Отколотое зеркало / Китек к?зге

Со?гы ??мл?се пыскып янган учакка коры утын ташлагандай т?эсир ясады кызга.

– Бу мине кия?г? чыгарга чакыру буламы инде? Баш тартыр дип уйласа?, бик нык ялгышасы?, абзыкай.

Икенче к?нне Л?йл?, тантаналы р?вешт? диярлек, Морадны ?ти-?нисе кырына китереп бастырды.

Булачак бабай бел?н кия? к?зл?рен? карашып, ирл?рч? каты итеп кулларын кысыштылар. Сахип киявене? ?зенн?н озынрак, кулыны? к?члер?к булуын х?терен? алды. Морадка барыбер иде, ул бит Л?йл?г? ?йл?н?. Башына ак яулык б?йл?г?н, кара к?зле, т?г?р?к иякле Халид? ханым бел?н баш селкеп кен? к?рештел?р.

– Минем кызым бел?н гаил? корып ?иб?рерг? уйлагансыз ик?н. Бик яхшы. Ирт?ме-со?мы ??ркемне? ?з гаил? учагы кабынырга тиеш. Сезне? хакта с?йл?п, мактап, Л?йл?без колак итебезне ашап бетерде инде. Т?кле аягыгыз бел?н дил?рме ?ле н?селг? я?а кеше килеп кушылганда, – дип, с?зне Сахип башлап ?иб?рде.

Морад, артык иркен?еп, шатлык хисл?рен б?йд?н ычкындырып тормыйча гына:

– Чынлап та, сез каршы килм?с?гез, без Л?йл? бел?н уртак фикерг? килеп, гаил? корып ?иб?рерг? булдык, – диде.

??рвакытта и? кир?кле ?ирд?, тиешле с?зе бел?н ч?й шикелле килеп кысыла белг?н Халид? ханым:

– Кызыбызны бик яратабыз, ?зебезг? д? артык т?гел. Син д? безне? кебек аны ихтирам итеп, ирк?л?п яш?т инде. Х?ерле с?гатьт?, балалар, – дип ?ст?де. Ирене? к?зен алартып куюына бик исе китм?де миш?р кавеме баласыны?. Ул б?хетле иде. Ахыры х?ерле булсын.

Морад та Сахипны? «туй расходларын ?зем к?т?рермен, кир?кле транспорт чаралары да минн?н булыр» кебек с?зл?рен? эреп т?шм?де:

– Алдан ук килешеп куйыйк. Никах укытырга ?земне? таныш мулланы алып кил?м. Согуд Гар?бстанында укып кайтты. Туй чыгымнарын к?т?рерлек х?лем бар, аспирантурага керг?нче, КамАЗ администрациясенд? эшл?г?н идем. Б?тен чыгымнарны кыл урталайга б?л?рбез… С?ях?т кылырлык та р?тем бар. Ул хакта к?пт?н с?йл?шенг?н, – диде д?, булачак х?л?л ?ефете тарафларына м?лаем карашын и?дереп ?ст?де: – Кайсы илне б?хетле ясыйсы кил?е турында Л?йл?м ?зе ?йтер.

Мондый м?ст?кыйль, х?тта б?ерд?н а?лашуны? ?аваплы урын бил?г?н Сахип Миндрахмановичка ошап бетм?г?нен а?лагансыздыр, кадерле укучым. Ялагайланып, шомартып с?йли белм?вене? ?зен? кил?ч?кт? шактый кыймм?тк? т?ш?ч?ген гашыйк м??н?н к?з алдына да китер? алмый иде.

Никах бел?н язылышу к?нн?рен к?т? Л?йл?г? ифрат озын-озак тоелды. ?тк?нд? калырга тиешле танышлары да тынгы бирм?дел?р. Баскетболистын ?йтми д? инде, берк?нне а?ардан й?з ч?ерг?н Артур шалтыратты. Косасыны китерерлек д?р???д? т?чел?неп, теге вакыттагы хатасы ?чен ?кен?е турында озак итеп с?йл?рг? ис?бе бар иде д?, Л?йл? аны бик кискен, коры итеп б?лдерде. «Артур сине р?н?етк?н ?чен ме? тапкыр ?кен?ч?к» дип, аны тынычландырган ?нисе хаклы булып чыкты.

