Sisterdark / Сястра-Цемра

Дом цёц Тон бы невялк давол тыповы - сенцы, кухня два пакойчык, але для мяне ён бы самым утульным у свеце. Тут пахла цёплым дрэвам, свежай выпечкай чымсьц салодкм - ц то карамеллю, ц то сушаным яблыкам. На сценах был жотыя шпалеры, на вокнах памяранцавыя франк, а маснцы был колеру мёду, таму здавалася, што пако напонены яркм сонечным святлом нават пахмурныя, даждлвыя дн. яшчэ тут панавал дэальныя чысцня парадак. Мая мама валодала найрэдкм талентам ствараць хаос вакол сябе. Яна магла кнуць швэдар на кухоны стол, а панчох на падваконне, яе зборы на працу часцяком абарочвался стэрыкай, б яна не магла адшукаць то расчоску, то туш для веек. У цёц Тон кожная рэч была на свам месцы, доме не было ан смяцнк. Мяне гэта захапляла, я таемна марыла, што кал вырасту, таксама буду мець так дом - утульны, поны водара сонечнага святла адшараваны аж да рыпення.

У гэтым доме мелася адзнае месца, якое я не любла. Гарышча.

На гарышча вял дыхтоныя драляныя драбны з шырокм прыступкам парэнчам, збрацца па х было зусм няцяжка, нават для Цмк. Ён бы давол зграбны, але некаторыя рэчы яму не давался, альбо давался з цяжкасцю. Лазць па дрэвах ён так не навучыся, скакаць па камянях цераз рачук таксама...

Свой дом цёця Тоня трымала ва зорным парадку, на гарышча ж яна зазрала рэдка, таму тут утварыся гэтк ачажок хаосу. Уздож сцен грувасцлся старыя дошк паламаная мэбля, па кутах был параспханыя нейкя вузлы, па падлозе перакочвался камяк пылу, а са стол звешвалася павуцнне. У самай глыбн гарышча, за дзверцам з клямкай жота-снм акенцам, месцся Таемны Пакой. Гэта была каморка з трохкутнай столлю, такая цесная, што ёй змяшчался тольк тапчан са стракатым сеннком старая патрэсканая валзка, напханая пажоклым газетам часопсам. Над дзверцам была кручана электрычная лямпачка з выключальнкам, а сцены трохкутная столь был абклеены рознакаляровым абгорткам ад цукерак шакаладак. Кал зачынць дзверы на клямку ключыць лямпачку, то можна было явць, што ты сядзш унутры чаронай скарбонк альбо скрын для торта. Казал, што Таемны Пакой пабудава Цмка нябожчык дзед - тата цёц Тон. Драбны з парэнчам зладз таксама ён, ласнаручна абкле пакойчык абгорткам ад цукерак. Тыя абгортк ён збра усё дзяцнства, назбра х цэлую валзу, а кал ён пастале, яму шкада было х выкдаць, ён ператвары х у шпалеры для свайго Таемнага Пакоя. Цяпер Таемны Пакой прыналежы Цмку.

На гарышчы Цмку вельм падабалася, ён кожны раз мкнуся зацягнуць мяне туды -- пагуляць у хованк або проста пасядзець у Таемным Пако. Я пралася да апошняга. Не-не, тольк не туды! Лепш у кветнк, ц на арэл, альбо на рэчку -- куды загодна, тольк не на гарышча.

Там, на гарышчы, жы Бледны Вусень.

Гэта пачварына сапрады нагадвала велчэзнага бялясага вусеня - прадагаватая, раздзьмутая туша з мноствам караценькх ножак або мацко круглай башкой з цёмным плямам вачэй рота. Выгляда ён неяк размыта, быццам я глядзела на яго скрозь бруднае шкло. Хаця мне не давалася разгледзець яго выразна, было зразумела, што гэта брыдота яшчэ больш агдная, чым Журба-Дзядонк, шмат разо злей небяспечней. Звычайна Вусень сядзе у куце памж грудай дошак часопсным столкам з адламанай ножкай, а часам запаза проста Таемны Пакой ляжа там, узбшыся на тапчан. Вусень бы так вялзны, што на тапчане змяшчалася тольк частка ягонай тушы, а другая частка заставалася на падлозе. Ён нкол не спяшася. Ягоныя рух был млявыя запаволеныя, часам мне здавалася, што ён проста спць. Я адчувала, што ён чакае чагосьц. Вельм, вельм цярплва чакае, часу яго процьма. Ад Вусеня патыхала ледзяным холадам, ён выдава гук. Мая Пачвара пад Мостам пранзлва крычала енчыла, Вусень жа агдна гырка спе. 'Рррыыы-рл-рл!...Шшша-кххх!...'.

