Бастан кешкен, кµз кµрген

бір – біріе ынтытыы молая берсін, сонымен атар, тн

тазалыыды жтпасу тойына дейін сатай біл демекшімін. Екі

жаыны да ата – ана сол тазалыты натса, керек. Асыпадар,

«Асыпаса,

арбамен

оян

аласы»

15/II – 2004.

ЕЛЕ ЕТЕРЛІК ЕСТЕЛІКТЕР

«алып жатса,

223

айдаылар ойа

келеді»

АЗЕРБАЙЖАНША ЙЛЕНУ

азата ата – ана міндеті деп саналатын міндеттерге ер

баланы сннетке отырызу, оытып білім алдыру, йлендіру деп

жатамыз ой. Бл да сол сияты боланмен, соы жмыс

азербайжанша орындаланы бар. Смайыл деген кеміз перзентсіз

болан со, аасы Смайыл Бкір деген інісіні баласы зімханды

бауырына салан, ол Смайлов болып жазылан-ды. Отан соысы

аяталан со, кесіні алауы келіндікке алааны – лтайды

Клайшасы. Екі арада жегетайлар болан болуы керек, ызды

ашырып алады. Кйеу жолдаса рдасы Айтбай дайындалады. Не

керек, кн батан со, ызды ертіп шыуа Айтбай Барады. Алып та

шыады. Белгіленген жерде зімхан жо болып шыады.

Азербайжанда ызды келері баласына келіп береді екен. Соны

Кавказда (Арменияда) армияда болан зімхан білгенге сайды.

Айтбай мен болаша келін екеуі екі атпен келеді, зімхан

алдарынан крінуі керек еді, біра жо. Не керек йден 4-5 км жерде

«Тектрмас» деген биік км болатын. Сол ма шыып, рі трады,

бері трады. лі ештее жо. ры адам айайлаушы ма еді,

болмайды атын айтып шаыруа. Бір кезде жааы ызды алып

шыан жатан бірдее арадайды. Блар бой тасалап тра

алады. Кім біледі, уыншы ма деп алады. Байаса, сылбырап

келе жатан зімхан. Бл 1946 жылды аяы болу керек.

Смайылды йі Жидебай шыры деген жерде, 3-4 й ана бар.

Колхозды негізгі йлері «Жаа жер» деп аталатын жерде, ызды

сол жатан келді. Ертеіне беташары да болды. Адамны аздыы

болуы керек, кулікке Айтбай екеуміз трды. Азербайжанша

йленген зімхан 80 жыл мір сріп тті, ал йелі Батыр ана

атаына ие болан ана, зірге бар. Салбырап келе жатыр дегенге

дым білмейтін демеіз. Ел басшысы болан, жоары білімді, екі

бірдей партия мектебін здік бітірген, СРО депутаты еді.

16/II-2004

Орындалан тапсырыс

Мені «Алтын мен кміс жне мыс» деген таырыпта жазан

гімен бар. Соны бас кейіпкері, алтыны туралы тапсырыс.

рдасым болан со, соны баласы шиелі базарында кездесе

алды. Хал-жайды срап білген со, арнайы тапсырма бердім.

«йіе барысымен, затыды жерге ой да, шешінбестен ананы

бет-аузынан тк андырмай сйе бер, сйе бер». Ол сол кезде саан

не болан деп рсар. Сен «Тапсырыс орындап жатырмын-деп, - таы

сй». Жайды шешінін болып баянда дегенім бар болатын. Сол алтын

ана ауыр наукасты екен, бір елге баранда, кілін срауа йеліміз

екеуміз бардык. Дниедеп ткен ызына кілдік те айтты.

224

Тапсырысты сраанымызда, ыржиып клді де. Кім алушы еді бл

дниеде, айналдыран ауру алып та кетіпті. Барды, бата салды,

ран оып, сауабын баыштады. Жатан жері нірейіп, рпатары

анасыны жзін ткізу амында екен. Алтын болан ана, топыраы

тора болсын, жаны жаннатта болсын, иманды бол айтамыз.

16/II-2004

Шариат жолындаы міндеттерден тылу

кемні туан інісі Таумай (Пірмаанбет) 84 жаса келгенде

дние салан болатын. Келесі жылы жылды асын бердік. Ол кезде

лайан кісілерді басы бар кез екен – ау! Дулет ккемні тышы

атай (ыз) болатын. Одан кейінгісі мені кем Алтынбек те, сосын

Таумай еді. атай апамнан туан жиен апамыз Нзипа да осы аса

атысан.

– Апа, азір ас беру аяталып та алды. Шалдарды кетпей

тран кезінде бір ызы жасайы: мына Тукені йелі

Айжамалды некесін бір айнысына осайы. Айжамал азаты бл

дстрін білмейді ой, ол татар ызы ой. азір соны сізге ертіп

келейін, сіз мені айтанымды малдап отырыыз. Оаша йге

Айжамалды келдім.

– Айжамал, мына аамызды жылын да жасы ткіздік.

Аайындара ызметіне алыс айтайы. Дегенмен, Бейсенбі, Жма

кндері аамыза ран оытып труымыз керек. азатарда ері

лгесін йелі тл алады. Жылын беріп, мегеріне осу міндет.

Олай болмаса, ол йде тл йелі бар, ран оылмайды, азыа

болса да некесі иылуы тиіс. Сол іс азір орындалады. Оан сен

тарбаятама. Енді жолып тыда: мені шешеме Туке йленген,

етегі тиген, мені стай алмайсы. Саынбайды йелі жас, оны

аласа кі боласы. Достиярды екі йелі бар, Мденні де йелі

жас. Саан дрысы Молдеке (Молдабек). Оны йелі л стінде,

ауру. Дниеден туі де ашы емес; жеке басыа алады, иеленісі.

азір кімді алайсы дегенде, сол кісіні ста-дедім. Шалдар тамаын

ішіп, рап оып, труа айналды. Тра да бастады. Мен: «айда

барасыздар! Отырыныздар!» - дедім. Олар тсінбей, отыра – отыры

кетті. Тым-тырыс зіліс пайда болды. Таы мен: «Мына

Жегелеріні жмысын тындырмайсыдар ма? Таы да соан

жинаймыз ба?» - дедім. Ждікті биі сзді жалап ала кетті, айтып

жатыр.

– айындарыны айсысын алайсы, ешайсымызды да бас

тартуа аымыз жо – дегенде, Айжамал: «Анау асаал айнымды

алаймын», -дегенде, кпшілік шу етіп, «Аллау абар!» демесі бар

ма. «Мсімді жамап береді» - дейді. Кліп тарасты. Уаыт деген

туде. Бір кні сол асаал аамыз лайдар да дниеден озды. Таы

да мен Айжамала келіп: «Кп айындарынан ішінен тадааны

тнде дние салды. азір бар да, Айшадан (бйбішесі) тмен

225

отырып, жаулыыды жайып (тсіріп), ойбайа бас. Халытан ят

болады»-дедім. Ол: «Ойбай, аяым ауырады, жре алмаймын, -

дейді: - Аяы сынса да барасы. Мен сені сонда кретін болайын! –

деп, есіктен шыып кеттім. Тс айтан. Мен йге де келгенмін. Шй