Порт у тумане (на белорусском языке)

Адчынiўшы, яна ўзнялася па прыступках, якiя вялi ў хол, i Мэгрэ прыйшлося самому зачыняць за сабою дзверы. Потым яна пастукалася ў мэраў кабiнет i знiкла, калi камiсар ужо ўваходзiў.

Ва ўсiм гэтым адчувалася штосьцi загадкавае. Гэта быў не той выпадак, калi нешта адразу ж кiдаецца ў вочы. Здзiўлялi розныя дробязi, якiя выдавалi, што ў доме не зусiм спакойна.

Вiла была вялiкая, амаль новая, пабудаваная ў стылi, якi часта сустракаецца на ўзбярэжжы.

Але, улiчваючы той факт, што Гранмэзон быў уладальнiкам амаль усiх акцый буйной Ангельска-Нармандскай кампанii, можна было чакаць большага багацця.

Можа, яго дом у Кане быў раскошнейшы? Мэгрэ ступiў некалькi крокаў, i толькi тады пачуўся голас:

– Гэта вы, камiсар?

Голас даносiўся ад акна. Гранмэзон сядзеў у глыбокiм фатэлi, паклаўшы ногi на крэсла. Супраць святла яго было дрэнна вiдаць, але Мэгрэ ўсё ж прыкмецiў, што замест каўнерыка на шыi ў гаспадара была чорная хустка. Левую шчаку мэр прыкрываў рукою.

– Сядайце, - сказаў ён.

Мэгрэ абышоў пакой i сеў акурат насупраць суднаўладальнiка. Камiсар не без цяжкасцi стрымлiваў усмешку: ён не чакаў сустрэць мэра ў такiм стане.

Яго левая шчака, якую рука закрывала не поўнасцю, прыкметна распухла, як i вусны. Але больш за ўсё мэр стараўся прыкрыць велiзарны сiняк пад вокам.

Усё гэта выглядала б не так камiчна, калi б суднаўладальнiк не стараўся захоўваць важнасць. Нерухомы, ён глядзеў на Мэгрэ варожа i з недаверам.

– Вы прыйшлi паведамiць мне пра вынiкi расследавання?

– Не. Вы так добра прынялi мяне мiнулы раз, што я хацеў падзякаваць вам за гасцiннасць.

Мэгрэ нiколi не ўсмiхаўся iранiчна. Наадварот, чым больш ён насмiхаўся з чалавека, тым больш сур'ёзным здаваўся яго твар.

Ён разглядваў кабiнет. Сцены былi пазавешваны схемамi грузавых суднаў i фатаграфiямi караблёў Ангельска-Нармандскай кампанii. Мэбля была звычайная: чырвонае дрэва добрай якасцi - i толькi. На пiсьмовым стале ляжала некалькi папак, лiсты, тэлеграмы.

Падлога была пакрытая лакам, i, спыняючы раз-пораз вочы на яе гладкай паверхнi, камiсар пачаў задаваць пытаннi.

– З вамi, здаецца, нешта здарылася?

Мэр уздыхнуў, паварушыў нагамi i прабурчаў:

– Спатыкнуўся на лесвiцы.

– Сёння ранiцай? Як, мусiбыць, напалохалася панi Гранмэзон!..

– Жонкi тады ўжо не было.

– Сапраўды, у такое надвор'е няма чаго рабiць каля мора... Хiба што паляваць на качак... Мяркую, панi Гранмэзон цяпер у Кане, разам з дачкою?

– Не, у Парыжы.

Адзеўся суднаўладальнiк не надта вытанчана. Цёмныя штаны, халат на фланелевую кашулю, лямцавыя пантофлi.

– А што было ўнiзе лесвiцы?

– Што вы маеце на ўвазе?

– На што вы ўпалi?

Зласлiвы позiрк, сухi адказ:

– На падлогу.

Гэта была мана, мана вiдавочная! Такi сiняк пад вокам не заробiш, упаўшы проста на падлогу. I ўжо на шыi слядоў таго, што цябе душылi, напэўна не застанецца!

А Мэгрэ выдатна бачыў кожны раз, калi хустка ў мэра хоць трохi збiвалася з шыi, кровападцёкi, якiя спрабаваў той схаваць.

