Т??л буолан с?т?мэ

– Хаан бараытый? – Лилия, срээлдьии санаан аккаастыан баарталаата эрээри, эмиэ да баччааа диэри алтыан кэлбит кулууптарын хомотуон баар-бата. Ис-ииттэн илгистэн, этин-сиинин хамсатан клн баарбыта да ыраатта, хонууга киэ сиргэ дэлэ чгэй буолуо дуо?!

– Сарсын уон чаастан араабыт. Концерпыт уон иккиттэн. Уой, баыыба, Лилька! – Алла Афанасьевна бэркэ рбт саата иилиннэ.

Ити аата сарсын клр кстмнэрин тк-т охсоро наада. Тугу клххэ? Хас да отделе-ниеттан мустар буоллахтарына элбэх уол кэлиии, индийскэйдээн уонна узбекскайдаан биэриэххэ. Лилия кп-кх хонууга, эриэккэс музыкаа доууоллатан, клээн элээрдэ сылдьарын хараар оорон крн, манньыйан ылла. Музыка холбоон хамсанан, эрчиллэн кррг сананан истэинэ, эмиэ телефон тыааата. Ийэтэ эбит.

– Лилька, сибилигин универмакка таыс. Эйиэхэ сптх соччо туох да суох быыылаах. Арай, «лапша» куопталар бааллар .

– «Лапша» куоптаа наадыйабын ахан, джинсыла-ры кытта кэтиэм дии. Маама, кулууптардыын сарсын агитбиригээдээ барсабын.

– Ол эмиэ ханна? Бу бараары сылдьан бэлэмнэммэккэ эин аны клээн тэйэин дуо? Оолору бары фермаларга кн эрэллэр, эйиэхэ да кэлэллэрэ чугааабыттара буолуо. Эн Зиналыын, уопсайынан кылаас оото ксэ «Кырдал» ферматыгар суруллубут гт.

– Алла Афанасьевна телефоннаата. Араастаахха улахан клэй буолар . Чэ, ничего, как говорится, прощальный тур! клхпн нааа баара сылдьа-бын, кульпросвекка туттарсарбар репетицияланар буоллаым.

– Син биир истибэккин билэбин. Райкомол кыыа сарсын кэлэр, арааа, ол Араастаахха эмиэ аааллар быыылаах. Кн-дьыл ыраатта, куораттыа этэ. Убайы тыаа бара илик эбит. Эйигин крсн, олоххун-дьааххын оорон барыа этэ. Оччоо мин холкутук сайылыам дии.

– Чэ, сп, мамочка. Универмакка срдм! Киээ кэпсэтиэхпит, – Лилия мааыыа барардыы тэри-нэн барда. Билигин саамай муодунайынан аатырар, «лапса-мокоруон» куопталар хараар элэнэстилэр.

* * *

Лилия нмэрин «эиги иннигитигэр клр Сардаа сэлиэнньэтин талба талааннаах ктэ Лилия Унарова!» диэн биллэрбиттэригэр кх хонууга лаыччы олорон концерт крн астына олорор дьон ытыстарын таынан ыллылар. Лилия, улахан балаакка кэннигэр клээри бэлэмнэнэ туран, ханан киирэн хайдах клээн тахсыахтааын былааннанар. Оруо-буна оорбут курдук с буолан куустуа ммт ха-тынар бааллар. Индийскэйин толороругар, били дьинээх киинээ курдук, хатынар быыстарынан быгыалыы-быгыалыы, солко саритынан сапсыннаы-на «былааы ыларын» билэн турар.

Ис-ииттэн р ктллэн, илиитэ-атаа босхо ба-ран, индийскэйин клээн кэбистэ. Хаты быыы-нан нбтгэр клсэн да ыллылар, «биис» хаыы бтн тэрдилэр. Райкомол бэрэстэбиитэл-лэрэ, отделениелар салайааччылара схпт-махтайбыт харахтарын араарбаттарын крн, Лилия узбекскайын сс чаылхайдык биэриэм диэн бэлэмнэннэ. Оннук да буолла, ктэ эмиэ олус таыста.

чгэй концеры крн астыммыт дьон наыллары-гар тэн чэйдиирдии тэриннилэр.

– Лилия, ыл индийскэйгин сс клээ. Манна туран клээ сыспыт Шаши Капурдар бааллар, – райкомол бэрэстэбиитэлэ уол клэ-клэ хараынан имнэнэр.