Натуральна, Цмка яго не бачы не чу. не мог дамецца, чаму мне так не падабаецца гарышча. Насамрэч мне вельм падабася Таемны Пакой, я была зусм не супраць там пагуляць. Але кожны раз, зазрнушы на гарышча гледзешы прыцемках бялясага Вусеня, я куляй ляцела прэч, уздрыгваючы ад агды. Пра Вусеня я Цмку не расказвала. Усё рона б не паверы. Сказа бы, што я сё выдумляю. Ц, яшчэ горш, палчы бы мяне вар'яткай. Таму я тлумачыла яму, што бачыла на гарышчы вялзнага пацука ц павука, таму цякла.

Усё гэта мяне засмучала. Я не разумела, чаму так атрымалася, што гэтым светлым, гасцнным доме гняздзцца тагасветная жудасць. Журбу-Дзядонк, Гдоту, якая выцягвала з цёц Тон жыццё, я часам бачыла, а часам не, але прысутнасць Вусеня адчувалася засёды. Нават кал мы сядзел на кухн за гарбатай, частуючыся цёц Тонным хатнм печывам ц пражкам з начынкай, я чула, як Вусень варушыцца на гарышчы, шаргацць ножкам-мацкам глуха гыркае. 'Рррыыы-рл-рл!...Шшша-кххх!...' Гэтага гыркання шоргату не чу нхто, апроч мяне. Тольк руды кот, як жы у кветнку, здавалася, штосьц веда. Ён нкол не заходз у дом не наблжася да драбн, якя вял на гарышча.

Але аднойчы я сётк яго прыцснула, гэтага Вусеня. То бок, не я, а...яна.

У той дзень гуляць у кветнк мы не выйшл, бо надвор'е было кепскае -- луп абложны дождж, а з Овельк парывам налята злосны, халодны вецер, абдзраючы пялёстк з кветак. Нашы мамы, як зажды, гаманл на кухн, а нас, малых, адправл гуляць у пакой. Настрой у мяне бы няважны, гульня не ладзлася, рэшце рэшт мы з Цмкам з-за чагосьц пасварылся разышлся па розных кутах. Цмка засе за тэтрыс, я гартала кнжку з малюнкам, а на гарышчы важдася Вусень. Я чула, як ён там варочаецца, гыркае, шыпць грукоча мацкам столь. Гэты грукат мяне раздражня. Я глядзела кнжку, не магла засяродзцца злавала сё больш. раптам я падумала: "Сястра-Цемра! Сястра-Цемра, зраб так, каб ён заторкнуся!".

тады валтузня на гарышчы сцхла. Вусень сапрады "заторкнуся". У пако пахла сушаным яблыкам навальнцай, за акном шапаце дождж, а з гарышча не данослася ан гуку. Можа, ён сышо?... Я кнула кнжку.

– - Цмка, -- сказала я.
– - Цмка, а пайшл Таемны Пакой!

Той падхапся, узрадаваны, што я больш не злую, што мне нарэшце захацелася на гарышча.

– - Ага. Хадзем!

мы навыперадк кнулся да выхаду, мнуючы кухню.

– - Мам, мы наверх!
– крыкну Цмка.

Цёця Тоня расхвалявалася.

– - Куды?! Прыступк ж козкя! Хаця б куртк накньце...

Але мы жо выбегл на ганак, у вецер дождж, накравался да змакрэлых драбн.

На гарышчы пахла пылам навальнцай. Вусеня не было. Ён ц то знк зусм, ц то зашыся кудысьц пад дошк сядзе там цхутка не рыпася. Я не ведала, што чынла Сястра-Цемра, але я зразумела, што Вусень яе бацца.

