Мроi Багны

– Суровы ж ты, дзяжурны Хонаг. муха не праляцць, - з роняй заважы сотнк.

– Служу мперы!
– адчакан той зя пад брыль.
– Дакументы, пжалце.

Тонкя вусны барыг скрывлся грэблвай усмешцы. Двума пальцам ён даста з-за пазух пасведчанне працягну яго дзясятнку. Разгарнушы корачк, той выяв укладзеную памж м асгнацыю, роную палове солда. Купюра тут жа перавандравала дзясятнку кшэню.

– Усё парадку?
– спыта сотнк.

Дзтт Хонаг пачуха патылцу.

– Ну, э-э-э...тут як быццам коска неяк не так стаць, - прамов ён.

– Ах ты, шэльма, - рагатну рамеец.

Памацашы кшэн шыняля, ён выцягну адтуль пасрэбранка суну яго рук дзясятнку.

– Цяпер парадак?

Пасрэбранка - не бог ведама якя грошы, але надта нахабцца таксама не варта.

– Парадак, Ваша Благароддзе. Праязджайце, - сказа Дзтт Хонаг.

Вярнушыся да паста аховы, ён падня шлагбам. Машына, ранушы маторам, пакацлася. Палова солда, ды яшчэ пасрэбранка зверху - зусм нядрэнна, разважа Дзтт Хонаг, праводзячы iх вачыма. Хаця сотнку, напэна, заплацл на парадак больш. Непасрэдна каля гарадскх варот барыгу прыйдзецца раскашэлцца зно, але што зробш, такя правлы гульн. Гэты першапачатковы нёсак - проста дробязь у парананн з тым, што ён заробць зачумленым горадзе, прадаючы сываратку.

– Э, а ты куды сабрася?
– гаркну дзясятнк, убачышы, што напрост да паднятага шлагбама тупае нейк недаростак у паношаным вачыным кажусе лямцавай шапцы з 'вушам'.
– А ну, назад!

Дзясятнк заступ хлопцу дарогу для большай пераканачасц накрава на яго ствол внток. Той адступ на крок таропся на жанера. На выгляд хлапцу было гадо шаснаццаць, але магло стацца так, што гэта дарослы, як выглядае, як падлетак. Над такой пародай людзей узрост не мае лады. Недаростак трыма у зубах карэньчык аеру. З-пад яго лямцавай шапк выбвался нячэсаныя рудыя кудлы.

– Братка, пусц горад, а? У мяне там жонка-парадзха, - сказа недаростак.

Дзясятнк гучна заржа.

– Што цябе за жонка, пудзла?

Недаростак выцягну з рота карэньчык аеру, сплюну у снег хмыльнуся, агаляючы няроныя зубы.

– Жонка як жонка. Як ва сх. Рабая, крывая, кульгае на абедзве наг. Але як разьюрыцца, дык у хаце пыл стабом.

– Накшталт цябе?
– хмыкну дзясятнк.
– Ды што ты сё шчэрышся, як гуль на мерцвяка? Твая бабка, часам, з нежыццю не гуляла?

Хлапец паматля галавой

– Ды не-е-е, тольк з млынаром, а яго брат прыпадачны. А дзядзьку майго кабыла сп'яна капытом стукнула.

– Ды я бачу, - сказа дзясятнк. Хлапец, вдавочна, бы блазнаваты, а гутарыць з вар'ятам яго не было някага жадання.
– Ладна, бяжы адгэтуль. Пакуль вушы не паадстрэльва.

Ён адвярнуся, даючы зразумець, што гутарка скончана. Недаростак патаптася яшчэ трох каля абочыны , нарэшце, адышо. Апусцшы шлагбам, дзясятнк Дзтт Хонаг вярнуся на пост аховы. Настрой у жанера значна палепша, нават спаць расхацелася. 'Сягоння пазлатнцы, затра пасрэбранка, а там, глядзш, на самаходны экпаж назбраецца, - разважа ён.
– Ну, а чаго. Я ж слком не адбраю, сам даюць. А дзянёк задася сёння, эх, засёды б так!..'

***

– Ну што, Памва?
– спытала Лта, кал той вярнуся ад заставы.

Памва-Хлуск пацсну плячыма.

– Ды нчога. Гэтыя, з усходу, непрабныя проста. Пакуль грошай не дас. А грошай у нас з табой няма, - ён зрну на Лту раптам злёгку пачырване.

Лта была добра старэйшая за Памву, але ён не-не дый заглядвася на яе. Прыгожая яна, усётк. Хаця валасы коратка абрэзаны, апранута, як хлопец, у штаны ды кажушок. Яно правльна, у спаднцы па лесе не пабегаеш. сё рона прыгожая. Рабацнк такя, вочы-васльк. Напэна, у Яна был такя ж, да таго як... А Вочак дарма сётк яе з Братчыкам па лясах цягае. Трэ было адразу зрабць так, як Йорхас каза - адправць яе разам з Янам на сядзбу Хльдэгерд. Там бы яны был бяспецы. Сядзбу тую нводзн жандар нзавошта не знойдзе. А сё таму, што Хльдэгерд умее вядзьмарыць. Дакладней, вадзць Мрою - так гэта завецца. А навучылася яна гэтым штукам ад сваяко, якя хаваюцца Паночнай Багне... Рабяты, зрэшты, не вераць. Кажуць, што Хльдэгерд проста своечасова плацць жандарам, каб яны сядзбу 'не бачыл', вось сё вядзьмарства. Можа, так. А Мроя сётк снуе. яна не галовах людзей, яна пасюль, разлта паветры, як сонечнае святло. Трэба тольк крышачку напружыць зрок, каб яе разгледзець. Дзна, што яны не бачаць... Лта, аднак, на сядзбу ехаць не захацела. Не жадаю, маля, чужым людзям на шыю садзцца. рамейца яна ненавдзць больш за сё на свеце. Вось помсцць м цяпер, са зброяй у руках. Як мужчына. за сябе, за брацка...

