Рэканструкцыя неба
Шрифт:
Мне 19 год. Ён нахіляецца да маёй галавы й кажа, як цудоўна, але ты пахнеш нічым, нічым штучным. Калі б ты была вышэйшая ростам - я намаляваў бы зь цябе Вэнэру. Сядзедь перад камэрай чужых вачэй і ўсьведамляць, што цябе ня бачаць, бо зараз ты мітычная істота з чужым імем і чужой біяграфіяй. Не, усё ж добра, што я не такая высокая. Мне ўсё яшчэ 19, і ўжо другі ён абдымае мяне, уцягвае пах маіх валасоў і кажа, ты ніколі ня вырасьцеш, таму што пахнеш малаком. Я прыкладаюся да ягонага вуха, як да марской ракавіны, і слухаю.
Малака я ня п’ю, я яго не люблю.
Я п’ю каву. Я п’ю каву на кухні - другі кубак запар сёньняшнім ранкам. П’ю, бо не магу ня піць. Як не магу стаяць, таму я апускаюся на падлогу, паволі праяжджаючы сьпінай па белых паліраваных шафах, за дзьвярыма якіх жывудь слоікі розных памераў і формаў. Большасьць зь
Калі й крыўдзіцца, дык толькі на сябе. Калі крыўдзіць...
Мы сустрэліся ў мэтро. Мы заўсёды сустракаемся ў мэтро. Гэтым разам я не вымала з заплечніка кніжкі. Насупраць было куды цікавей. Тры асобы: жанчына, мужчына й дзіця, клясычнае існаваньне. Мяркуючы па іхніх тварах, льга было пацьвердзіць думку, што яны - сярэднестатыс- тычная сям’я. Вывучаючы рысы іхніх твараў, прагнулася даведацца чагосьці болей, але на наступным прыпынку пачалі ўваходзіць людзі, і мне застаўся толькі мужчына. Мяне адразу зацікавіла форма ягоных вуснаў. Здавалася, быццам верняя частка была караткаватаю, і гэта не дазваля- ла ёй цалкам злучыцца зь ніжняю. Атрымлівалася, што рот ягоны быў трохі раскрыты й можна было пабачыць заечыя зубы. Усё ж я пагадзілася з сабой і вырашыла адзначыць: ён - даволі прывабны экземпляр. Ягоны твар быў павернуты ў профіль, і таму я магла спакойна сноўдаць вачыма па ягонай шчацэ, сківіцы і далей уніз - па шыі. Праўда, там я натыкалася на шалік, потым - на куртку, і мне падумалася, што нашмат лепей ён глядзеўся б у паліто і бяз гэтай шапкі, што хавала (я ўпэўненая) ня менш прыгожыя валасы, па якіх мае вочы таксама не адмовіліся б прабегчыся сваёй упартай нахабнасьцю. Была зіма, але ягоная скура нагадвала пра лета. Жонка карміла яго добра, ён зьядаў з апэтытам (якога заўсёды бракавала мне) і першую, і другую, і трэцюю. I ўжо шукаючы прабачэньня за свае вандроўкі, я пачала апраўдвацца, што, магчыма, ён ніякі ня бацька, можа ўвогуле левы чалавек, ну, хаця б брат. Дзяўчынка падсунулася да яго бліжэй запытацца пра нешта, а ён неяк разгублена паціснуў плячыма, нават не паціснуў, а так, быццам зьбіраўся паціснуць. Ён разумеў, што выконваць гэты рух да канца ня мела аніякага сэнсу, бо той, каму ён быў адрасаваны, быў здольны ўжо здагадацца пра яго. Дык навошта? Гэта, як не дамаўляць словаў - не дагаворваць сказаў - не даслухваць да канца показак - у прысутнасьці таго, каго добра ведаеш. Так пачынаецца маўчаньне. Ён глядзеў на сваю жонку і на дзіця, пытаючыся ў мяне і іншых - гэта сапраўды мая жонка?
– а гэта мая дачка? — і я зь імі жыву?
– а яна кладзецца ля мяне кожную ноч і кожны ранак я не магу прачнуцца?
– і гэтае дзіцё - гэта імгненная сустрэча майго спэрматазоіда й ейнай яйцаклеткі?
I я адзіная з пасажыраў гатовая паверыць яму, падтрымаць яго, скрасьці і сівым ранкам абудзіць грукатам дзьвярэй вэнэцыянскага гатэлю, забыўшыся на сваю шкарпэтку і неаплачаны рахунак. Чаму я не застануся зь ім. Ягоныя вочы так нічога й не прамовілі. Іхняя пустэча была дасканаласьцю, не кранутай ані літарай прачытанай кнігі. Які быў сэнс рабіць з гэтай бясконцасьці ручную малпу са штучна запханымі ў яе ідэямі. Дасканаласьць не для мяне.
Ейная маці была руская. Ейны бацька - габрэй. А яна сама была маёй сяброўкай.
Перакрочыўшы ганак дзіцячага садка, куды мяне ўпарта не хацелі браць з-за нізкага гемаглябіну, я прашаптала:
– мам, паглядзі, якія ў той дзяўчынкі доўгія валасы. Я хачу зь ёй сябраваць.
