Лабух

Зразумела, што мы — гэта не ўсе піянеры з піянеркамі, колькі нас было ў лагеры, але Блонька не ведаў, хто канкрэтна распазнаў яго пры аголеным азадку Святланы Мікалаеўны, і таму ненавідзеў кожнага і ўсіх. Аднак найперш ён — і справядліва — падазраваў і ненавідзеў мяне, бо адзіны фотаапарат, які меўся ў піянераў з піянеркамі, быў маім.

Да таго ж я граў на баяне — і не горш за Блоньку.

— Дзе твая “Змена”? — адвёў ён мяне ў лес, у самы гушчар, быццам забіць збіраўся і ламаччам закідаць.

— Сам абшукаўся, Максім Герасімавіч... Нехта ўзяў...

— Калі ўзялі?

— З тыдзень таму. Я ўжо хацеў ці вам, ці начальніку лагера сказаць, ды запіску падкінулі.

За вуха Блонька хапаў балюча, касціста — але я трываў...

— Што ты мне лепіш?.. Якую яшчэ запіску?

— Гэтую во... — круціўся я туды, куды круціў Блонька, каб толькі не адарвалася вуха, бо што я тады за музыкант?..

Запіску я сам са-склаў, напісаўшы тлустымі друкаванымі літарамі: “ФОЦІК ВЕРНЕМ. ПРЫХОДЗЬ СЁННЯ А ПОЎНАЧЫ Ў ШОСТУЮ ПАЛАТУ. МАЎЧЫ!”

Блонька глянуў на мяне недаверліва.

— Там жа піянеркі...

Я здзівіўся з ягонай недаверлівасці.

— А то піянеркі фоцік сцягнуць не могуць!

А поўначы Блонька паляваў на піянераў з піянеркамі каля дзвярэй шостай палаты. Піянеркі пад гэты час палатамі з піянерамі памяняліся, пакінуўшы піянерам адну Зоську Путырскую, якой ужо ў трынаццаць гадоў на ўсё было чхаць і пляваць, толькі смерць як паглядзець хацелася, як піянеры мастурбіруюць на хуткасць. Мы паабяцалі ёй паказаць — і яна згадзілася пастаяць пасярод палаты на карачках, аголенай срачкаю да дзвярэй.

Прыслухаўшыся і пачуўшы а поўначы ў шостай палаце прыглушаныя недзявочыя галасы, Блонька ўварваўся, запаліў святло — і ўбачыў тое, што ўбачыў: голую срачку і паўкругам вакол яе — дванаццаць юных мастурбантаў з горнам, барабанам і чырвоным сцягам. Відовішча ўразіла яго да зацьмення мазгоў, і пакуль ён кульгаў па лагеры і падымаў трывогу, піянеркі перабеглі да сябе, піянеры да сябе, патушылі святло ды паклаліся спаць — і Блонька паўстаў перад трывожна паднятым начальствам, якому не хацелася лішняга скандалу, кульгавым і гарбатым ідыётам, якім ён і быў. “А чаму піянеры аказаліся ў раптам спусцелай палаце піянерак, калі ў іх свая палата ёсць? А што яны там адны рабілі? Калі тое, пра што вы, Максім Герасімавіч, кажаце, дык гэта яны маглі і ў сябе рабіць. І куды падзеліся піянеркі, чаму іх піянеры павыганялі, пакінуўшы адну нейкую голую срачку? Піянеры ўсе, па-вашаму, псіхічна хворыя?..” — пыталася начальства ў Блонькі, і ні на адно з пытанняў Блонька талкова не мог адказаць. Нашага спектакля, жарту нашага ён не зразумеў — і з той ночы з ідыёцкай сваёй зацыкленасцю думаў адно пра помсту. І ўрэшце ён мяне дапёк.

Плёскацца нам, як нейкім жабінам, у скаламучанай выгарадцы было невыносна, але тых, хто паднырваў пад сетку і вырываўся на вольную плынь ракі раз і другі, на трэці раз з лагера выганялі. За мной былі ўжо два разы...

