Би?иги Аан Дархаммыт

– Ыч-чаа…

– Хайдах ыччалыыгын, доор, кыыны быа дьарыктанан баран? – Миша, аттыгар сотторунан кхсн суураланан аылыы-мэилии турар табаарыын диэки тэбэнэттээинэн крт, клэн лэигирэттэ.

– Ээ, рэнэн хаалбычча, йдмнэ…

– Бээ, кырдьык, былырыын т саалаатыбыт этэй?

– Олунньу ыйтан.

– Ээ, сп-сп, били Анастасия Яковлевна режим туунан кэпсиэиттэн ыла тута дьарыктаммыппыт дии. Билигин тохсунньубут бтэн эрэр. Кырдьык, сыла чугааан эрэр эбит, – хатыыр, намыах ууохтаах Володя Федотов бигэргэтээччи буолла.

– чгэй буолбат дуо кн быа чэбдик сылдьарбыт?

– сс киээ сытыах иннинэ суунарбыт чгэй ээ, тн олус кытаанахтык утуйан тураын.

– Ол эрэ буолбатах, кэлин тумуулаан да крбт буоллубут дии.

– Анастасия Яковлевна эрчилиннэххитинэ ыалдьыаххыт, грипкэ ылларыаххыт суоа диэн спк да эппит эбит.

– Кырдьык, ол иин дэгиттэр барытыгар эрчиллиэххэ наада, – Миша доотторун биир санааа тмэр, клр быыынан кэриччи кртэлээтэ.

– Оттон хайыардыыбыт дии.

– Ол диэн кыра.

– Миша бэйэтэ штанганан дьарыктанар, ол иин кстээх, – Коля Софронов табаарыын илиитин-атаын, быччыын туппахтаан крр.

– Айыкка, доор, миигинник кии тимири кытта р тус-туо суохпун. Кстээх, улахан эрэ дьон дьарыктаныахтарын сп.

– Оннук буолбатах. Владимир Стогов диэн кыра ыйааыа аан дойду чемпиона бэйэтин ыйааыныттан икки ааар тгл ыараханы анньар.

– Тыый, срдээх да буолар эбиттэр! Оттон эн тн анньаын?

– Мин нэиилэ бэйэм ыйааыммын ктбн. Анаан эрэ дьарыктаннахха улаханы ситииэххэ сп. Холобур, Плюкфельдер, американец Пауль Андерсен, онно олорор японец Томми Коно курдук.

– Итилэри эн хантан билэин? – уолаттар сирэйдэрэ-харахтара ркэн, Мишаны тгрйэн кэбистилэр.

– «Физкультура и спорт» сурунаалтан уонна «Советский спорт» хаыаттан.

– Ээ, куруук библиотекаа сылдьар кии билэн б буоллаа дии.

– Аан дойду, Олимпиада чемпиона буоларга ынырык эрчиллии наада буолуо ээ?

– Срдээх буоллаа дии.

– Оннук буолумуна. Холобур, боксаа ыарахан ыйааыа чемпион Рокки Марчиано апперкот диэн соотох удары уу анныгар трт чаас устата тохтоло суох охсоро .

– Аата срн, Миша, эн эмиэ оннук дьарыктаныа дуу? – ким эрэ омуннуран ыйытта.

Миша, бэркиээбиттии, клэн кэбистэ.

– Эс, мин дьинээх спорка охтуом суоа. Эппин-хааммын эрэ сайыннарар тууттан дьарыктанабын.

– Оо, оолоор, остолобуойбутугар хойутаары гынныбыт!

– Кырдьык дааны.

– Уруок кэнниттэн бары хайыарга тахсаары, сотору поход буолуо.

– Сп-сп…

Тиэтэлинэн танан, бары остолобуойдарыгар саамылаан таыстылар.

* * *

Ньирээйи мастаах сэндээ ойуур быыынан хас да хайыардаах кии бэйэ-бэйэлэриттэн тэйиччи, тктспт курдук, субуруа срэн иэллэр. Кинилэр ахсыалар. Хара искиэрэлээхтэр, хаатыкалаахтар. Хара бараака бэргээлэрин кулгаахтара хас хамсаннахтарын аайы, кынатынан сапсынан эрэрдии, ртэ даллараныыр. Бу орто оскуола тохсус, онус кылаастарын уолаттара Уолба учаастагар походтаан тннн иэллэр. Сарсыарда эрдэ туран айаннаан, кнс 11 чаас саана тиийэ охсубуттара. Оскуола дьиэтигэр дьону мунньан, лекция ааан, хаыат, араадьыйа сонуннарыттан кэпсээн агитационнай лэ ыытан баран, эбиэттии тээт, тттр айаннаабыттара.

