Фаўст
Шрифт:
Мефістофель
Ісці пара!Марта
Вас не пусціла б я з двара, Ды наш завулак — зборышча ўсялякіх бед: Нібы ва ўсіх адна турбота — Дацікаваць паціхеньку з-за плота, Што з’еў, чым закусіў сусед, Што ні зрабі — адразу плёткі. Дзе ж пара наша?Мефістофель
П’юць нектар салодкі, Як пчолкі.Марта
Блізіцца да згоды.Мефістофель
Каханне скрозь! ТакіАльтанка{62}
Убягае Маргарыта, хаваецца за дзвярыма, прыкладае палец да вуснаў і глядзіць у шчыліну.
Маргарыта
Ідзе!Фаўст (уваходзячы)
Ах, дражнішся! Чакай, злаўлю!(Цалуе яе.)
Маргарыта (абдымае яго і вяртае пацалунак)
Каханы мой! Люблю! Люблю!Стукае Мефістофель.
Фаўст (тупае нагой)
Хто там?Мефістофель
Твой друг!Фаўст
Скаціна!Мефістофель
Развітацца час!Марта (уваходзячы)
Так, позна ўжо!Фаўст
Дазвольце мне правесці вас?Маргарыта
А маці? Не, не трэба!Фаўст
Цяжкі час расстання! Бывайце ўсе!Марта
Ад’ё!{63} Бывайце!Маргарыта
Да спаткання!Фаўст і Мефістофель выходзяць.
О, як натхнёна, мілы божа, Мужчына гэты мысліць можа! Я ж перад ім стаю, дурніца, Стаю, гатова праваліцца. Ах, Грэтхен бедная, чаму Ты спадабалася яму?(Выходзіць.)
Лес і пячора{64}
Фаўст (адзін)
Магутны, ўзнёслы Дух, ты даў мне ўсё,{65} Чаго ў цябе прасіў. Ты нездарма, Аблічча ў полымі сваё явіўшы, Усю прыроду мне пад ногі кінуў І сілу даў, каб здолеў я жыццё Не толькі подзівам халодным мераць, Але й заглядваць у яго глыбіні, Нібыта ў сэрца сябра дарагога, Ты паўз мяне правёў жывых чароды, Ты навучыў мяне шукаць братоў У ціхім лесе, у вадзе й паветры! Калі раве, лютуе ў пушчы бура, І хвоя-волат, падаючы долу, Сасоннік трушчыць малады, і глуха Падзенне рэхам горы абуджае,— Тады вядзеш мяне ты ў ціхую пячору, Каб я, сябе пазнаючы, ўсе цуды Таемнага нутра свайго пабачыў! Калі ўстае пяшчотна чысты месяц На небе, — о, тады насустрач мне Плывуць са скал крутых і з гушчару, Як здані, постаці часоў мінулых, Лагодзячы натхнёную душу. Я ведаю, нішто не дасканаласць! Аднак ты шчодра шчасцем надзяліў, Якое зблізіла мяне з багамі, Даў спадарожніка, які ужо стаў Патрэбны мне, хоць холадна і дзёрзка Мяне ў маіх вачах шальмуе, бэсціць І з дзікім рогатам на глум і здзек Дары твае і шчодрасць выстаўляе, Распальвае ў душы маёй агонь, Агонь кахання абуджае зноў. Ад прагі рвуся я да асалоды, А ў асалодзе мару ўпіцца прагай.Уваходзіць Мефістофель.
Мефістофель
Ці не абрыдла вам яшчэ? Ці, можа, досыць той забавы? Нядрэнна скаштаваць любоўнай стравы, Ды нам далей пара, жыццё ж цячэ.Фаўст
Няма ў цябе другой турботы, бачу, Як ліпнуць да мяне ўвесь час смалою?Мефістофель
Ну-ну! Пайду сабе — і не заплачу! — Я так не раю жартаваць са мною. Калі ты гэткі грубіян, дзікун, То, кінуўшы цябе, не шмат я страчу. Ты дзень у дзень служы яму, цікуй, Насі, вазі, шукай яму дзяўчат,— А ўсё не так табе, не ў акурат.Фаўст
Ты што? Чакаеш ад мяне падзякі За кожны выбрык свой, фартэль усякі?Мефістофель
А як жа ты, зямлі гаротнай сын, Прабавіў бы жыццё сваё адзін? Хіба не я, хіба не чорт Цябе пазбавіў ад згрызот? Каб не стараўся я і не штукарыў, Даўно б ты, пане мой, зямельку парыў; Чаго ж бо ты, нібы сава ў дупле, Не на дажджы сядзіш, але ў цяпле, Сядзіш, як жаба сярод багны, І смокчаш гразь, да ежы прагны,— А планаў маеш колькі ў галаве! — Не, доктар у табе яшчэ жыве.Фаўст
Каб ведаў ты — як ачуняў я скора І колькі сіл дала мне гэтая пячора, Вярнуўшы дар шчаслівай маладосці! Каб ведаў ты, дык пазайздросціў!Мефістофель
Прыемнасці, відаць, нямала — Вылежвацца ў траве, нагульваць сала, І заадно ў нябёсы ад зямнога Ляцець на крылах мар, ляцець да бога, І думкай працінаць зямлю і цвердзь, І божыя тварэнні ўразумець, І асалодай незямной упіцца, Ў любові зноў расчулена забыцца, Турботы будныя забыць І свой парыў…(Робіць непрыстойны жэст.)
маўчу… вось гэтым завяршыць.Фаўст
Цьфу на цябе!Мефістофель
Ай-ай! Не даспадобы! — Яму варочае вантробы! Ханжам заўсёды вянуць вушы Ад рэчаў, да якіх імкнуцца душы. Я ж толькі даў магчымасць вольна жыць. Сябе самога часам пачмурыць, А ты адразу — на дыбкі. Калі характарам такі, Дык можаш розумам звіхнуцца, Зноў у віры шалёным апынуцца. Пра тое годзе! Грэтхен там — адна. Вядро наплакала з тугі, І мроіцца ёй вобраз дарагі — Па вушы закахалася яна. Твая любоў нядаўна бушавала, Нібы вясною горная рака, І да грудзей яе дапала,— Ды з той ракі цяпер не вып’еш і глытка. Па мне, чым тут бадзяцца па балоце, То лепш было б вярнуцца зноў, Каб у салодкай, радаснай пяшчоце Аддзякаваць красуні за любоў. Гадзіна днём, дзень тыднем ёй стае, Сядзіць, глядзіць, як за акном Заткалі неба хмары шэрым палатном, «Чаму не птушка я?» — пяе. Туга дзяўчыне сэрца разрывае. То падбадзёрыцца, то зноў на твар Кладзецца роспачы цяжар, То моўчкі пацеркі перабірае, Імя тваё з журботай паўтарае, То зноў у слёзы, зноў у плач — А ты тырчыш тут, як таўкач.Поделиться с друзьями: