Учебник языка эсперанто. Основной курс

8-14. Не следует смешивать mem ‘сам’ с похожим русским словом ‘самый’ в сочетаниях: ‘самый большой’ la plej granda; тот же самый‘ la sama; с другой стороны: same (kiel) ’так же, (как и).

Ekster la urbo

— Askultu, Anatolo, oni povas pensi, ke al vi okazis io feli^ca.

— Kial vi tiel pensas?

— ^Car vi estas hodia tre gaja.

— La gaja viza^go ankora nenion diras. Simple, hiera mi havis agrablan dumtagan ripozon ekster la urbo.

— Atendu momenton! ^Cu vi iris tien sola?

— Certe ne. Ni estis kvarope: Nina, Andreo, Nikolao kaj mi.

— Rakontu do! ^Cu vi iris piede?

— Ni ne sciis ^ci-foje, kien iri. Fine ni decidis veturi eksterurben.

— ^Ce kiu oni kunvenis matene?

— ^Ce neniu, sed apud la stacidomo. Mi ^gustatempe venis per tramo. La forveturonta elektrovagonaro jam staris ^ce la stacio. Anta ol eltrami^gi, mi komencis ^cirkarigardi tra la fenestro, kie estas miaj geamikoj. Sed ^car mi ne estas tre atenta, mi ne tuj ekvidis ilin stari inter granda nombro da homoj. Andreo tenis en la manoj du dikajn sakojn, helpante al Nina.

— ^Cu anka vi mem portis sakon?

— Ne, mi havis nuran saketon kun pano por ^ciuj kaj aldone pilkon.

— ^Cu vi veturis malproksimen?

— Sufi^ce malproksimen. Elirinte el la vagonaro, ni ekiris tra la arbaro. Altaj verdantaj arboj nin ^cirkais, la aero estis tre agrabla.

— Jes, estas bone liberi^gi de ^ciutagaj devoj por kelka tempo, memori nek pri la baldaa labortago, nek pri ^ciamaj hejmaj aferoj.

— Ni ludis pilkon, interparolis, poste ni eksidis sur la teron kaj kantis novajn Esperantajn kantojn. Kiam ekvesperi^gis, ni envagoni^gis kaj ekveturis hejmen.

— Do la eksterurbi^go pla^cis al vi, ^cu ne?

— Jes, ege pla^cis. Vi ^guste diris: hodia mi estas feli^ca. Oni devas ne nur bone labori, sed anka bone ripozi.

— Nu, mi jam devas iri. Al mi estis agrable vin revidi.

— Estu sana!

Задания

8.1. Что означают следующие слова?

Kantistino; geedzoj; malhelpi; malalta; maldika; ^gisatendi; interrespublika; kelkfoje; memkritiko; morgaa; senrezulta; subteni; trairi; komenca; komencanta; komenci^ganta; helpantino; gelaboristaro; rekomenci; ekvidinte; eksterlandano; bildvortaro; arbareto; arbetaro; atendejo; ludilo; ^ciujara; ^ciaokaze; ^ciamverda; duonmonata; feli^cegulo; antatempa; apude; malplimulto; plejparte; samfamilianoj; ali^gi; eligi; alifoje; plezurigi; sin deteni; forman^gi; kunludanto; neniigi; nea; onidiroj; unuavide; okazigi; priafera letero; alttemperatura; ^ciea.

8.2. Переведите сочетания:

stari apud la pordo; okaze de la forveturo; ekster la domo; lo^gejo kun kvar fenestroj; venu post vendredo; ^cirka Tero; inter arboj; el la urbo; aro da objektoj; ^gi estas al vi por memoro; en la komenco; komencu de la komenco; teni per la mano; preni je la mano; ripozi dum varmega tago; vagonaro al Jekaterinburgo; helpo de Anatolo al amiko pri grava afero; veturi tra la tuta lando; faru tion anta ^cio; foriri sen decidi la demandon; infanoj sub dek ses jaroj; ludi gitaron; je kapo pli alta; komence de la leciono; memori por la tuta vivo; urbo ^ce Dnestro; ripozi ^gis la vespero; rigardi alviza^ge; je via feli^co!; kanti ^hore.

