Т??л буолан с?т?мэ

– Оо, оолорум кэллилэр. Настя, дьэ бу баар Ларабыт кырасаабыссата, – Ираида Никоновна Оля-ны ыыран ылан ыалдьыттар иннилэригэр туруоран кэбистэ. Медицинскэйгэ бииргэ рэммит дьгэлэрэ кэргэниниин ыалдьыттыы кэлбиттэр эбит.

Арай, Даша йдн крднэ, Ираида Никоновна хараа иэн, сирэйэ кытаран хаалбыт эбит. Ытаабыта кстр. Даша хайдах эрэ олус ыксаан ылла. Кыратык чэй испитэ буолаат хосторун буллулар.

– Оля, йдн крд дуо, тётя Ида ытаабыт дии.

– Мин эмиэ биллим ээ. Ити Настя диэн дьгэ-лэрэ, Мирнэйгэ олороллор ээ. Эмиэ хирург кэргэннээх.

– Медиктэр бэйэ-бэйэлэрин кытта ыал буолаллар эбит ээ. Эн да куоппаты буолуо, – Даша бэйэтэ да билбэтинэн дьгэтин эмиэ кыыырда сыста.

– Даша, эн Сеняны абааы крн дуо, туох ааттаах суох гына сатааты?!

– Эс, туох диэн эттэий. Оттон нааа убай, быраат курдук саныыбын быыылаах. Чугаа бэрт. чгэй уол, хотуй, ол да иин таптаан эрдэхпит.

Бу кэмэ хосторун аанын тосуйдулар. Ыалдьыт Анастасия Яковлевна киирэн кэллэ. Киирэн дьыбаа-а Оля аттыгар чугас олорон ону-маны ыйыталаста. Онтон эмискэ Дашаны эмиэ чугас кэлэригэр ыырда.

– Кыргыттар, бииги бу тн соуруу ктбт. Сочига сынньана баран иэбит. Эиги бааалыста тётя Идаытын чгэйдик кр-истэ сылдьы. Арыый аралдьыйыа эигини кытта. Вот, предатель, а-а, пре-датель, – диэн бэркэ кыыйбыт-абарбыт куолаынан нууччалаан кэбистэ.

– Тётя Настя, йдбтбт, ити кими этти? – Оля соуйан р кр тстэ.

– Ээ, кистээн мунанар эбит дии. Оля, дьээдьэ Вадиммыт бу дьиэттэн букатын барбыт. Саа кэргэн-нэммит. Ити ччэ иэдэйбит, сс танарыахсыты кмскээ олорор. Чэ, йдтгт? Нам пора! – Анас-тасия Яковлевна эмискэ ойон туран хайдах киирбитин курдук тргэнник тахсан барда.

Кыргыттар, бэйэ-бэйэлэрин диэки саата суох кр-сн баран, аргыый утуйардыы тэриммитинэн бардылар.

– Аан тыааата, ыалдьыттар бардылар. Оля, тётя Идаа бара сылдьыбаккын дуо? – Даша ис ииттэн долгуйан отуора хамсаан хаалла.

– Ээ, суох, саллабын. Бииги чугааатахпытына сс айманыа. Ытаан-сооон арыый чэпчээтэ ини, – Оля тннк сэийэтигэр йнн таырдьаны одуулаа турда.

Даша сууна сылдьан крбтэ, Ираида Никоновна хоугар киирбит, утуйдаына буоларыныы аана «лип» сабыылаах. Кыргыттар, истибит сонуннарыттан айма-нан, хойукка диэри ону-маны кэпсэтэн, сибигинээ сыттылар.

* * *

Экзамен туттарар итии-бууу кннэр крх бэтэрээ ттгэр бтэн-оон хааллылар. Олялаах Даша иккиэн да рэххэ дьаныардаах, дьулуурдаах буолан биэрдилэр. Даша баарбыт рээр историко-фило-логическай факультет саха тылыгар уонна литерату-ратын салаатыгар киирдэ. Иккис улахан баалы ылбыт абитуриенка буолла. Оскуолатын, оройуонун комсо-мольскай тэрилтэтин эрэллэрин тэн биэрбэтэиттэн рэн ахан сылдьар. рээ олус улахан куонкурустаах буолан Оля кыратык ыксыы сырытта. Биир абиту-риены кытта баала тэнээн хаалан, Ираида Нико-новна оройуонуттан целевой миэстэ оорторон абыраата.

Кн рэх сааланыар диэри практикаа куорат таынааы оройуоннарга барар буоллулар. Ираида Никоновна иккиэннэрин таастарын-саптарын тэри-йэн срдэ-ктт. Кыргыттар иккиэн уопсайга миэстэ ылар буоланнар рлэрэ сс рдээтэ. Дойдула-рыттан суруктар элэнээн олороллор, рэххэ киир-бит оолордоох трппттэр рлэрэ муура суох.

* * *

– Оо, ообут дьэ кэлээхтээтэ. Эйигин кт да кт. Трбт кн остуола бэлэм, – Людмила Доро-феевна Лилия кэлэн ааны звоноктаабытыгар рэ тстэ.

– Трамвайга нааа элбэх кии, олус анньы-ыылааын иин биири ктттм ээ. Хата, дьээдьэ Игнат тулуурдаахтык кппт дии.

– Дьаал оннук буоллаа. Кэлэн хааллаына м-лл дии, – Людмила Дорофеевна саа кэргэнигэр былаастааын балтыгар киэн тутта иитиннэрдэ.