– Вы, вядома, былi ў доме адзiн?

– Чаму "вядома"?

– Ды таму, што няшчасныя выпадкi заўсёды здараюцца, калi няма каму памагчы!

– Служанка пайшла па прадукты.

– У доме толькi яна?

– Ёсць яшчэ садоўнiк, але ён паехаў у Кан, таксама нешта купляць...

– Мусiць, i балела ж вам...

Больш за ўсё непакоiла мэра сур'ёзнасць Мэгрэ, яго спагадлiвы голас.

Гадзiннiк паказваў толькi палову чацвёртай, але ўжо цямнела, i мэраў твар стала вiдаць яшчэ горш.

– Вы дазволiце?
– выцягнуў Мэгрэ сваю люльку.

– Калi хочаце цыгару - яны на камiне.

Цэлы стос скрыначак з цыгарамi. На падносе - бутэлька старога арманьяку. Мэгрэ звярнуў увагу на высокiя дзверы з пакрытай лакам смольнай сасны, якiя вялi ў гасцёўню.

– Ну, як ваша расследаванне?
– спытаўся мэр.

Невыразны жэст камiсара. Мэгрэ стараўся не глядзець на гэтыя дзверы: яны неяк дзiўна пачыналi нi з таго нi з сяго дрыжаць.

– Нiякiх вынiкаў?

– Нiякiх.

– Хочаце пачуць, што я пра гэта думаю? Не трэба было рабiць з гэтай гiсторыi нiчога складанага.

– Ну вядома!
– адказаў Мэгрэ.
– Што ж тут складанага, у гэтай гiсторыi?! Аднойчы вечарам знiкае чалавек, i паўтара месяца нiхто не ведае, што з iм. Нарэшце яго знаходзяць у Парыжы з разбiтым i залатаным чэрапам, зусiм без памяцi. Яго прывозяць дамоў, i тае ж ночы ён памiрае - атручаны. Тым часам з Гамбурга на яго банкаўскi рахунак прыходзiць трыста тысяч франкаў. Усё проста! Усё ясна!

Нягледзячы на камiсаравы словы i даволi зычлiвы тон, з якiм яны былi сказаны, мэр адказаў яшчэ больш катэгарычна:

– Ва ўсякiм выпадку, справа, можа, усё роўна прасцейшая, чым вы думаеце. I, дапускаючы, што ў ёй нямала дзiўнага, не варта было, лiчу, надаваць ёй такi трывожны характар. Калi разважаць пра гэта ў шынках, дык можна дужа засмуцiць галовы тым, у каго мазгi праз алкаголь i без таго размяклi.

Мэгрэ адчуваў на сабе жорсткi iнквiзiтарскi позiрк. Мэр гаварыў павольна, чаканiў словы, усё роўна як прамаўляў абвiнаваўчы акт.

– З другога боку, палiцыя анi разу не звярнулася да кампетэнтных органаў улады!.. Я, мэр, нiчога не ведаю тое, што адбываецца ў порце...

– Ваш садоўнiк носiць сандалii на вяровачнай падэшве?

Мэр хутка зiрнуў на паркет, дзе вiднелiся сляды. Малюнак вяровачнай падэшвы быў выразны.

– Адкуль я ведаю?

– Прабачце, што перапынiў вас... Проста ў галаву прыйшла адна думка... Дык вы кажаце?..

Але працягваць свой наступ на камiсара мэр не стаў.

– Перадайце мне, калi ласка, скрынку з цыгарамi... Вось гэтую... Дзякую...

Ён запалiў цыгару i прастагнаў, бо занадта шырока разявiў рот.

– Увогуле, што вам удалося даведацца? Вы, напэўна, багата што высветлiлi...

– Так мала!

– Дзiўна... У партавiкоў фантазii хапае, асаблiва пасля некалькiх чарак аперытыву...

– Мяркую, вы адправiлi жонку ў Парыж, каб уберагчы яе ад хваляванняў, звязаных з усiмi гэтымi драматычнымi падзеямi?.. I тымi, што могуць яшчэ здарыцца?..

З абодвух бакоў адчувалася непрыязнасць. Урэшце, камiсар i мэр былi людзi з розных грамадскiх класаў, вельмi непадобныя адзiн на аднаго.