– Чэйдии охсу, кн чгэйэ бттэ. Аны бары ин-дийскэйдии хаты быыыгар тхтэрэ, – клэйи салайан ыытааччы, Крлээх отделениетын управ-ляющайа Кирилл Максимович кырдьык-хордьук ык-саабыттыы эппиэттээр.

Ити курдук клэй кыттыылаахтара бэйэ-бэйэлэ-рин хаадьылаа-хаадьылаа хааллылар. Кулууптар ав-тобустарыгар олорон Сардааларын диэки айаннаатылар.

* * *

Бгн от ыйын 10 кнэ, Лилия трбт кнэ. Урут бу кн Валентина Дорофеевна эмиэ кыыын дь-гэлэрин ыыртаан остуол тардар буолара. Сыл аайы гэс буолан хаалан кылааын кыргыттара ыырта-рыыта да суох мустааччылар. Валентина бгн кыы-ын ыксатан куоракка атаарда. «Саа сиргэ, эдьиийи аахха трбт кн ылаар», – диэн буолла. Хата аккаастаммата, сып-сап хомунан барда ээ. Улахан дьиэтигэр суос-соотоун хаалбыта хайдах эрэ эбит, арааа, бастаан баас чукуйууу. Уолаттар тэлгээлэ-риттэн тэйбиттэригэр тоо эрэ олус долгуйбатаа, кыыа барбыта соччото суох буолсу. Ол эрээри Ва-лентина Дорофеевна оолорун ннэрин этээ улаатыннартаан, санаа хоту рэхтээн эрэриттэн ас-тына саныыр. Оолорун аата, кэргэнэ Захар, дьахтар-га аралдьыйан арахсан барбыта. Улахан уол бэискэ рэнэр этэ. Бэйэтин оолорун тыыннаах тулаайаа оортоон барбыт аньыытыгар буолуо, анараа дьахта-рыттан ооломмотоо. Ханна эрэ хоту олорор сурах-тара ииллэр. Уолаттара улаатан эрэллэрин сэрэйэн, биир кэмэ суруйар буола сылдьыбыттаах. Кырдьар сааыгар билсиэн, аа буоларын биллэриэн баарбыта быыылааа. н сн хаалбыттар, аатын да аат-тыахтарын баарбаттар. Валентина бэйэтэ да хомой-бута, кэлэйбитэ ааспата, т да кэлэн ааттастын, аанын боруогун атыллатар санаата суох. Уолаттара, хата, этээ улаатан, элбэх эрэйэ суох рэх суолун тутуспуттарыттан сэмээр рэр. Кыыс атаахтаан хаал-ла, рэин нэиилэ «ортонон» бтэрдэ. Хата, айыла клр талааны биэрбит, рэххэ киирдэр эрэ килиэбин булунар идэлэнэр ини. чгэй эрэ кииэхэ тахсан сынньаланык олордор. Куоракка кыыын эдьиийин аахха олордор кэпсэтиилээх. Эдьиийэ Люд-мила сааыран баран, дьэ, кэргэн тахсан олорор. К-ттн, эчи, кр да илик. Уолаттар кэпсииллэринэн, куаана суох кии быыылаах. Огдообо .

Валентина Дорофеевна хайдах эрэ тэийбэккэ-тулуйбакка дьгэтигэр Татьянаа тахса сылдьаары, ханна эрэ шампанскайдааын санаан, ону-маны хасы-ан эрдэинэ, клээ кыргыттар клсэр саалара иилиннэ, атах тыаа топ-тобугурас буола тстэ. Валентина кимнээин билэ охсоору ааны аа баттаа-быта Лилька дьгэтэ Зина, эмиэ биир кылааска рэммит кыргыттарын Уляны, Ленаны кытта кэлэн тураллар эбит. Хонуу сибэккититтэн ооуллубут букеты туппуттар, туох эрэ суулааы кыбыммыттар.

– Лилька? – Зина дорообото-дыраастыйа суох соуйбуттуу крн турда. Анараа кыргыттар, сыл аайы бу кн саалаа тардыллар мааны остуолу булан ылбакка, бэйэ-бэйэлэрин крс турдулар.

– Барбыта, ыраах, – Валентина Дорофеевна кыр-гыттар ыйытардыы крбттэриттэн хайдах эрэ ыксаан ылла.

– Пахай, эппэккэ барар эбит дуу. Дьэ эмиэ бодо-рууга дии. йн «Кырдалга» кбт ээ, лэлии. Оччоо кини Дьокуускайга барда дуо? – Зина чахчы хомойон срэн турда.