Гэтак першы раз у жыцьці я пазнаёмілася зь дзяўчынай. Я ганарылася сваёй сяброўкай, у яе былі валасы да попы і экзатычнае імя, якога не было
ні ў кога. А'яшчэ ў яе быў старэйшы брат і бацька.Я раўнавала яе да кожнага слупа і хацела, каб яна належала толькі мне. Потым мы нават вырашылі ажаніцца (вядома ж, калі вырасьцем) і жыць разам. Я прыляплю сабе вусы падчас рэгістрацыі, і ніхто не здагадаецца, што я - гэта я.
...20. У Міляне +20. Вэрдзі даўно памёр. Праўда, мабыць, не ў Міляне, але там усё адно +20, таму Іялянта сядзіць на падмурку калёны музэю мастацтваў, скрыжаваўшы ногі. Іялянта чакае Артура, яна не чакае мяне, пра мяне яна нічога ня ведае, зрэшты, як і я. Аднак у мяне перавага. Я ведаю, што яна мусіць цяпер сядзець тут, і мне няцяжка здагадацца, што яна - гэта менавіта яна. Толькі італьянка можа гэтак глядзець на архітэктуру супрацьлеглага дому і атрымліваць асалоду ад адсутнасьці аўтамабіляў і наяўнасьці вольных парковачных месцаў. Яна сьмяецца й абяцае, што абавязкова прыедзе сюды са сваёй уласнай машынай, каб паркаваць яе дзе толькі можна. Гэтак яна будзе адпачываць.
Маўчы, толькі маўчы.
Навошта словы, калі размаўляеш вачыма. Я буду вучыць цябе слухаць кожную ноту кожнага акорду з кожнага накцюрну, якія мы завучым на памяць. Слову патрэбная папера, а не твае вусны, як патрэбныя вусеню лісты, а ня вершы, што на іх занатаваныя. Ведаю, цяжка, але паступова ты звыкнешся з гэтым. Людзі прызвычайваюцца нават да паскудзтва і бруду, дык чаму б не прывыкнуць да маўчаньня.
У адзінай сукенцы з водарам, які табе так падабаецца, я выпрастаюся на зімовым кіліме і ўспомню, што рамонкі, на жаль, не існуюць у кубічнай прасторы. Нічога, скажаш ты, мы будзем смажыць яечню, яна таксама надобная на рамонкі. Я моўчкі згаджуся і выцісну зь сябе ўсьмешку.
Шэрае неба не злуецца, яно разважае. Можа, нават пра колер маіх валасоў.
10 крыўджаньня (па новым стылі) 0001 году, гэта калі? Заўтра, сёньня, учора, пазаўчора? Якая розьніца. Сьвята ёсьць сьвята, няхай сабе і фіранак. У гэты дзень яны ляцяць за межы свайго існаваньня - ператвараюцца ў летуценьніц. Аднойчы я набяруся сьмеласьці і скажу: - Паважаная мадам Фіранка, дазвольце мне ляцець з Вамі. Прыгожая, далікатная і чыстая, яна азірнецца, правядзе сваімі крыламі па маіх вачох і ўсьміхнецца: - Ты яшчэ маленькая і не разумееш нашых вершаваных палётаў.
Б-ы-ы-в-а-а-а-й...
Цяпер у мяне няма нават фіранкі.
3 кожным подыхам штучнага сьвятла крочыць робіцца цяжэй, бо гіпсавыя словы камянямі выпадаюць з чалавечых пастак, нібыта зубы старога дзядзькі. Яны, словы, не ляцяць у бясконцасьць вулак, а застаюцца сьмярдзець тут, пад нагамі. Няспраўджаныя спадзяваньні й цыфэрблятныя памкненьні жабракамі сядзяць на пэцканых брукаванках. Чакаюць мяне. «Ты - добрая», - сказаў адзін мужчына, выцягнуў з куфра коўдру й пабег зьбіраць камяні. На прыступках засталіся толькі я і апэльсынавая лупінка. Мы чакалі сьмяцяра ці міласьці ў выглядзе будучых дзён жыцьця. У той вечар я адмовілася ад нэрвовага стаката жаночых абцасаў, бо была закаханая ў ледзь чутны палянэз тваіх ботаў. Маршы мы не любілі, як і адзін аднаго.
Прайшоў нехта й паклаў у руку 10 гадоў.
У тралейбусе, што пакутуе на базэдаву хваробу, сустракаю раніцу. Прыпынак... ня мой, наступны - таксама, яшчэ адзін... зноў ня мой. Мо тралейбус ня той? А мо - я ня тая?
Усе словы, зьвернутыя да мяне, я захоўваю ў асобных капэртах, каб яны не псаваліся й не ператвараліся ў камяні, якія ты так любіш.
Кабалістычныя кавярні змагаюцда з рамантычнымі завулкамі, а я хачу патануць, схавацца ў вялікіх, нібыта дзядулеў швэдар, далонях.
Я засну, стомленая пошукамі любімых шкарпэтак, і мне прымроіцца чорная, выключаная з разэткі прастора.
Там існуе плоскасьць альфа, з мноствам валасінкавых ліній, крыжыкаў і чымсьці надобная да яе плоскасьць бэта.
– Дык чаму плоскасьці скрыжоўваюцца?
Гэта павісьне нада мною сусьветнае пытаньне геамэтрыі.
– Вельмі проста, - адкажу я, - Таму што яны патрэбныя адна адной і хутка ў іх будуць дзеткі - маленькія пласкасьцяняты.
Некалькі крокаў - і я трапляю ў дарослы сьвет. Тут усё інакш. Шмат чаго «нельга», напрыклад, нельга казаць глупствы і бачыць падазроныя срэбныя кропачкі ў паветры.