Л?йл?не? «беренче м?х?бб?те» бел?н а?лашуны югары нотада ?з?е булды, кес? телефоны ян?д?н телг? килде.

– Кызымка, них?л, ис?нлек-саулыкмы? Кем бел?н шулай т?мл?п, озаклап с?йл?ште??

Ничек «т?мл?п» с?йл?шк?нне Морады ты?лап торса, б?лки, кызына шалтыратмас та иде. Них?л итм?к кир?к, ад?м баласы ?зенн?н тормаган с?б?пл?р аркасында алдашырга, к?лт? еланы кебек ?зг?л?нерг? м??б?р була. Кыен х?лл?р туганда, хатын-кызны? хыялы, акылына ярд?мг? килеп, ху?абик?л?рен коткарып куя.

– Туй к?лм?ген тег?рг? бирг?н ателье шалтыраткан иде. Озынлык, ки?лек, т?йм?, каптырма, муен тир?сене? ачыклыгы, ябыклыгы кебек вак-т?як бел?н т?мам башымны катырдылар.

– Ателье ?зе шалтыратмагандыр инде, тег?че-мастер бел?н шулай озак с?йл?шк?нсе?дер, ш?т. Х?ер, шундый чиб?р кыз бел?н ателье ?зе д? бик тел?п с?йл?шер иде, – дип, Морад, ?з шаяртуыннан ?зе кан?гать калып, трубканы тутырып к?леп куйды. – Со?, к?лм?к кайчан ?зер булыр ик?н? У?маган тег?че аркасында туйны кичектерерг? туры килм?сен тагы.

– Бер-ике тапкыр булса да киеп, ?лч?п карау м??б?ри дидел?р.

– Сине ?б?дк?, т?шке ашка чакырмакчы идем. Ризамы? «Э?» диг?нче килеп ?ит?м.

?тисе, Алёша, Артур бел?н с?йл?ш?л?рд?н со?, ?зе ген? калу, фикерл?рен т?ртипк? китер? тел?ге Л?йл?не ян?д?н алдашырга м??б?р итте. Бу уе каяндыр астан, а? т?пкеленн?н к?т?релеп, тел ачкычы бирде.

– Морад, х?зер ?к чыгып кит? алмыйм шул.

– Мондый ?ылы к?нне нинди ашыгыч эш, м?ш?кать б?йл?п тота ик?н минем кызымны? газиз башкаен ?енд?? – дип телен чарлауны д?вам итте с?еклесене? ниг? хафаланганын белм?г?н булачак кия?.

– Мин аш пешер? башлаган идем. Суыткычтан ит алып, ?ле ген? к?стр?лг? салдым.

– Минем эчемд? ач б?рел?р улаганны белеп, аш пешер? башлагансы?дыр ?ле. Х?зер бер к?пч?гем монда калса, икенчесе сезне? ?й янына китереп ?иткерер.

Л?йл?, ялганы тотылыр дип, чын-чынлап пошаманга т?ште.

– Ике с?гатьт?н ген? ?лгерер минем аш. Лучше мин аны с?ндерим д?, бер?р ?ирд? тамак ялгап алырбыз. Шулх?тле сагындым ?зе?не, – дип, с?еклесене? салпы ягына салам кыстыруны кир?к тапты.

– Булды, кызым, с?йл?штек, юлга чыгам.