Таксама загадка, калі нармальнымі мазгамі ўдумацца... Ну, чаму два разы — яшчэ можна, а тры — ужо не?.. А раптам якраз другім разам на дно пойдзеш?..

— Паднырні і зрабі выгляд, што топішся, — сказаў я Зосьцы Путырскай, якой чхаць і пляваць было на ўсё, а тым болей на тое, што яе аднекуль выганяць. Яна паднырнула пад сетку, выплыла на быстрыню і пачала тапіцца.

— Максім Герасімавіч, Зоська топіцца! — закрычаў я панічным голасам, не ведаючы, ці ўмее Блонька плаваць. — Ратуйце!

— Эй вы, хто-небудзь!.. — спудзіўся Блонька. — Да яе!.. Да яе!..

Ратаваць Зоську ніхто не кінуўся.

— Няма дурных!.. Каб з лагера выгналі?..

— А-а-а!.. — галёкала Зоська.

Ні лагернага начальства, ні важатых блізка не было. Нерашуча пакульгаўшы па беразе і не ўбачыўшы нікога, хто б паспеў на дапамогу, Блонька ў адзежы палез у ваду. Плаваць ён, аказалася, ці зусім не ўмеў, ці ўмеў не недта. Я гэта зразумеў, калі, махнуўшы разы тры-чатыры рукамі, ён камянём пайшоў на дно.

“Ну і прыдурак!” — падумаў я, паднырваючы пад сетку, дзе мяне раптам перавярнула, бо я зачапіўся ў спешцы за дрот трусамі, і здорава прадрапала ад паху да каленяў. Вылузнуўшы з трусоў і пакінуўшы іх пад вадой на дроце, я даганяў і даганяў Блоньку, якога зносіла рака ў далёкае Балтыйскае мора — і Зоська, галёкаючы так, нібы не на ўсё ёй чхаць і пляваць, са мной Блоньку даганяла, і яшчэ дзесяткі два піянераў з піянеркамі, але рака была хутчэй за нас... Хуткая рака...

Блоньку вылавілі кіламетры за паўтары ад лагера, пад мастом, да адной з бетонных паляў якога рака Блоньку прыбіла, не данесла да мора... Зрэшты, ніколі ў мора ён і не хацеў, і песняў марскіх не спяваў ніколі.

З рэчкі мяне, не зважаючы на тое, што голы, у адным ручніку, зацягнулі за вушы ў медпункт. Там стаяла белая шафка з інструментамі і лекамі, белая тумбачка, белы зэдлік і два нікеліраваныя ложкі — на выпадак каранціну. Паколькі ні са свінкай, ні з больш сур’ёзнай інфекцыяй ніхто з піянераў і піянерак у каранцін не патрапляў, ложкі ў медпункце былі сто разоў перамененыя, перанесеныя з палат, самыя даламаныя. Таму медсястра Таццяна Савельеўна займалася з начальнікам лагера тым жа, чым займалася піянерважатая Святлана Мікалаеўна з важатым-баяністам, з тапельцам Блонькам, таксама ў лесе, за мурашнікамі. Але звычайна ўночы. Начальнік лагера меў вопыт работы і быў асцярожны — нам ніяк не ўдавалася ў злучцы з Таццянай Савельеўнай яго сфатаграфаваць.

Таццяна Савельеўна, беленькая ў напаўрасшпіленым беленькім халаце, кругленькая ў ім і пухленькая, падсадзіла мяне на тумбачку, села на зэдлік перада мной і стала фарбаваць мае яйчыкі ёдам.

Ведаеце, як шчыпле ёд падрапаныя яйчыкі? Паспрабуйце, падрапайце і памажце — гэта запамінаецца.

