Т??л буолан с?т?мэ

Ваннай хоско киирэн сирэйдэрин-харахтарын суу-нан сэргэхсийдилэр. Саалаа киирэн сымнаас кириэ-илэлэргэ олорунан кэбистилэр.

– Оля, эн Ираида Никоновнаны эдьиийим диэби-ти этэ дуо? – Даша бу ыалга хоно кэлэн олоруор диэри чуолкай билбэтиттэн бэйэтэ бэйэтин сэмэлэнэ санаата.

– Эчи суох, эдьиийим буолбатах. Оннук эбитэ буоллар, ончу да куттаныам суоа этэ. Маамам усту-дьуон сыллардааы дьгэтэ. Кэргэнин Вадим Елисее-вичтыын эмиэ бииргэ рэммиттэрэ. Хас да сыллаа-ыта сайын кэлэ сылдьыбыттара дии.

– Аа-аа, йдтм. Уол оолоохтор быыылааа дии, – Даша биир сайын Олялаахха уонча хоммут куорат ыалын йдн ылла.

– Кыргытта-ар, кэли эрэ, чэйдиэи, – Ираида Никоновна куукунаа ыыртаата. Хааайкалара сайа-ас буолан кыргыттар да сэргэхсийдилэр, дойдуларын олоун-дьааын, ханна туттарсар былааннаахтарын кэпсии-ипсии олордулар.

– Маама суолун батыар кии эбиккин дии, Олечка. Чэ, кытаат. Эн, ыал улахан оото, рэххин бтэрэ охсон, маамаар кмлххн наада. Таах да уун рэх бииэнэ, – Ираида Никоновна медицин-скэй факультекка рэнии кииттэн чахчы улахан ба-аны, дьулууру эрэйэрин санатан кэпсээн-ипсээн ылла.

Кырдьык, Оля билигин ийэтигэр саамай кылаабы-най, км кии. Хас да сыллааыта аалара массыына саахалланыытыгар тбээн кн сириттэн крэниэ-иттэн быр бааччы олорбут ыал кыалалара элбээ-битэ. Аалара Борис Дмитрьевич математика учуута-лыттан саалаан оскуолаа завучтаан испитэ. Оля ийэтэ Лариса Саввична рэин бтэриэиттэн дойду-тун балыыатыгар педиатрдыыр. Даша доруобуйатын туугар кыаллан да биэрээхтээтэ.

– Даша, кыыскын кытта бииэхэ олор ээ. Тоо уопсайга бара сатааты. Онно тугу ааан-сиэн сыл-дьаары, – Ираида Никоновна Даша эмиэ кинилэргэ хааларын утарбатын биллэрэн кыргыттары соута-лаата. Дашалаах Оля бэйэ-бэйэлэрин диэки крсн баран мичээрдээн кэбистилэр.

– Ираида Никоновна, улахан баыыба. Кэбис, барар инибин. Дьиэ хааайына туох диээй? – Даша Олятыттан арахсыбатыттан т да рдэр, ончу билбэт ыалыгар олорунан кэбиэрэ табыллыбатын туунан саныыр.

– Хааайын суох, Даша. Уолум ыраах тыаа прак-тикалана сылдьар. Кн эиги бппккт кэнниттэн кэлиээ.

– Вадим Елисеевич курорка барбыта дуу, ханна дуу? – Оля, бу ыал сотору-сотору соуруу баран сын-ньаналларын ийэтиттэн истэр буолан, хааайын хан-натын туоуласта.

– Ыраах сылдьар, Олечка. Кэлбэт, – Ираида Никоновна, тоо эрэ э тыынан ылан баран остуолтан ойон туран, иитин хомуйбутунан барда.

Кыргыттар бэйэ-бэйэлэрин диэки крсн кэбис-тилэр, сибилигин олус туоулаар наадата суоун тоо эрэ тргэнник йдтлэр.

Дашалаах Оля киээ ттгэр, сарсын докумуон туттара барар дьон быыытынан, бэлэмнэннилэр. тктэннилэр, сууннулар-тарааннылар.

– «Куорат дьиэтэ ончу салгына суох буолар» диэ-битэ маамам. Оруобуна, дьиэбин аыннахпыын. Ил-лэрээ кн араыстахпыт дии. Оннооор оройуон киинигэр тэийбэккэ эрэйдэнним ахан. Сенчикпин ахтарым биир му эбит. Суруйан эрэрэ дуу, – Оля раскладушкатын тэнитэн оронун оостон барда.

Дашаны маанылаан дьыбааа сытыарар буоллу-лар. Даша тоо эрэ утуйуох санаата кэлбэт эбит, дьиэтин, тэлгээтин санаан бардаына, эчи, сиби-лигин да ытыах курдук.

– Оттон эн биикки бу форточкабытын аан утуйуохха. Кырдьык, нааа да итии. Мин дьиэбэр эбитим буоллар билигин клэм боруогар срк олоруом этэ-э. Эн биллэн турар, Сенчиккиниин рэх диэки хаамса сылдьыа буолуо, – Даша дьээбэрэн дьгэтин ахтыланын «бэргэтэн» ааста.

