A? q?m

– Bunu hacan bilmisn?

"Uc ildir.

– N? "Uc ildir bilirsn? – Heyrtdn Sbinnin g"ozlri alacalandi. – Amma mn indi deyirsn? Sonra da deyirsn ki, dostuq. Bel dostluq olar?

Zrifnin anqlayib solgunlasmis, amma bundan daha da zriflsmis siftin baxanda onun acigi drhal soyudu. – "Uc ild bu boyda drdi tk ckmisn?

– Demli seydir ki? – Zrifnin ssi titrdi. – Deyib etiraf etmlisn ki, snin yerini basqa birisi tutub? Sn artiq sevilmirsn, arzulanmirsan, lazimsiz sya kimi bir sey cevrilmisn? Tsvv"ur edirsnmi, Sbin?

– Aman Allah, snin kimi qadini kiminls dyismk olarmis! Rsid ny g"or bel etsin axi? – Sbin hec c"ur sakitls bilmirdi. – O Asya dediyin g"ozldir?

Sbin bu suali el verdi ki, sanki cavabinda “yox” esitmk istyirdi.

– H.

Cavab onu ctin vziyyt saldi:

– Yqin tk yasayir, elmi? – Sbinnin ssi titrdi.

– Eldir.

– Onu hardan tapib?

– Bir yerd islyirlr.

– O da m"uhndisdir?

– H.

– Aydin msldir. Tk qadindir, yqin isi-g"uc"u bznib- d"uznib Rsidin qabaginda firlanmaqdir. Snin kimi ynin k"ohn bir xalat kecirib g"un"un"u mtbxd kecirmir ki! – Sbin ciddi-chdl vziyytdn cixis yolu axtanr, onu dogurmus sraiti "oyrnmy calisirdi. O, dostuna tskinlik vermk istdi:

– Bir "oz"un fikirls d. Kisi "uc"un hansi qadina yaxinlasmaq xosdur? Snin kimisin? Shrdn axsama kimi bisirib-d"us"ur"ursn, gec kisi yanma glnd is deyirsn ki, “yorulmusam”.

– Eh, bxtvrlikdn danisirsan. O, hec yanima glir ki? – Zrif qhrini g"ucl uddu.

– Demli, onu "oz"un clb ed bilmmisn. Srt g"ozllikd deyil, zizim, grk kisini "oz"un baglaya bilsn. Mn snin kimi g"ozl deyilm. Amma di gl ki, Asim mnsiz birc g"un d yasaya bilmz. Qulaq as, bu g"undn mnim dediyim kimi edcksn…

Sbin n is danisirdi, ona mslhtlr verir, n is "oyrdirdi. "Oz"u d el syl, el "urkl "oyrdirdi ki, guya bu drslrdn sonra Rsid m"utlq Zrifni sevckdi, Asyani atib yenidn onun yanma qayidacaqdi. Zrif aci-aci g"uld"u. "Uc il vvl blk d rfiqsinin mslhtlrin ml edrdi, amma indi gec idi. "Uc il vvl kimi hr sey basqa c"ur idi. Zrif "oz sakit, burulgansiz hyatini yasayirdi. Ev, ail, "ovlad qaygilan icind sxsi sadt, diqqt v mhbbt kimi anlayislardan uzaq idi. "Oz adi hyat trzin "oyrsmisdi. "Uc il vvl hardansa sn amansiz r"uzgar onun rahatligini pozdu, hr seyi dyisdi.

Bir df isdn sonra Aydin ona yaxinlasdi:

– Sn bir s"oz deycym. Ancaq s"oz ver ki, onu "uryin salmayacaqsan.

Aydinin tonu Zrifnin xosuna glmdi. Onun n is xosaglmz bir sey deycyini basa d"us"ub sbrl g"ozlmy basladi.

– Bax ha, "oz"undn cixmamalisan. Bu, hyatdir. Insan hr sey hazir olmalidir.

Onun tmkini Zrifni h"ovsldn cixardi:

– "Uryimi "uzm, de g"or"um n demk istyirsn?

– Mn demy d bilrdim. Amma "ozglrdn esitmkdns, mndn esitmyin yaxsidir.

Zrif daha "oz"un"u saxlaya bilmdi:

– Mus-mus deyinc, Mustafa de, daha sbrim daraldi.

– Yaxsi, diqqtl qulaq as. Rsidin sevdiyi basqa bir qadin var.

– N? – Zrif qfil zrb almis adamlar kimi m"uvazintini itirdi. Yixilmamaq "uc"un tez stula c"okd"u. – N dedin? Rsidin sevdiyi qadin var? – O, var g"uc"u il bagirdi. Aydin onun dhstdn dyismis siftini g"or"ub dediyin pesman oldu. Lakin artiq s"oz deyilmisdi.

– Sn yalan danisirsan! Bizim xosbxtliyimiz hsd apardigina g"or bunu uydurmusan. Istyirsn bu yolla Rsidi mnim g"oz"umdn salasan.

Aydin bu ittihamlara davam gtir bilmyib dedi:

Mnin haqqimda n d"us"un"ursn, "oz fikrindir. Amma mn sn ancaq hqiqti dedim. Hqiqt is aci olur. Qadinin adi Asyadir, bir yerd islyirlr.

Niy bizim aramizi vurmaq istyirsn? – Zrifnin g"ozlri yasla dolu idi. Bunu g"ornd Aydin daha hec n demyib otagi trk etdi.