– Ну, што ты глядзш?
– прамовла яна з прыкрасцю.
– Я ж казала, што нчога не атрымаецца.

Памва смхнуся.

– Значыць, трэба рабць так, як я каза напачатку. Рэзаць сетку ламаць генератар. То бок, наадварот. Спачатку ламаць, потым рэзаць.

Яна махнула рукой.

– Ты не здолееш.

– Лта, ну ты што, думаеш, я зусм бодзла дурны?
– Памва-Хлуск пакрыджана таропся на яе.
– Ян мне адзн раз патлумачы, я сё запомн. Не атрымалася дзюнах, атрымаецца цяпер. А зрэшты, мы яшчэ можам дачакаць гэтага...паветраплаца. Можа, прыляцць акурат пад вечар, хто яго ведае.

Лта здыхнула паглядзела на неба, дзе жо пачынал збрацца снегавыя хмары.

– Цяпер тольк гаворк, што аб гэтым карабл. Ну дзе ён?
– сказала яна.

Хлуск хмыкну.

– Ты ж ведаеш, як гэта робцца. Альбо хтосьц камусьц недаплац, альбо чынаё аж дагэтуль важдаецца з паперам. Альбо тое, другое адначасова. А Морава Дзека-то не чакае. Палова горада апражэцца, пакуль яны свае пячатк расставяць...

Тут Памва прыкус язык, зразумешы, што ляпну лшняе. Ён бачы, што Лты задрыжэл вусны, як быццам яна вось-вось расплачацца. Але Лта не заплакала. Яна мочк паглядзела на рудавалосага хлопца, а потым раптам абняла яго, прыцснушыся шчакой да яго вачынага кажуха. Памва-Хлуск адчу, што шчок яго зно запалал.

– Ды годзе табе, - сказа ён трох павагашыся, прыняся нязграбна гладзць яе далонню па валасах. - Нчога з м не здарыцца. Ён жа стражнк. А стражнк - яны такя. Някая халера х не возьме.

Гаспадар Вулц

'Гульню жабрако' Нара нечакана падабала. Усё аказалася вельм проста. правла някх. Ёй нават не давялося падыходзць да мнако выпрошваць грошы. Людз, праходзячы мма, сам кдал манетк. Дзячынка радасна засмяялася, кал на маставую са звонам упала першая манета пакацлася м пад ног.

– Ян, гэта ж срэбранк!
– крычала яна захапленн.
– Цэлы срэбранк! Такя грашышчы!

– Спадзяюся, сапрадны, а не фальшыка, - адказа Ян.

Потым м кнул пару медных, затым пасрэбранка, потым зно медны. Нара збрала манеты складвала х у прамдку. Нкол яшчэ яна не адчувала сябе такой заможнай. У прытулку выхаванкам не належыла мець кшэнныя грошы.

– Ян, тут стольк грошай! х ёсць куды схаваць?

– У кшэнь, хба што.

– Ой, я зусм забылася. У мяне ж кашэль ёсць!

Нара сунула руку кшэнь палцечка выцягнула адтуль маленьк кашалёчак, пашыты з рознакаляровых лапка прыгожаны бсернай вышыкай.

– Я сама зрабла яго прытулку, - сказала яна.
– Дакладней, сястра Марта загадала мне яго зрабць, у падарунак спадару Пелягрыюсу. Яна сказала, што яму падабаюцца такя забак.

– Здаецца мне, у спадара Пелягрыюса такх забавак поная шуфляда. Пэна, разглядвае ды шныпарыць цшком, - прагавары Ян.

– Што?

– Нчога, Нара, - спахапся Ян.
– Так, задумася.

– А хто шныпарыць?

– Нхто. Давай, трамбуй манеты, - сказа Ян.

А думках ён адзначы, што неяк гладка сё дзе. Занадта гладка. Так не бывае. Зараз напэна здарыцца якое-небудзь паскудства. ён не памылся. Радасны настрой Нары незабаве бы азмрочаны з'яленнем Гаспадара Вулц са свтай. Ва сякм разе, так назва сябе худы цыбаты стары са злым вачыма, апрануты амаль новае ванянае палто высокую ачынную шапку. Ён бы кульгавы шо, абапраючыся на мылцу. За яго спной маячыл яшчэ двое. Адзн з х выгляда сапрадным грамлай - шырок прысадзсты, у шырачэзных штанах, кра якх цягался па зямл, лямцавым пнжаку, як бы яму зацесны. Друг, худы жылсты, бы апрануты догае лснае футра - зрэшты, ужо добра пашматанае, пад якм вднелся рудыя клецстыя штаны чырвоная кашуля-саколка. У грамлы не ставала правай рук - пусты рука бы запралены кшэню пнжака. Затое левай ён трыма важкую дубнку, мяркуючы па см, ён уме з ёй абыходзцца. У таго, што футры, усе канечнасц был на месцы, ён з гультаяватым выглядам пагульва здаравенным мяснцкм нажом, перакдваючы яго з адной рук другую.