– Дьокуускайга… рэххэ киирбэтэинэ дааны манна кэлбэт. Онно эдьиийигэр доор буолуо, ыарытыйар ээ, – диэн сымыйалаан барбытыттан Валентина Дорофеевна бэйэтэ да соуйда.

Кыргыттар тугу да саарбакка, тэпсэнээ тэн баран, тахсан бардылар.

* * *

Дашалаах Оля малларын сыан-соон тртээх ав-тобустарын дьэ буллулар. Эчи итиитин, ончу салгын хантан да илгийбэккэ дылы, автобуска кии элбэиин! «Автобуска уопсайынан элбэх кии ортотугар киир-дигит да сэрэнээри, сээкэйгитин таах сойботон ылыахтара» диэн ийэтэ ыаллара Розалыын сэрэппит-тэрэ. Автобус саамай кэннигэр суумкаларын чохчо-лоон баран тура тэбинэн айаннаатылар. Куорат киинин диэки чугааатахтарын аайы дьон эбиллэн, сс эбии «лыык» курдук симиллэр буоллулар. Даша улахан кылаастарга рэнэ сылдьан балыыаа крд-рнээри куоракка син р буолбуттаах, онон ханнык тохтобулга тхтээхтэрин билэр. Дьокуускайга тэр чугас ыала суох, онон туттарсар кэмиттэн саалаан уопсайга миэстэ туруорсуохтаах. Сарсыа диэри Олятын дьонугар барсан хонуохтаах. Куорат ыала хайдах крсллр биллибэт. Оля барахсан «долгуйума, биир хонор киини туох да диэхтэрэ суоа» диэхтиир да, бэйэтэ да дьиксинэ саныыр буолуохтаах.

– Оля, бэлэмнэниэххэ, Орджоникидзе болуосса-тыгар тэр эбиппит. Петр Алексеевпыт уулуссатыгар хайдах эмэ сатыы киириэхпит.

– Абыт-ууй, бу лгэри соон сс сатыылыыбыт дуо? – Оля атаынан тэбэн суумкаларын аан диэки сыарыталыы турда.

– Хайыахпытый, дьол крд, рэхтэнэ кэлбит дьон, – Даша икки суумкатын эр-биир илиитигэр ылаттаан, тахсар аан диэки дьулуруйда. Хата, элбэх кии тэр буолан, кэм холкутук таырдьаны буллулар.

Кыргыттар итииргээбиттэрин, сылайбыттарын сс кскэ биллилэр. Тргэнник дьиэни була охсубут кии диэн санааланан аадырыстаах сирдэрин диэки хайыс-тылар. Даша дьиэлэрэ «автобус тохтобулун кэннигэр диэн ыйыылааыттан» рэ санаата. Оля куоракка аан бастаан ктэммит кии сиэринэн тбт эргичинээн олордо, сонураабыттыы крр-истэр, барыттан бары соуйда-мрдэ.

– Оля, бу дьиэ эбит. Квартирабыт да алтыс, иккис этээс диэти этэ дии, – Даша аадырыстаах кумааы-тын тэлимнэппитинэн биэс этээстээх таас дьиэ бастакы подъеын диэки сорунуулаахтык хаамта.

– Дьонум баар буолуохтаахтар, даачалаахтар эрээ-ри, – Оля хайдах эрэ сэрэнэ соус туттарыттан-хаптарыттан Даша ыксаан ылла. «Таах сибиэ, ыалга кыбылла сатаан. Уопсай диэки бара турбаккабын» диэн санаа кылам гынан ааста.

Иккис этээскэ тахсан, алтыс квартираларын буллу-лар. Оля звоноктаата.

Тыаатааттарын кытта, кинилэри эрэ кэтээн турбут курдук, чэпчэки атах тыаа аан диэки кэллэ.

– Оо, Олечка! Дорообо, тоойуом, – орто ууох-таах, намчы крнээх саас ортолоох дьахтар Оляны кууа крстэ. Онтон Дашаны соуйбуттуу крн-истэн ылла.

– Тетя Ида, бу саамай чугас дьгэм Даша, сарсын уопсайга барыахтаах, – Оля ыксаабыттыы тргэн-тргэнник сааран быаарыста.

– Чэ, ааы-ааы, оолор. Сууну-тарааны, уоскуйу, онтон чэйдиэхпит, – Ираида Никоновна, Даша билбэтэ бэрт буолан, хараар оорон крб-тнэээр, эйээс-сайаас, сэргэх буолан ртэ. Кыр-гыттар иккиэн да санныларыттан туох эрэ сгээри тэриммит курдук э тыыннылар.