Hmin hadisdn sonra Zrif bir hft is cixmadi. Bir hft sonra xstxananin pillknlrind onunla "uz-"uz gln Aydin Zrifnin soluxmus bnizini, qmli g"ozlrini g"ornd:

– Mni bagisla, Zrif, – dedi. – Grk sn demyydim. "Oz"um d bilmdn qlbin yara vurdum.

Zrif tmkinini pozmadi:

– Aydin, sn pislik etmmisn. Yalan icind yasamagimi m"usahid etmk pislik olardi. Sndn bir xahisim var, Asyanin evininin yerini mn nisan ver. Qoy "oz g"ozlriml g"or"um.

Bu, xahisdn cox, mr bnzyirdi. Aydinin razilasmaqdan basqa carsi qalmadi. "Unvani Zrify verdi, evin harada yerlsdiyini tfrr"uati il ona izah etdi. "Uz"u p"ortm"us, g"ozlrin qan cilnmis Zrify yazigi gldi. Onu hec bel carsiz, "umidsiz g"ormmisdi. Zrifni bu hala o salmisdi. Bu zabli hiss onu incits d oyunu axira catdirmaq qranna gldi:

– Bu g"un Asyanin dogum g"un"ud"ur. Cox g"uman ki, bir yerd olacaqlar:

Zrif usaqlari bagcadan g"ot"urmyi qonsusu Sahib xaladan xahis edib axsam saat 6-da Aydinin nisan verdiyi hmin "unvani axtarib tapdi. Evin "uzbiiz"undki xiyabanda salxim s"oy"ud"un k"olgsindki skamyada oturub g"ozlmy basladi. Xosbxtlikdn cox g"ozlmli olmadi. Yarim saat sonra Rsidin g"ul dstsi il taksidn d"us"ub hmin bloka girdiyini g"ornd Zrif ildirim vurmus kimi bir xeyli yerindn trpn bilmdi. N etmli oldugunu drk edck halda deyildi.

Nhayt, ayaqlarini arxasinca s"ur"uy-s"ur"uy ev qayitdi. Birdn "oz-"oz"un acigi tutdu. “Blk ora Asyanin evi deyil? Blk Rsid qohumlarindan birini tbrik etmy gedib?” S"ubhlr ona aman vermirdi. Sonra n fikirlsdis, Rsidin stolunun siyirtmsindn onun telefon kitabcasini tapib Asyanin te-lefonunu axtarmaga basladi. “I” hrfi olan b"olmd “Ismayilova Asya” s"ozlrini oxuyub n"omrni yigdi. Dstyi qadin g"ot"urd"u. Zrif g"ucl "oz"un"u l alib sakit, tmkinli ssl:

– Rsid lazimdir, – dedi.

– Bu dqiq. Rsid, sni istyirlr.

– Allo! – Rsidin ssini esidnd dstk Zrifnin lindn d"usd"u.

Hmin hadisdn sonra Zrif sindi. Bu sinmaq onunla nticlndi ki, o, tamamil "oz"un qapandi. Rsid birc klm d demdi, bunu ona bildirmyi "oz"un ar sandi. “Qoy el bilsin ki, mnim hec ndn xbrim yoxdur” , – dey fikirlsdi. Lakin o g"undn yataq otagindaki qosa carpayilari ayirdi. n thqiredici bu idi ki, Rsid onlari niy ayirdigini Zrifdn sorusmadi da. Deysn buna hec fikir d vermdi.

* * *

Zrif yenic hamamdan cixmisdi. Nazik gec k"oynyind g"uzg"un"un qabaginda dayanib yas saclarini darayirdi. Uzun, sabalidi saclarini dsmalla bir xeyli qurulayib ciyinlrin atdi. Rsid divanda uzanib oradan arvadina tamasa edirdi. Birdn yuxudan ayilan kimi oldu: el bil Zrifni ilk df g"or"urd"u. Bu fikirdn tutulan kimi oldu. Amma arvadinin varligini deysn dogrudan da unutmusdu. Bir evin icind iki yad kimi dolanirdilar. “H”, “Yox” dan basqa son vaxtlar Zrifdn ayn s"oz esitmirdi.

– Ev bir sey lazimdir? – Rsid bunu danismaq, bir s"oz demk xatirin dedi. Dediyin d pesman oldu. Onsuz da evin b"ut"un agirligi Zrifnin "ust"und idi. Bir sey lazim olsa da, Zrif ona demyckdi.

– Yox.

– Bazara getmk lazimdir?

Getmism.

– Mn sabah da isd olacagam.

Sabah bazar g"un"u idi. “Sabah da isd olacagam” o demk idi ki, Rsid g"un"un"u yen d Asyanin evind kecirck.

Zrifnin etinasizliqla saclarini daramaqda davam etdiyini, onu sorgu-suala tutmadigini g"ornd Rsidin arvadina acigi tutdu: “Vecin d deyil”. Sonra is Asyani g"ozlri "on"und canlandirdi. Asya onu b"usb"ut"un ram etmisdi. Zrifdn el soyutmusdu ki, buna bzn "oz"u d tcc"ub qalirdi. Axi Zrifni sevib evlnmisdi. O, hec d pis hyat yoldasi deyildi. Zrify tamasa ed-ed onu Asya il m"uqayis etdi. Hr ikisi g"ozl idi. Amma Asya onu daha cox czb edirdi. Onun cazibsi qarsisinda Rsid hec vaxt bel sakit dayana bilmzdi. O, "uz"un"u divara cevirib g"ozlrini yumdu.