Бастан кешкен, кµз кµрген
Шрифт:
ірде жарыс та тті. Сонда біреу екі Сааттан астам бір-бірінен
ауыздарын ажыратпай сйісіп, бірінші жлдені жеіп алды. Соны
дріптеп «Отстік азастан» газетінде жазды да. Оны мен негелі
іс демес едім. Сол жиналандар бір-біріне сра оюда: «Что такое
любовь?» дейді. Беріп жатан жауаптары атсті ымда ана болуда.
«Любовь» сзін «Махаббат» деп тржімелесек, длме-дл
маынасы келіп шыпайды ма деймін. «Махаббат» сзіні маынасы
«любовь» сзінен астамдау бола ма деймін «Любовь» -
сйіспеншілік,
тереірек ойлап арастырайышы: Махаббат екі трлі сияты: тндік
жне жанды-рухани. Тндік трі мол кездессе, рухани трі ілуде
ана болатындай. Оап длел: Мхтар Шахановты «Бдене мен
ажымандар» кітабыны 15-бетінде «Жазагер жады
космоформуласы» атты романынан «Жетінші тйсік» деген жерінен
зінді келтірген екен. «Кнделік мар сезімді рілгені шін отпенен,
Шатастырап алды, дай-ау, біртуар махаббатпенен» делініпті. Бл
– тн марлыынан пайда болан сйіспеншілік. Мны да
махаббата санап жрміз. «йлену оай, йлесу иын» деп жатамыз.
йлеспей жатанда, айрылысу келіп шыады. Сонда
махаббатымызды не боланы?! Оан М. Шаханов: «Бастысы – слу
жбайы зіе ерте кім болма?» деп срау ояды да, оан зі
235
жауап береді: «Махаббат – айсар заар шы, кез келген рлей
алмаан, он мынан, блкім, екі адам мітін зора жалаан. Содан
ой, сансыз кеудені жалызды дерті торлаан, аншама заар
тлалар анатсыз жардан сорлаан» - деп, жауап береді. – Бл
рухани махаббат таппаандар. «Не бермек тнні одаы? Жаныа
жаны осылмау. – Бл - наыз бедеу асірет, осылмау деген –
ашылмау! Гл болып ашылмаанны тілегін кім бар жатаан? Рухы
осылмаанны сезімі шатты таппаан. Рухы осылмаандар –
жалынсыз, снсіз, жатсыз, сондытан мына жаланда екеуді бірі –
баытсыз. Сондытан махаббатты да сырт санын райтындар кп,
жй кзге кліп жргенмен, жасырын жылайтындар кп. Тадырдан
ашу ммкін бе, жрсе де андай жолменен. Бір мнді сра
алдыда траы ыли клдене: ...а ма ол шатты мыды
жетінші тйсік арылы? ... Рухани тере тйсіну жо кезде махаббат
та жо». – Ой!!! алай иын жадай. Сонда рухани махаббат болуы
ммкін емес демекпіз бе? – Жо, ! Сондытан да мір дегенге тере
ойлы парасаттылыпен арау керек демекпін. азаым текті деген
сзге лкен мн берген. Тексіз деген сз е соы жексрын ым –
жаманны да жаманы. Отырар шаарыны ханы айырхан жбайын
лімнен тыл, балады алып, оршаудан шыып кет дегенде,
жбайы Аерке ерін лімге тастап кетпейді, бірге болуды арты
санайды. Махаббаты – рухани. Сол сияты озы мен Баянны да
махаббаты – рухани.
Тосан ауыз сзді тобытай тйіні – «Тадырдан ашу ммкін
бе, жрсен де андай жолменен» - депті ой. Ата – ана, туысы
болып жатса, «Келісіп пішкен тон ке де, кем де болмайды» депті
ой, осыны басшылыа ал. Ажарына ас йып ішпейсі» дегенді де
тсін.
Ойлы, парасаты бар, тектіге ол соз. Тадырыа шыдамдылы,сабырлылы жаса. «Сабыр тбі сары алтын, шыдаан жетер
мрата» депті ой. Сабырлыпен де баытты мір сруге тырыс.
Мгілік ешнрсе де жо .Алашы оамны рылуында соны е
кішкене бір крінуі жптасу, одан барып жекешеленуге ауысу келіп
шыан екен. Жптасуды екі тірегі – ері мен йелі. Блай болмай
отан ралмайды. Отаннан шыан ттінні де тзу шыуы йелге
байланысты. Маздап жанбаан оттан ттін бралып шыады, бысып
шыады. Тата отыранда, ел басшысын шкере трде даттай
алмайсы, олай жасаса, жазырыласы. мірден ткен со, азірде
олар туралы жазатын да болды: «ктерем ксемдер, мгедек
президенттер» деген рубрикамен. Демократия, сз бостандыы
дегенді ту етіп желбіретіп, азіргі туелсіздік кезде кей газеттерде
брын айта алмаанды, жаза алмаанды жазу да басталды. «Шпті
басы жел трса имылдайды» дегендей, ел басымызды Сарасына
да сз ерді. Алдарынан ара мысы кесіп ткен бе, айдам? Оан да
себеп бар болар. айда барса да тізіліп жруші еді, тыйылып алды.
Заманбек Нраділов Алматыны кімі кезінде – а сыбыс сз
шыып еді, аыры шындыа ауысып, нші Мапала йленіп те
236
алды. намаса, ауыстыра салу, згерту деген отанны екі тірегіне
ыайлы нрсе емес, дниеден озып жатса, ол бір баса. «Мешкей»
деген жасы ат па?» депті ой. Бл екі жаына да атысты айтылан
сз. ысасы, лгілі, негелі мір сруге тырысу керек.
14/I -2005
СКЕЛЕТ – АА
«ааа тіл бітсе, тарихты озайды»
Алматыны Дзержинский кшесіні дл ортасында Ф.Э.
Дзержинскийді бюсті трушы еді. Ол – брын. Ал, азір ол кшені
аты згерген, бюстіні бар – жоын айдам; аты згерген со, зін де
алып тастаан шыар. Мны брі тпелі кезе, згермелі оамды
рылыс.
Кезінде ол кім еді десейші! Бетіне тура арай алмайсы, кзіні
ткірлігі сонша - менінен тіп кететін наыз чекисті басшысы еді
емес пе еді.
оам згерді, сайал саясат та артын ысты. Ол оамды
крмеген адам ол туралы айтпайды да. Сол оамны жастары
«Ленин – бізді бабамыз, саясында жатамыз» деп н шыраса, тілі
жаа шыып келе жатан бала Ленинні суретін крсе, «Ленин –
ата!» деп, кесін кргендей та – та етуші еді. Брін де жоа
шыарды. Жаа оам, жаа заман, жаа адам» пайда болды. Ол
алай келді, онда кейінгілерді шаруасы шамалы. Осы асаан
оамымызды армандаан адамдарды, бір кезде жауыз
саналандарды айта жарыа шыарып ізденудеміз. Соларды
идеяларын айтанымызбен, азіргі жастар, тіпті, з ана тілінде
сйлей де алмайды. Тілден айрылу – халыты жойылуы.
Жастарды былай ойып, ел басшысымыз деп жргендерді зі
тілін білмейді, білсе де, ескі детіне басып сйлегісі келмейді. ОЛ