Ні боль у паху, ні страх, якога наглынаўся я з вадою і які, халодзячы ўсяго мяне, боўтаўся ў жываце: “А што цяпер будзе?.. Выганяць?.. Арыштуюць?.. Засудзяць?..” — не раўняліся са здранцвеннем, з якім глядзеў я зверху ў выраз белага халата Таццяны Савельеўны, студэнткі медыцынскага інстытута, дзе вучылася яна на педыятра, бо мела схільнасць да дзяцей. Пад напаўрасшпіленым халатам Таццяны Савельеўны наскрозь, да бездані, да белага сядзення зэдліка з карычнева-кучаравай шчотачкай на ягоным крайку, не было нічога. Толькі бела-мучное, тварожнае цела, толькі ўся яна сама. І перад маімі вачыма, слепячы іх, навісалі над безданню дзве бела-мучныя снежкі, дзве тварожныя гурбы з прылепленымі да іх буйнымі, пупырыстымі, сокам сцякаючымі малінінамі.

— Пашчасціла табе, Раман, што з раманчыкам застаўся, — не адрываючыся ад сваёй, можна сказаць, велікоднай забавы, з прыдыханнем сказала Таццяна Савельеўна і пальчыкам перакінула над яйчыкамі мой стручок з боку ў бок. — Толькі нешта ён, як нежывы, змерз і пасінеў... Пахукаем і сагрэем, а то адваліцца... Шкада будзе, Раманчык, раманчыка — харошанькі такі...

Яна першая назвала ўсяго мяне раманчыкам.

Раз, другі і трэці, узяўшыся за мае каленкі, хукнула тварожная фея з медыцынскага інстытута на нежывы і пасінелы стручок — і сталася дзіва: стручок ускочыў, як алавяны салдацік. Фея, здзейсніўшы дзіва, пацягнулася да салдаціка па ўзнагароду, але толькі-толькі, ледзь-ледзь дакранулася яна да галоўкі ягонай губамі і кончыкам языка, як галоўка беднага салдаціка дробна-дробненька запульсавала, задрыжэла, забілася — і пырснула ў губы феі саплівенькім струменьчыкам!..

Усё. Я сядзеў на тумбачцы, падціснуўшы ногі — нерухома, як маленькі Будда. Як дурненькі Будда. Я не знаў, што рабіць. Я не ведаў, куды падзецца. Я не разумеў, як пасля гэтага жыць. Бо я тады яшчэ і не здагадваўся, што Будда — сын імператара, што ўсё гэта ён дазваляе, бо ён тлусты і вясёлы, і шалёна шчаслівы ад жыцця. Пра гэта толькі нядаўна даведаўся я ад бацькі Лі-Лі, які чамусьці назваў сваю дачку па-кітайску.

А тады я нібыта падвёў самога сябе... Схлусіў самому сабе, здрадзіў... Я быў перакананы, што да гэтага гатовы, ці ні кожную ноч і ні кожны дзень уяўляючы, як яно будзе. Як нарэшце паспытаю я, як яно не ў кулачку, а там, у бяздоннай таямніцы, у валасістай шчыліне, у яе спратах і сховах, дзе спазнаю, што такое пытка. Чыя і якая, дзявочая ці жаночая — усё адно, але лепей жаночая, бо ў таямнічую слодыч дзявочай, гледзячы на аднакласніц, не надта верыў. У трызненнях сваіх я падсцерагаў недзе — найчасцей за стогам у толькі што скошаным лузе — белую-белую, дзябёлую-дзябёлую, з грудзямі да неба дзеўку ў чырвонай спадніцы, валіў яе ў стог, задзіраў ёй чырвоную спадніцу на малочныя грудзі, нагамі разводзіў яе мясістыя ногі — і!.. І першае, што я пастанавіў для сябе ў сваіх уяўленнях — гэта ўтыркнуцца ў пытку, увагнацца па корань, увайсці ў яе і не выходзіць. Ні за што і ніколі не выходзіць, быць у ёй, быць і быць...