Мроi Багны

Узяшы мяне пад руку, ён дапамог мне падняцца з прыступак.

– Спадарыня Сямшка, кал ласка, збярыцеся, - сказа Шпег.
– Яго Мосць не любць стэрычак. Ну сямейка вас. А я напачатку вырашы, што вы не такая чуллвая, як ваш брат.

"Чуллвы" - гэта ён пра Яна? Аднак. Я паднялася, абапраючыся на ягоны локаць - мяне сё яшчэ калацла, ног был як ватныя.

– Хадзем, Лта, - сказа ён.
– вазьмце сябе рук, нарэшце!

Удвах мы рушыл да ваходу палац. У нас за спнам ро шале натоп. Я разумела, што гэты дзень ужо вайшо у гсторыю. Менавта такм мы запомнм пачатак вайны - звар'яцелы натоп на плошчы, сцяг, дым полымя, кро на бруку немыя ляманты гучнагаварыцеля.

Адыенцыя

Палац на Трымфальнай, узведзены пятую гадавну з'яднання, бы самым выродлвым будынкам у сталцы. Бязладнае нагрувашчанне цылндрычных веж з вузкм, як байнцы, вокнам шырачэзнай тэрасай над цэнтральным уваходам - вдовшча хутчэй недарэчнае, чым велчнае. Хаця Намеснку нбыта падабаецца.

Кал мы вайшл аванзалу, у мяне замльгацела ваччу ад бляску мармуру, крышталю пазалоты. Проста пасярод залы бруся фантан у каменнай чашы, выкладзенай залацстай мазакай. Над фантанам навсала каласальная трох'ярусная люстра з крыштальным падвескам. У кутах стаял вымпелы барвовыя сцяг - жо давол запыленыя. Сцяну прыгожвала пано з каляровай смальты - белакаменныя вежы крэпасц Царгорада, зубчастыя муры Цытадэл кесары круючай дынасты залатых адзеннях. Злашчаснага Аласа сярод х не было. Дванаццаць гадо таму ён бы зрынуты з трона вынку палацавага перавароту, яго далейшы лёс заставася невядомым. Кажуць, што яго ц то забл, ц то адправл ссылку, дзе ён памёр. А яго найсвятлейшая мамаша цяпер самадзяржана круе мперыяй, мяркуючы па см, з Цытадэл яе вынесуць тольк наперад нагам. Пры жыцц ладу яна нзавошта не аддасць.

Зрэшты, у мяне не было часу разглядваць нтэр'еры. Алех Валога жо цягну мяне наперад - хутчэй, хутчэй! Перада мной замльгал мармуровыя лесвцы з пазалочаным парэнчам, цяжкя крыштальныя жырандол, пунсовыя дываны догя пацёмныя калдоры з мноствам зачыненых дзвярэй. Потым атаматычны пад'ёмнк з люстраным сценкам матавай свяцльняй пад столлю. Зно калдоры - бясконца догя абсалютна аднолькавыя. Кал б не Валога, я бы папросту заблукала гэтым лабрынце. Нарэшце мы спынлся перад высокм дзвярам, абшытым дубовым панэлям.

– Збярыцеся, Лта. Зараз будзеце гаварыць з Намеснкам, - сказа Валога.

Ён нацсну на каваную медную ручку, дзверы бясшумна адчынлся. Мы апынулся памяшканн, якое выглядам памерам больш нагадвала гмнастычную залу, чым працоны кабнет. Падлога заслана барвовым дываном з жорсткм ворсам. Голыя рубчастыя сцены - н карцн, н мапа. Пад высокай столлю гудзел плафоны, схаваныя памж бетонным бэлькам. Мэбл амаль не было. Каля вялзнага, ва сю сцяну, акна з зацемненым шыбам размяшчася грувастк псьмовы стол з чырвонага дрэва, на якм стаял мармуровы чарнльны прыбор, хранометр з цылндрычным цыферблатам абсдыянавы апарат. Побач некальк крэсла з аксамтным сядзенням. Усё.

Намеснк Мка Венд, апрануты нязменны палявы мундзр, стая каля акна, заклашы рук за спну, глядзе на плошчу. Адсюль, з вышын некалькх паверха, Трымфальная была як на далон. Унзе сё яшчэ шале натоп, але крыка ляманта было амаль не чуваць.

– Валога, вы спазнлся на чатыры хвлны, - прамов Мка, нават не зрнушы на нас. Позрк яго бы прыкаваны да плошчы.

– Внаваты, Ваша Мосць. Натоп. Подступы да плошчы перакрыты, - прагавары Шпег.

Намеснк пахта галавой.

– Гэта не натоп. Гэта народ. Народ прыйшо сюды, каб выказаць сваю волю. А воля народа - воля Госпада Вышняга, як сказана Выслоях Праведнка. Ты згодны са мной, Валога?

