.
Осылай теселіп шыанымда, маан аспирантураны сынды
ой. Оан шама жо. Кім аражаттан кмектеседі? Бала – шаа
ше?!
О, Шіркін! Сол кез мен 40 – а келген кезім екен ой!Жасымнан жетім скен мені жілігімні майы таусыланы ма,
алай?! Енді оуа жарамаймын деппін ой. Сонда да болса,
стаздыты жаластырудамын. 1975 жылы аудан бойынша 850 –
дей малім бар. Ауданды «рмет татасында» оытушылардан
мені ана суретім тран кез. Мен мны з табысым ана екен
деймейін: мені стаздарымны, алым докторлар,
академиктерді маан берген, мені сусындатан жмысыны
нтижесі санаймын. Мен бірден оытушылыты 1975 ж. ноябрьді
басынан ( I тосан аяталысымен) тастап жібердім. Байаймын,
101
тапан табысым ремонтыма жететін трі жо: нерві тозан, енді
ауысуды алдына келгендеймін. Сонымен 7 жыл «Выслуги лет»
дегенге шытым. Сол кннен бастап, анайылап айтсам,
шынжырдан босанандай болдым.
21/VI – 1976 16:33
Денсаулыты бір жйеге тсіріп алан со, таы да кітапа
ілуге бастым. мір ткелдерін ааз бетіне тсіруге кштім.
Сйттім де, ешандай жанымнан оспастан болан жайларды
жазуа кірістім. Ол «Бастан кештім, кз крген» деген атпен
басталды да, бірнеше блімдерге: «Дрысы мен брысы»,
«Ілгерінді - кейінді», «рдастарды ылыы», “Тіршілікті
сыйы мен сыры» , « Ойа келген оралымдар,” “ неге
сз - рісі, негелі іс - ырысы» т.б. болып аталады.
Ой клекесі.
Ойды таяына сйеніп ткен адам.
Жары дниеге келген сбиде ой мселесі лі бола оймас
керек деп тсінемін. Дегенмен, ол дниеге келісімен – а, бір
нрсеге риза емес сияты; жылап туады, шыыран дауысы
басаларды шаттандырып жатады. Бл туралы бір ауыз леге
бкіл адам баласыны мірін сыйызып жазам адір
Мырзалиевке тазым етемін:
«Адам кліп тумайды, туа сала клмейді.
йренеді клуді, біра кліп лмейді.
Адам жылап туады, жатады жрт жбатып,
Жне жылап леді, згені де жылатып.
Жылайтыны туа сап – жамандар бар инайтын,
Жылайтыны лерде – жасылар бар имайтын».
Жаа туан сби жары дниеге йрене алмай, бл дние ана
рсаына араанда намаандытан жылап жатуы ммкін. Біра ол
сби сол дауысын саналы трде ойланып шыарып жатыр деуден
аулапын. Ой адам баласына сана сезім арылы келсе керек деймін.
Демек , сол ой адам баласына мына жаста келеді, жетіседі деп кесіп
айту да аатты болса керек. Ой адам баласына трбие арылы,
мір срген ортасына байланысты, мірді трлі – трлі сопатары
десе де болар, жолдары арылы, сіресе, жеке басына тскен
иыншылытары, арман – мддесі арылы келе ме деймін. Солай
болса, ойсыз адам болмаса керек. Ойсыз болу деген сз – жасы сз
емес. Олай болу аыл – есті кемдігі, яни адама тиісті асиеттерді
жетіспегендігі дер едім.