Кыз фамилиясенд? калу, туйдан со? кайда яш?? турында ?итди с?йл?ш?л?рне Л?йл? к?нн?н-к?н кичектер? килде. Мен? никах к?не д? килеп ?итте. Яшьл?рне кавыштыру, гаил? кору м??лесен? Сахип Миндрахман улы кия?не? с?зен ?итдиг? алмыйча, и? абруйлы мулланы ?зе алып кайтты. Шул к?нне Морад кунарга коттеджда калды. Халид? ханым и?е-буе берд?й ки? тахтага урын ??еп, эч?сегез килс? дип, лимон суы кертеп, кадерлесе ягына кара к?зл?ренн?н нур к?лт?се б?ркеп чыгып китк?ч, ?теп китк?н к?н, мулланы? тавышы, кунакларны? ?зл?рен тотышы турында бик озаклап с?йл?шеп утырдылар. Морад Л?йл?не? киеренке хал?тен а?лап, м?з?кл?р с?йл?п, хатыныны? к?ефен к?т?рерг? тырышты. Гад?тт?, Морадны? ирк?л??л?ренн?н д?ньясын онытып туарылып кит? торган Л?йл?г? ?лл? н?рс? булды. Никахлы ире биленн?н кочаклап, муенына иренн?рен тидер?г?, т?не, б?тен к?з?н?кл?ре берн?рс? тоймас д?р???д? катып калды. ?йтерсе? л? ул ?анлы кеше т?гел, ? дымлы мамык тутырылган капчык. Хатыныны? «?йд? со?рак, б?ген с?йл?шеп кен? утырыйк» кебек кипк?н иренн?ре арасыннан кысып чыгарган с?зл?рен колагы яныннан уздырып, Морад аны чишендер?ен белде. Киеренке г??д?не ятакка к?т?реп салгач та, аннан со? да еш-еш сулавын белг?н ир, со?ыннан:

– ?м… – дип кен? куйды.

Нинди ген? м?гън? юк иде ике х?рефт?н торган бу ымлыкта. Га??пл?н?, ышанмау, р?н??, ?кен?, сыктану, ?пк?л??, гафу ит?г? якын а?лау ??м тагын ?лл? нинди хисл?р бар иде ошбу ы?гырашып куюда. Бик озак яттылар яшьл?р с?йл?шмич?, ?з табышмакларын чишеп. Морад икенче якка ?йл?неп яткач, Л?йл? бик кыюсыз гына аны? ачык ?илк?сен? кагылган иде.

– Мин бик арыдым б?ген. Йоклап алыйм ?ле.

?лб?тт?, икесе д? та? атканчы, к?рше ?т?че я?а к?н туу бел?н котлаганчы к?з д? йоммадылар. Халид? ханым, ишек шакып, ирт?нге ч?йг? чакырырга керг?нд?, икесе д? ?сл?рен? киенеп, аяк ?стенд? басып торалар иде. Туйны, бигр?к т? з?фаф кичен к?теп аласы?, ? ул кояшлы к?нне килеп яуган я?гыр кебек уза да кит?.

Шул к?нн?н «?м» Л?йл?не? и? яратмаган ымлыгы, с?зе булып калды. Со?рак, ч?че, к?зл?ре, г??д?се бел?н ?тисен? охшаган кызы солы боткасын яратмыйча «?м» дип куйгач, бер гаепсез баланы тирг?п, х?тта ч?б?кл?п алды Халид?.

Фамилия турында Л?йл? загс ишеген атлап керерг? ике к?н калгач с?з катты.

– Морадкаем, минем си?а бик зур ?тенечем бар.

– Р?хим ит, кызым!

– Ми?а ?ти-?ни фамилиясенд? калырга р?хс?т итм?ссе?ме ик?н?

– Бу си?а н?рс? бир? диик инде? Минем С?лимуллиным ошамаган ?ченме?

Л?йл? ?зене? д?лилл?ре турында к?п уйланып, аклану, а?лату с?зл?рен кат-кат кабатлап й?рс? д?, ?авабы артык гади килеп чыкты.

– Алар мине т?рбиял??г?, аякка бастыруга к?п к?ч куйганнар, фамилиял?ренд? калу минем р?хм?тем, ?лешч? бурычымны ?т?? булыр иде.

Морадны? бу а?латуга карашы ?зер иде.

– Ата-ананы? ?ир й?зенд?ге т?п вазифасы бала ?стер?, н?сел агачын саклау т?гелме со?? Кешелек ??мгыяте ф?л?н еллар д?вамында шул язылмаган канун буенча яши. Гел элг?ргел?р фамилиясен?, исемен? ябышып ятсак, барыбыз да Адамов, ?д?ми, Адамян дип кен? аталыр идек.