– Так, Ваша Мосць, - адчакан Шпег.

– Мяне часам упкаюць у залшняй жорсткасц, - працягва Намеснк. Голас яго гуча рона.

– Кажуць, нбыта Паночнай Правнцы лады гавораць з народам на мове гвалту. Някай свабоды слова. Але зрнце на гэта. Людз на плошчы, нхто не чынць м перашкод. Хба гэта не свабода слова? хба магчыма такое Дуумвраце, як ганарыцца свам вольнасцям? О, не. У Дуумвраце гэтых людзей дано бы разагнал газавым стрэльбам, вось ся х свабода... Ц я памыляюся?

Ён рэзка адвярнуся ад акна таропся проста на мяне. Яго аблчча з воспнкам здавалася абыякавым, тольк куточках вусна талася дзнаватая смешка.

– Ваша Мосць... Спадар Намеснк...
– прагаварыла я.

За той час, пакуль я чакала адказу з Сакратарыяту, я падрыхтавала цэлую прамову-зварот да Намеснка, неаднаразова пракручвала яе памяц. Але цяпер усе словы раптам вылецел мяне з галавы, я з жахам зразумела, што ледзьве магу сабрацца з думкам.

– Ян Сямшка...мой брат...здзейсн злачынства. ён заслуговае самага суровага пакарання. Але, спадар Намеснк...
– я запнулася.

– Ну? Працягвай, - сказа Мка Венд.

Ён усмхася куточкам вусна глядзе на мяне - з агдай? З пагардай? Не. Я бы назвала гэта цканасцю. Ён разглядва мяне, як пацешную заморскую жывёлнку. Я была роднай сястрой чалавека, як здзейсн замах на ягонае жыццё. Гэта выклкала яго пэны нтарэс. Мажлва, з гэтай прычыны ён да дазвол на адыенцыю. Захаце на мяне паглядзець.

– Я прашу вас аб мласэрнасц, спадар Намеснк, - гаварыла я адрывста.
– Прабачце яму. Злтуйцеся. Кал ласка. Пашкадуйце. Тое, што адбылося, гэта... нейкае вар'яцтва. Мой брат засёды стався да вас з пашанай. Вы был для яго зорам ва см. А той учынак... Штосьц прымусла яго. Альбо нехта. Ён зраб гэта не па сваёй вол...

– Гэта твае меркаванн, альбо ён дзялся з табой свам планам?
– перапын мяне Намеснк.

– Ён гавары, што захапляецца вам. Я пэнена, што гэта было шчыра.

Намеснк кну.

– Згодны. Шчырасць. Гэта яго ёсць. А таксама нанасць. Няяная нанасць, уласцвая хба што юродзвым. Зрэшты, нчога дзнага. Такя блажэнныя дыёты часта робяцца прыладай у руках ншых.

З гэтым словам Намеснк перавё позрк на Валогу, як стая ля дзвярэй, выцягнушыся струнку.

– Я ведаю гэтага Сямшку, - сказа Намеснк, пльна гледзячы на Валогу быццам свдруючы яго позркам.
– Шараговец трыста дваццатай нумеры. Засёды бы на добрым рахунку. Алех Валога яго дапытва. На чатыры вок, так бы мовць. Сямшка няк не звязаны з пастанцам. Ягоны чынак бы прадыктаваны асабстым матывам. Глупства. Якое ж глупства.

" што гэта азначае, Мка?
– хацела я спытаць прамачала.
– Гэта неяк змякчае яго вну ц наадварот, пагаршае?"

– Вядома, некаторым вельм хацелася б раздзьмуць з гэтага скандал. Прыплесц сюды палтыку, - гавары Мка Венд.
– Маля, Намеснк ужо нчым не круе, нчога не кантралюе. Валога, нагадай, што сказала Агуста, даведашыся пра гэты нцыдэнт?

– Уселадарка спрыняла гэта вельм хваравта, Ваша Мосць, - вымав Валога, утаропшыся на цылндрычны хранометр. Сустракацца позркам з Намеснкам ён вдавочна пазбяга.

– Што сказала Агуста? Нагадай, - надтрэснутым голасам патары Намеснк.

– Агуста сказала: "Шкада, шкада, мой бялявы варвар ужо не той". Ваша Мосць, - прамов Валога без усякага выразу.

Намеснк змгну, на ягоных скулах надзьмулся жалак - мне падалося нават, што ён скрыгатну зубам. Зараз ён выхапць парабелум ложыць Валогу на месцы, падумала я. мяне заадно. Гэта ж трэба, такая абраза. Але Мка стрыма сябе.

– Ты яшчэ маеш што сказаць, Лта Сямшка?
– спыта Намеснк, зрнушы на мяне. Аблчча яго зно зраблася абыякавым.