– Суумкаларбын илдьэ хаалла дии. Гаражка сыл-дьан баран киирэр .

– Ама эн соо сылдьыа дуо. Туох иин эр киилэниэхпитий, доор. Чэ, суун-тараан, чэйдиэх-пит. Маама бырааынньыктааы менюта манна кн кэллэ. Сибилигин телефоннуу сырытта, тэий-бэтэх быыылаах.

Сотору Людмила Дорофеевна кэргэнэ Игнат Иванович икки улахан суумканы сыан-соон, аылаан-мэилээн киирэн кэллэ.

– Эчи ыарахан да маллар, доор. Кыргыттар таа-астара р элбэх буолар. Оттон Антоша спортивнай суумканы сгэ-сгэ барар-кэлэр дии, – Игнат Иванович клнн туора сотто-сотто куукунаа уу иэ тиэтэйдэ.

– Бу айылаах мааны кыыс баайа-дуола буоллаа. Рабкооп хотунун оотун отунан-маынан оорбоккун. Игнат Иванович, чэ, сууна оус. Ообут трбт кнэ. сс билигин тыбыс-тымныы шампанскай ииэхпит, – Людмила Дорофеевна суумкалар быылларын сото-сото хос диэки илдьитэлээтэ.

Остуолга олорон к-дьаа кэпсэтэ-кэпсэтэ чэй-дээн бардылар. Людмила Дорофеевна дойдутун дьо-нун, аймахтарын сураар. Лилия билэрэ да аыйах эбит. Игнат Иванович бэйэтэ да кэмчи саалаах-иэлээх кии быыылаах, саа ктт буолбут кии билэрэ да аыйах буоллаа, оччо кыттыспат. Сэргээн ииллээн олорор, сп-сп тыл кыбытан ылар. Сотору саалатыгар барда.

– Дьахтар кииэхэ олус кэскилэ суох идэни тал-быккын. Оолонну да тохтууру буолуо дии, к-лээн куйаара сылдьыа дуо, – Людмила Дорофеевна Лилия культурнай-сырдатар училищеа к идэти-гэр туттарсар былааннааын соччо сэргээбэтин биллэрдэ.

– Эс, эдьиэй, ол кэргэн тахса охсор бн дуо. Сылдьа тэр былааннаахпын. Эдэр сааспын т кыалларынан уатыам ээ!

– Олус уатар эмиэ куттала баар. Миигин, эдьиий-гин, кр дааны, сааыран баран йднн олоу билэ сатыыбын. Кэмигэр, эрдэ дьааммытым буоллар оо уруу да баар буолуо этэ. Ханна баар тапталларын кэтээн олорбутум буолла?

– Таптал баар, эдьиэй! Киинээ, кинигээ сымы-йаны крдрбттр.

– Эчи, романтичнайгын. Эдэри бэрт буоллаа-а. Чэ, рэххэ киирэри туугар, – Людмила Доро-феевна шампанскайдаах бакаалын р ктхт.

Людмила Дорофеевна, бэйэтэ эдэригэр олоун оостубакка ооломмотох буолан, балтын оолорун олус кндтк саныыр, бэрт кыраларыттан тэбис-тээ бэрийсэр. Урут сайын уоппуската буоллар эрэ тыаа баран сайылаан, бырааттарын, балтын кытта бодьуустаан астынан ахан тннр. Сыл – хонук. Аалара т да быраан бардар, Валя с, туруу дьахтар буолан, оолорун атахтарыгар туруортаан эрэр. Уолаттар этээ улаатан, дьиэ иинэн-таынан барыны бары кыайа тутар дьон буолан, ийэлэрин абыраабыттарыттан Людмила сэмээр рэр. Лилия аатын курдук кн ууохтаах-арастаах, кии хараар быраыллар кынталдьыйбыт бэйэлээх буола улааппыт. Сирэйинэн эмиэ аатыгар дылы сырдык. Ол оннугар уолаттар ийэлэрин хаанын батан хара барааннар, орто ууохтаахтар.

– Лилька, чэ билигин утуйан сынньан. Сарсын докумуоун туттара иккиэн барыахпыт. Хоскун бэлэмнээбитим, телевизор кытта баар.

– Эдьиэй, оттон эиги саалаа таыстыгыт дуо?

– Оннук буолумуна икки кии. Кыра хоско бап-паппыт. Итиитэ бэрт, аанньа да утуйбат буола сылдьабыт. Нааа куйаарда, кыратык да ардахтаан сркэтэ тспэт ээ.

– Ээ, арба, маама эйиэхэ сээкэйи ыыппыта, – Лилия ийэтэ ыыппыт бакыат суумкатын эдьиийигэр туттаран кэбистэ.

чгэйиэн куоракка кэлбитэ! Дьэ, итиэннэ Сарда-аа тннн да бэрт! рэххэ кыайан киирбэккэ да хааллаына эдьиийин аахха олорон тугу эмэ лэлиэ. Дойдутугар тнннэинэ ферма диэки ыйан кэбиэл-лэрэ чуолкай. Сарсын тугу кэтиэххэ, хайдах оос-туохха? Лилия суумкатыттан хас да суол сайыы таастары ылан тктэнэргэ сананна. Куйааа да бэрт, баттаын р таааран брчскэ оостон баран сылдьыыы. Кулгааы ттэтэ охсуохха баар эбит, кмс ытаралар таах сытыахтара дуо.