рэх тоойдорун быыта охсор ахалаат сир киириитин-тахсыытын ааа стэ-стэ кстр поход кыттыылаахтара дьиэлэрэ чугааан истэин аайы эбии тэптэн тэтимнэрин эбэн, устунан крэхтээр быыынан сырсан киирэн бардылар. Бастаан иэр этэрээт хамандыыра Миша Николаев кэнниттэн тэйиччи соус хаалан испит Ваня Никифоров тргэнник тэбэн бтхтээн чугааан кэллэ.

– Миша, тргэтиир бт, дьоммут тиэтэтэллэр.

– Сылайбатах буоллахтара дуу? Дьэ с биэрэстэни срэбит, онтон дэриэбинэбит кннэинэ бытаарыахпыт, – тэтимнээхтик сыыйа тэбэн, Миша срэрин эбэн биэрдэ.

Стрекаловка мууугар киирэн, чигдитийэ кытааппыт килэркэй суол устун харса суох тэбэн, с биэрэстэ сири начаас элэнэттилэр. Блэк кытыы дьиэлэрин кырыыалара кстр буолуута Миша, кэннин хайыан крн баран, дьоно бары ситиэллэрин курдук бытаарда.

– Хайа, бары чгэйгит дуо?

– чгэйбиэт…

– Мин хайыарым быата холкутаата.

– Оттон мин торуоскам хаалыга алдьанна, – Кеша Гоголев, клэн мичилийээт, хаалыга суох торуоскатынан далбаатанна.

– Дьэ мантан инньэ аргыый барыаы. Улахан алдьаныыта, стгэ суох чгэйдик сырыттыбыт, – Миша астыммыт быыынан холкутук клэн кэбистэ.

– Улахан Клгэ хаан барабыт?

– Кэлэр рблгэ.

– Каникулбут кэмигэр Баахынайга дуу, Кыстатыама дуу баран кэлиэи. Туох дии саныыгыт?

– Эбэтэр Куонараа… – ким хантан сылдьарынан, бэйэтин дойдутун диэки иээн тыл ктхстэ сааланна.

– Ыраахтара бэрт, хайдах тиийээри…

– Ортотугар дьаама хонон тиийэр буоллахпыт дии.

– Оолоор, Марианна Евгеньевна Кыстатыама агитбригаданан баран концерт крдрн кэлэр туунан биллэрбитин истибиккит дуо? – Миша доотторун кэриччи кртэлээтэ.

– Тыый, ол оччо ыраахха концерт малын, тааын-сабын хайдах сгэн бараары… – тохсуска рэнэр Проня Спиридонов сибилигин баран эрэрдии аймана тстэ. Атыттар дааны мунаарбыт крнэннилэр.

– Табанан барыахпыт. Директорбыт кэпсэтиэх буолбут, – хомсомуол тэрилтэтин сэкирэтээрэ Миша Николаев оскуола олоун былааныттан сонун иитиннэриитин бары сэргии тстлэр. – Кыра кылаастары кытары илдьэ барыахпыт.

– Ок-сиэ, дьэ ньиргиэр айан буолсу.

– Оттон табалаахтар куотар буоллахтара дии.

– Туох буолуой, дьаама хонукпутугар ситиэхпит буоллаа.

– Уу, чгэй да буолсу…

Поход кыттыылаахтара, инники ктэр кхтх тэрээин сонунун истэн рэ-кт аймалаан, ким дьиэлээх дьиэтигэр, оттон гстэр тутуспутунан интэринээттэригэр бардылар.

Ойуунускайы тоо билбэппитий?

Саха тылын учуутала Гаврил Васильевич Попов онустарга киирэн кылаас сурунаалын арыйан, рэнээччилэрин кэриччи крн ким баарын-суоун быааран бэлиэтии олордоуна, Миша Николаев туран кэллэ.

– Гаврил Васильевич, Ойуунускай диэн поэт баара дуо?

– Баара… – эдэр учуутал, соуйбуттуу, рэнээччитин р крн тааарда. Тоо ыйыппытын дьиибэргээн, утары ыйытардыы кртэлээтэ.

– Ону бииги тоо билбэппитий?..

– Тоо рэппэппитий?..

– «Норуот ст» буолбат дуо?..

– Бээрэ, оолоор, ону эиги тоо ыйыттыгыт? – оолор бары айдааран, кйгрэн барбыттарын дьиибэргээн, учууталлара буойардыы ыйытта.

– Оттон хаыакка суруйбуттар дии.

– Тугу? Ханнык хаыакка?.. – Гаврил Васильевич, Эдьигэээ быйыл саа учууталлыы кн хойутаан кэлэн, хаыакка суруйтарбакка хаалбыта.