8.3. Переведите фразы:

Ankora neniu pla^cis al ^ciu.

Neniu komenco estas facila.

Estas nenio sekreta, kio ne fari^gos malsekreta.

Kiu amas ^cion, amas nenion (D. I. Pisarev).

Estas nenio pli malsa^ga, ol la deziro ^ciam esti la plej sa^ga (F. La Rochefoucauld/Laro^sfuko).

Nenia spegulo montras malbelan virinon.

Kiu lo^gas ^cie, lo^gas nenie (Marcialo).

Mi neniel povas vin forgesi.

Neniam malfeli^co venas sola.

Pli bone malmulte, ol neniom.

^Cies amiko estas nenies amiko.

Mi atendas ^ciam sole vin.

Ne al ^cia demando necesas respondo (Publius Syrus/Sirus).

^Ciuj miaj pensoj estas kun vi.

^Ciu «tial» havas sian «kial.»

Ami la tutan homaron ne estas malfacile, pli malfacile estas ami ^ciun homon (E. G. Kazakevi^c).

Mi memoros vin ^ciutage, ^ciuhore, ^ciuminute.

Esperanton oni povas lerni en ^ciu a^go.

Lernolibron oni devas ne tralegi, sed tralerni (L. Zamenhof).

Se vi faras ion, do faru!

Nek ^gojo, nek mal^gojo estas senfinaj.

Kiu ne ^gojigas per sia alveno, ^gojigas per sia foriro.

^Cio ^ci jam estis.

Ekster sia loko nenio estas bona (W. Whitman/itmen).

Kiu subaskultas apud pordo, ekscias anka tion, kion li ne volas scii.

Multaj homoj vivas ne vivante, sed nur vivonte (V. G. Belinskij).

Pli feli^ca estas la donanto, ol la prenanto.

Se vi laboras sidante, ripozu starante.

Tion, kion la homo faras al si mem, e^c malamiko al malamiko ne povas fari.

La plej feli^ca virino estas tiu, kiun amas ^sia edzo.

Ne sole per pano vivas la homo.

Unu «nun» estas pli bona, ol du «morga».

Ne malfermu pordon, kiun vi ne povas fermi!

Pli gravas amiko, ol mona fabriko.

Se vi volas esti feli^ca, estu feli^ca! (Kozjma Prutkov).

Vi tre helpos al mi, se vi ne malhelpos al mi.

Mi scias nur tion, ke mi scias nenion (Sokrato).

Kiu havas nenion, estas nenio.

La homoj povas esti feli^caj, nur se la feli^co ne estas celo de ilia vivo (G. Orwell/Orel).

8.4. Переведите на эсперанто:

Мне нравится отдыхать за городом. Каждое воскресенье мы ездим за город на электричке. Но вчера было холодно, поэтому я решил остаться дома. Мать попросила помочь ей, и я, взяв сумку, пошёл в магазин за хлебом. Возвратившись, я сделал много домашних дел. Потом я начал изучать учебник эсперанто. Вскоре позвонил по телефону Сергей и спросил, свободен ли я. Он весело добавил, что воздух достаточно потеплел и что он будет ждать меня около парка: можно будет поиграть в мяч. Но я никуда не пошёл. Я слушал концерт «Песня года», смотрел документальный фильм о первых космонавтах по телевидению и читал допоздна. Ну что же, я отдохнул вчера неплохо.

8.5. Расскажите о вашем выходном дне или составьте диалог по одной из ситуаций: а) ваши коллеги ездили в выходные дни на машине за город; они рассказывают об этом наперебой, а вы выясняете у них подробности; б) вы совершили поездку группой за город и обсуждаете её на следующем занятии.

Безошибочное употребление предлогов – самый верный показатель свободного владения любым языком, в том числе и эсперанто. Употребление предлогов в национальных языках представляет большие трудности, так как оно основывается не столько на логике, сколько на традиции. Употребление предлогов в эсперанто основывается главным образом на логике. Если вы к своей картотеке добавите карточки с выражениями, в которых зафиксированы расхождения в употреблении русских и эсперантских предлогов, то ваша картотека станет ещё богаче. Эти выражения можно выбирать из разных разделов уроков, особенно из упражнений с заданием «Переведите сочетания».