– Дьээдьэ Вадим ханна барбыт буоллаай, дьикти баайы дии, – Оля дьиэ хааайына суоуттан соуйбута ааспат.

– Тётя Ида настарыанньата соччо чгэйэ суох быыылаах дии. Баар, туох эрэ проблемалаахтара буолуо. Онно сс бииги эбилиннибит, – Даша эмиэ утуйардыы ооунна.

Кыргыттар, отур-ботур кэпсэтэ тэн баран, кнс-к сылаалара таайан, нухарыйан бардылар.

* * *

Дашалаах Оля сарсыардаттан докумуоннарыгар срдлэр. Иккиэн бэис автобуска олорон СГУ тэл-гээтин булбуттара эрээри, тус-туспа сиргэ туттарсар дьон сиэринэн икки аы сырсан хааллылар. Киээ лт сылайан дьиэлэрин буллулар. Иккиэннэрин да рээ конкурстаахтарынан биллэллэр эбит. Сарсы-ыттан консультацияларга сылдьар, библиотекаа дьарыктанар былааннаннылар. Ираида Никоновна киэээи чэйгэ олорон иккиэннэрин дэлби «доппу-руостаата», ким ханна, хайдах дьарыктанара наадатын сбэлээтэ-амалаата. Кыргыттар, эдэр дьон сиэринэн, куорат дьоно, лээннээхтэрэ хайдах тана-сапта сыл-дьалларын эмиэ рэтэ, кр охсубуттар. Иккиэн бу сайын муодунай буолбут платформа хобулуктаах тпплээ ымсыырбыттар.

– Ону мааыынтан булбаккыт. рбл буолла-ына ол кэпсиир борохуолкаытыгар барыахпыт. Онтон тугу баар булуохха сп. Ол эрээри хаачысты-бата суоу, эргэни-урбаны ылартан сэрэни. Дьэ, уонна кыргыттар, мантан инньэ сылдьан бардаххы-тына крххт, универмаг уонна «Детскэй мир» тулата барыта цыганкалар. Дьылаытын таайабыт, кырдьыгы этэбит дии-дии сырса сылдьыахтара. Ончу сэргээмэ. Олус албын-ткэй омуктар. Сааларынан аралдьыта туран харчыгыт сыыын тэбээн ылыахтара. Кинилэртэн тугу да атыылаыма, – Ираида Нико-новна соркуой кута-кута кэпсиир.

– Пахыый, бу кыыс хата атыылаа охсубут, – Оля Дашатын диэки кынах гынна.

– Уой, тугу, Даша? – Ираида Никоновна соуйан тэрбэччи кр тстэ.

– Помадаа нааа ымсыыран ылан кэбистим. Биир кыыстыын универмагтан тахсан иэн тбэстибит, – Даша, буруйдаммыттыы тутта-тутта, халаатын сиэбит-тэн кыыллыы тэтэркэй помаданы ойутан тааарда.

– Оо, дьэ, хайыахпытый. Кинилэртэн кии да кут-танар ээ. Бу араас ыарыы иин элбээр. Сабыс саа помада эбит, сибиээйэ кстр. Дьэ итиэннэ сэрэнэр буолу, оолор, – Ираида Никоновна помаданы ылан эргим-ургум туппахтаат, сыттаан ылла.

Кыргыттар салгын сии, срк таарыйа кэпсэтэр пуун дьиэтин диэки хаамыстылар. Иккиэн дьонно-ругар тлпннээн, чгэйдик сылдьалларын, арах-сыбакка бииргэ олороллорун иитиннэрэн, анараа-ылары эмиэ ртлэр. Арай Оля кыратык хомойон тнннэ. Сенятыгар телефоннаабыта дьиэтигэр суох, сайылыкка оолорго барда диэтилэр.

– Кн быа хайдах дьиээ олоруой. Оолоругар сэргэхсийэ бардаа дии, – Даша саата аыйаан хаалбыт Олятын уоскута сатаата.

– Сыбыс-сымыйанан, «оттоон кэлэн баран киээ ттгэр ханна да барыам суоа» диэбитэ. Икки да кн буолбата, срэн хаалбыт, – Оля мттэр.

– Ээ, чэ, Оля, санаараама. Табылыннаына, эн биикки, дооччуок, Сэргэлээх уолаттарын билсиэх-пит турдаа. Араас оройуон уолаттарын, Сиэнньис-тэээр быдан чгэйдэри, – Даша дьээбэлэнэн кыы-ын кллэриэн баарда.

– Бэйэ крр, Даша. Мин Сиэнчиккэ тахсыба-тахпына ыал буолбаппын. Бттэ, – Оля сс буугунаата.

– Чэ, чэ, сп бырастыы гын. Оччоо кыра аайыт-тан кыыырыма. Дьиэбитигэр ыксыахха, тётя Ида хойутаама диэбитэ. Утуйуохха баран, сарсын эрдэт-тэн библиотекаа олоруохха наада.

Дьиэлэригэр кэлбиттэрэ хааайкалара ыалдьыттар-даах олорор. Кэргэнниилэр быыылаах, саастарынан Ираида Никоновна курдуктар.