Бастан кешкен, кµз кµрген

трі бар.

Біра «Воздух» трі келгенде, ол территория скери алыпа

кшкен деген сз. Елді басаруы скери комиссарды арауына

кшеді, аландары соны жарлыымен орындалады деген сз. Сол

«Воздух» хабарыны телеграммасы дайын трінде, біз отыран

жерде сейфте пломбамен жабулы да тр. Оны ашуа арнайы бйры

болады. Ол телеграмма ш мекемеге 5 минутты ішінде жеткізілуі

керек: скери комиссариата, райкомны 1 – хатшысына жне

банкке. Кнде сменаны ткізерде, пломбасыны бзылмаанын

крсетіп, арнайы журналмен тапсырамыз.

9/XII – 1941 ж. Кнделікті жмыса кешкі сменаа келгенмін. Тн

мезгілі, саат 11 – лер шамасы. Телеграф аппараты “морзянка ”

“Янк...” деп тыылдай бастады. Мен дереу жауап бердім. “я Янк”-

деп.
– “я Крд. 1 пп, серия “Г” – деп, таылдай алды. Дереу мен:

“ПД”- деп жауап аттым.

Ол кезде айтуа болмайды. азір соны мазмнын айтайын:

1921 – 22 жылы туыландардан, орта дрежелі білімі бар 40

адамды Атбе облвоенкомыны арауына, 40 атты Жамбыл

облвоенкомыны арауына жібересі делінген. Телеграмманы

абылдап алдым да, есікті ашпасын деп, зім жазан телеграмманы

конвертке салып, ауданды скери комиссариата арай жгіре

басып келемін. Келдім де. скери комиссар конверті ашып, оып

боланша ктуім керек. Оыды да. Кетуге рсат етті. Мен: - Ерте

келе берейін бе? – дедім. Бетіме бір арады да, н атан жо.

йткені сол телеграммадаыа мен тура келіп трмын. Келесі кні

шаыру ааз да (повестка) келіп жетті. 42 адам шаыран екен.

Бріміз де жарады. Стройа трызып; “Кім осы жолы шаырудан

алысы келеді?” деп, скери комиссар срады. Ешандай н жо,

тым – тырыс. «Тарадар» - деп, команда береді. Тарап жатанда

военкомда істейтін аам:

– Осы жолыдан аласы ба? – деді. Мен:

– алмаймын. Бгін болмаса, ерте таы шаырады. Мына таныс

жолдастарымнан алмаймын! – дедім.

Сол кннен бастап, майдана баратын жолдастарымыз кезек-

кезек йлеріне шаырысу да. Баран жерде олара: «Ерте біз

вагона мініп, жріп бара жатанда бірде-біріні туысы дауыс

шыарып жылайтын болмасын! Жылап шыару деген жаман ырым,

онда біз елге тірі оралмаймыз. Вагон имылдаанда ндетіп, ле

айтайы!» - дедім. Солай да болды. Кетіп бара жатандар ішінен

бірден майдана барамыз ба деп, зді зі талыа салуда. Мен

білсем де, айтпадым. Мені берген антым бар. Сонымен Атбе

240

облысында рылып жатыран 101 ОСБ-ны (отдельно стрелковая

национальная бригада) арауынан бір-а шыты. Кн суы, ткірік

жерге атып тседі. Армияда да штаб бригаданы телеграфисімін,

байланыс батальонында телеграфист станциясыны бастыы,

командир телеграфной отделениемін. Жмыс орным – облысты

телеграф станциясы, Чкалов аласымен (ЮЖУРВО) Отстік Орал

скери округімен байланыс жасаймын. Шамалы дайындытан кейін,

ару-жара алып, Москва тбіне жаын жерден (Калинин майданы)

соыса тсіп те кеттік. Беларус жері, Балты жаалауындаы елдер,

Польшаны тазартып, Кенингсберг аласын алумен тотады. Бізді

аланы стауа «Оккупационный войск» ретінде алдырды.

... Берлин алыпан. Май айыны басы. 7/V 1945 скери

блімдердегі телеграфистермен байланысып отырамыз. Бізді

сзіміз точка, тире «азбука морземен». Оны басалар тсінбейді. 7/V

– дан бастап, Германияны оккупацияа берілуіне келіс сздер жре

бастаан. Одан телеграфист – біздер хабардармыз. Тек жоары

жатан «Соы хабарды» жібермей тыдадар! делінеді.

8/V – 1945ж. таыда тнгі сменада телеграф аппаратында

кезекте отыран кезім. 9/V – 1945ж. тнгі саат 1:10 (Кенигсберг

уаыты бойынша) телефон шар ете алды. Таы таныс дауыс, И.В.

Сталин Совет Халын жеіспен ттытаан даусы. Бкіл Кенигсберг

бойынша тн ішінде барлы арудан аспана салют берілуде,

«Уралаан» дауыстар. Мз – майрам клкіге кенелдік те алды.

Міне, сол мерекені 60-жылдыын тойлаалы отырмыз.Жастара

ертек сияты да болар. Соны брін бастан кешкен біздер азір

тірсегіміз майысып, беліміз бкірейіп, кпеміз сырылдап зора

жреміз. Майданнан келіп, 60 жылды мерекені кре алмай, ол

дниелік болып кеткендер аншама дерсі. Жеіс оайлыпен келген

жо. аншама жандарды мірін иып кетті. Кейінгі жастара оны

бермесін, крмесін де

20/I – 2005 12:55

Алысымды білдіремін.

Тлкібас ауданыны кімі Дархан Мыбай 24 апан кні

Т.Рыслов ауылында тратын лы Отан соысыны ардагерлеріні

райсысыны йін жаалап, лы Жеісті 60 жылдыын ттытаан

хаты мен жанды жадырататындай сыйлы да лестірді. «лы

болса, кішік бол» аталы сзді маынасын толы мегерген жан

екендігіне масайрап алдым. Биыл 60 – рет тойлап отыран жеіс

жылында дл мндай рухымызды дріптеген жылы лебізбен бізді

бкіл ебегімізді толы тсінген мазмнды ттытауды бірінші алып

отырмын. Екі ауыз леінде рбан боландарды, артайып атып

алан біздерді жібітіп те жіберген екен. негелі ылтипатына аталы

алысымды білдіремін. «Екейгенге екей, басы жерге тигенше»

дегендей, балам, мыры за, жмысы жемісті, дені сау

241

болсынды айтамын. Саынды Алтынбеклы. лы Отан Соысыны

ардагері.

28/II-05

Кім андай?

р жаня – кіші мемлекет. Сол жаняны йтысы - йел-ана.

Анасыз - йелсіз жаня болуы ммкін емес. йелі жо жаняны

моржасынан исы ттін брырап шыпайды. Абай атамыз айтан:

«Сенде бір кірпіш дниеге, кетігін тапта бар алан» - десе, сол

кірпішті дайындайтын завод алып-ана. Енді сол ана андай боланы

дрыс болар екен. Болаша мірді жаласын, рыты, еркектен -

кеден алып, дниеге келуші, жеттіктіруші-ана. Сондытан да р