Мы зачынл на клямку дзверы Таемным Пако запалл святло. Дзвосны пакойчык сапрады нагадва скарбонку альбо скрыначку для навагоднх падарунка. Спачатку мы проста валялся на сеннку, слухал, як дождж грукоча па даху разглядал рознакаляровыя цукерачныя абгортк, якм был абклеены сцены столь. Я адчула павагу да Цмкавага дзеда. Гэта ж трэба мянцць стольк цукерак! Потым мы зазрнул пад тапчан выцягнул адтуль скрыначку мняцюрных турыстычных шахмат. Паловы фгур не хапала, але мы сё рона расставл х на дошцы пачал партыю. Гуляць у шахматы нхто з нас не ме, правлы мы выдумлял на хаду, а кал гульня стопарылася, адразу ж х мянял. Кал шахматы нам надакучыл, мы зно палезл пад тапчан знайшл там цэлы арсенал: атамат з надпсам "Зарнца", чорны бляшаны мазер, як выглядо амаль як сапрадны, два чырвоныя рэвальверы яшчэ адзн атамат з дыскам атрутна-зялёнага колеру.

– - Файна!
– - прамовла я, разглядаючы атамат "Зарнца".

Цмка з мазерам у руцэ падкрася да дзвярэй прыцсну да х вуха, прыслухваючыся.

– - Чуеш, Тая?
– - сказа ён напаголасу.
– - Ён ужо тут. Зусм побач!

– - Хто?
– - спытала я, знякавешы.

– - Урфн Джус, -- паведам Цмка.
– - яго Непераможнае Войска. Яны фарсравал Овельку цяпер бяруць штурмам гарышча.

– - Адыходзць нам няма куды, -- сказала я, ускдваючы атамат.
– - Будзем бцца па-сапраднаму!

Вораг узя пад кантроль амаль усё гарышча, за выключэннем Таемнага Пакоя. Мы адчайна адстрэльвался, забарыкадавашыся валзкай. Слы был няроныя, але пасля цяжкх баё нам удалося выбць ворага з гарышча. У знак перамог мы знял над грудай дошак Сцяг -- пунсовы пянерск сцяжок, як мы таксама выцягнул з-пад тапчана. Тым часам вораг перашыхтавася пайшо у контрнаступленне. Тады мы адшукал абрэзак ржавай трубы зрабл з яе базуку, а потым, паклашы трубу на драляную скрыню, перарабл яе кулямёт, а пасля габцу. Перад цяжкай артылерыяй вораг пахснуся пабег.

– - Ура, перамога! Перамога!
– - крычала я, скачучы.

– - Перамога, -- пагадзся Цмка.
– - Але гулял мы няправльна.

– - Чаму?
– - здзвлася я.

– - Ну, у Урфна Джуса ж салдаты драляныя. Трэ было з агнямёта.

– - Позна, -- сказала я.
– - Мы жо перамагл.

Пакуль мы гулял, залева скончылася. Хмары разышлся, праглянула сонейка, на вулцы пацяплела.

– - Дзец, спускайцеся!
– - крыкнула цёця Тоня, выйшашы на ганак.
– - Таечка, цябе мама клча. Вам пара дадому!

– - Добра, -- сказа Цмка пача спускацца па козкх прыступках, чапляючыся за парэнчы.

Я рушыла за м. Настрой у мяне бы святочны. Мы перамагл Непераможнае Войска. Вусеня таксама... Ну, быццам бы... Наконт апошняга я была няпэнена. Падчас гульн я пра яго нават не згадвала. А што, кал ён вернецца?..

Я жо паставла ног на прыступку зялася за парэнчы, як за спнай у мяне пачулася: 'Рррыыы-рл-рл...Шшша-кххх...' Я абярнулася. Лепш бы я гэтага не рабла. Вусень вярнуся. паста ва сёй сваёй "прыгажосц". Раней я бачыла яго нбы скрозь густы вэлюм, размыта невыразна. Цяпер вэлюм зляце, я бачыла, як ён выглядае насамрэч.